İlber Ortaylı: Filiz Çağman bir nazırdı

Topkapı Sarayı Yazma Eserler Kütüphanesi’nde1964-1997 yılları arasında el yazma kitap, minyatür, hat sanatları uzmanı olarak çalışan Dr. Filiz Çağman, 1997 yılında Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü olarak başladığı görevini 2005 yılına kadar sürdürmüş, sanat çevrelerinin takdirini kazanmış bir entelektüel. Çağman’ın sanat ve tarihle iç içe hayatı, Geleneksel Sanatlar Derneği (GSD) tarafından kitaplaştırıldı.
 
7-11 Şubat 2005 tarihleri arasında Topkapı Sarayı Müzesi'nde, Dr. Filiz Çağman onuruna "Topkapı Sarayı ve Osmanlı  Sanatı" konulu uluslararası bir sempozyum gerçekleştirilmiş, bu sempozyumda çok sayıda uzman ve akademisyen bildiri sunmuştu. O bildirilerin özetlerinin yanı sıra Çağman'ın hayatı, eserleri ve Topkapı Sarayı için kırk yıl boyunca yapmış olduğu etkinlikler kitapta toplandı. Eserin editörlüğünü Ayşe Erdoğdu, Zeynep Atbaş ve Aysel Çötelioğlu yaparken, eseri yayına Lale Uluç hazırladı. Kitap tasarımı ise Ersu Pekin’e ait.
 
Kitabın tanıtımı için Sepetçiler Kasrı’nda, 8 Şubat Cuma günü verilen davete İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Coşkun Yılmaz, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Murat Bardakçı, Prof. Dr. Mustafa Sabri Küçükaşçı, Prof. Dr. Selçuk Mülayim, Topkapı Sarayı Müdiresi Ayşe Erdoğdu gibi kültür ve sanat dünyasından isimler katıldı.
 
Kitap Çağman’ı çağdaşlarına hatırlatacak, yeni nesillere tanıtacak
 
Dr. Filiz Çağman’a Armağan kitabının hazırlanış sürecini aktaran GSD Başkanı Ahmet Akcan “Memleketimizin tarihî ve kültürel değerlerine sahip çıkmayı misyon edinen Geleneksel Sanatlar Derneği, bu alanda nitelikli eserleri okurlarla buluşturmayı sürdürerek, her yönüyle örnek bir kişilik olan Dr. Filiz Çağman’ı çağdaşlarına hatırlatabilmek, yeni nesillere tanıtabilmek amacıyla bu kitabı hazırladı.
 
Hazırladığımız her kitabın bir hikayesi var. Uzun, meşakkatli ve ısrarlı çalışmalar neticesinde ortaya çıkan armağan bu kitabın tanıtımı için bir arada olmaktan gururluyuz.  
 
Kültür ve sanat dünyamızın önemli isimleri hakkında hem biyografik hem sözlü tarih çalışmaları, geçmişin izini sürerek bizlere paha biçilemez deneyimler aktarıyor. Bu değerli hayat hikâyeleri sayesinde kültür ve sanat değerlerimizin dünden bugüne nasıl bir gelişim süreci yaşadığını bütün canlılığıyla tespit edebiliyoruz. Böylece sanatın ve kültürün bundan sonra nasıl şekilleneceği yönünde de fikir sahibi olabiliyoruz. Biz de burada üstümüze düşeni yaparak, bu değerleri özümseyerek günümüze uygun anlayışla anlatmak ve gelecek kuşaklara aktarmak istedik.” dedi.
 
Prof. Dr. İlber Ortaylı: Filiz Çağman bir nazırdı
 
Ahmet Akcan’dan sonra söz alan Prof. Dr. İlber Ortaylı sözlerine, “Bugün hiç şüphe yok ki Topkapı Sarayı Müzesi’nde isim bırakan bir meslektaşı, bir hocayı  aynı zamanda doğum gününde görmek mutluluğuyla bir araya geldik. Bu önemli bir olay. Filiz Çağman’ı gençlik yıllarından, kütüphanecilik yaptığı yıllardan beri tanırım.” Diyerek başladı.
 
Türkiye’de kütüphanecilerden çok şikayeti olduğunu bunun da kamuoyundan gizli bir şey olmadığını ve neden böyle düşündüğünü şu sözlerle dile getirdi;
 
“Kütüphaneci dediğin işiyle uğraşır. Biz Harvard’ın küratörlerinden başlayıp, Yale Kütüphanesi’nin müdürlerine, Volga boyundaki kasaba kütüphanecilerine ek olarak bizde de Milli Kütüphane Başkanı rahmetli Dr. F. Müjgan Cunbur’u, Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi’nin unutulmaz müdürünü ve Filiz Hanım’ı kütüphaneci olarak görüyorduk. Bu önemli bir makamdır. Topkapı Sarayı Kütüphanesi, dünyada marka olan bir yerdir. Bu kütüphanede Arapça, Farsça, çoğu hiçbir yerde bulunmayan Çağatay lehçesinde, eski Yunanca, Gürcüce 20 bine yakın kitap vardır. Topkapı bu anlamda bir isimdir.
 
Türkiye’de insanların (en münevverleri bile) yüzde doksan dokuz onda beşi kütüphaneye, ders çalışmak ve flört etmek için gider. Bunun dışında lügat kullanmak, ansiklopediye bakmak  (bunlar bir yaştan sonra doktorantların işi) olmadığı için Türk kütüphaneleri düzelmez.
 
İstemihan Talay’ın bakanlığı döneminde, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü olarak Filiz Hanım’ı önermiştik ancak Filiz Hanım bu teklifi kabul etmemişti. Daha sonra kendisini ikna ederek, bu vazifeyi almasını sağlamıştık. Filiz Hanım, Topkapı’nın mirasına, geleneğine uygun davranan biri oldu. Bu çok önemli bir şeydir. Bir nazırdı o.”
 
Açılış konuşmalarının ardından sahneye gelen Dr. Filiz Çağman, kitabın hazırlanması sürecinde emek veren isimleri, programa iştirak edenleri anarak teşekkürlerini sundu. Oldukça heyecanlı ve duygulu anlar yaşayan Çağman’a doğum günü vesilesiyle sürpriz doğum günü pastası getirildi.
 
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Coşkun Yılmaz’ın, Filiz Çağman’a Geleneksel Sanatlar Derneği Gümüş Lale Ödülü’nü takdimiyle program sona erdi.
 
Geleneksel Sanatlar Derneği hakkında
 
Türkiye’de geleneksel sanatların gelişimini sağlamayı, tanıtılmasına katkıda bulunmayı, sanat bilincini yaygınlaştırmayı, bu alanda eğitimi ve üretimi desteklemeyi ve geleneksel sanatlar alanında çalışan akademisyen, sanatçı, öğrenci ve diğer ilgilileri aynı çatı altında toplamayı amaçlayan bir sivil toplum kuruluşudur.