Türkiye hamleyi yaptı! Sözler tutulmayınca...

Türkiye'nin vize serbestisi karşılığında kabul ettiği anlaşmada amaç yasa dışı göçün önüne geçmek ve Avrupa'ya mülteci akışını yasal yollarla sınırlandırmaktı. Bu anlaşma ile Türkiye topraklarından AB'ye yapılan düzensiz göç hareketlerini daha iyi bir şekilde yönetilmesi hedeflenmekte. 

Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında 18 Mart 2016'da imzalanan "Geri Kabul Anlaşması"nda, AB'nin vaad ettiği sözleri tutmadığı kendi raporuyla tescillenmişti.

Anlaşmaya ilişkin yayımlanan 4'üncü raporunda AB Komisyonu, 21 Mart 2016 itibariyle Türkiye'den Yunanistan'a geçen mültecilerin iade edilmesinin öngörüldüğü anlaşma sayesinde, günlük geçişlerin 6 binden ortalama 81'e düştüğünü belirtti.

Anlaşmada, ilk aşamada 18 bin, ortaya çıkabilecek diğer yeniden yerleştirme ihtiyaçlarını gidermek için, ilave 54 bin mülteci ile beraber toplamda AB ülkeleri tarafından 72 bin mültecinin alınması kayda geçirildi. 

677 MİLYON GÖNDERİLDİ

AB'nin söz verdiği ancak yerine getirmediği diğer bir konu da, mülteciler için yapılacak maddi katkı oldu. Anlaşmada 2016-2017 için 3 milyar avro, 2018 için de artı 3 milyar avroluk katkı kayda geçirildi. Buna karşın, 5 Aralık'a kadar "karar verilen" para miktarının 2,2 milyar avro olduğu belirtilirken, gerçekte transfer edilen para miktarı 677 milyon avro oldu.

TÜRKİYE'NİN ANLAŞMAYI FESİH HAKKI VAR

2016'da anlaşma uygulanmaya başladıktan, yani geri kabuller başladıktan sonra, altı aylık pilot uygulama gerçekleşti. Ancak vize muafiyeti anlaşılan sürede sağlanamazsa Türkiye'nin bu altı ay içerisinde geri kabul anlaşmasını fesih hakkı olduğu açıklanmıştı. Ancak tek başına bir ülkenin veto hakkı bulunmayacağı bildirilmişti. 

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bugün anlaşmayı askıya aldıklarını bildirerek, ''Geri Kabul Anlaşması ve vize serbestisi aynı anda yürürlüğe girecek'' açıklamasında bulundu. 

ANLAŞMA SURİYELİ SIĞINMACILARI ETKİLEMEYECEK

Kaçak yollarla gitmişlerse, onlar için de aynı süreç Haziran 2016'da başlamıştı. Ancak 'iltica başvurusunda bulunan kişilerin haklarına ve usul güvencelerine halel gelmeyeceği anlaşmada belirtilmişti. Türkiye üzerinden AB topraklarına kaçak yollarla geçiş yapmayanlar ya da iltica başvurusunda bulunan Suriyeliler, iltica başvurusu yapmış diğer ülke vatandaşları gibi anlaşmadan etkilenmeyeceği açıklanmıştı. 

İNGİLTERE VE İRLANDA ANLAŞMANIN DIŞINDA

Türkiye vatandaşları AB'den ayrılan İngiltere ve İrlanda bu sürecin dışında kalacak. Bugünkü mevcut uygulamada da AB ülkeleri için gerekli olan Schengen vizesi bu iki ülkeye girmek için geçerli değil.

ANLAŞMADAKİ SON DURUM 

Geri Kabul Anlaşmasına karşılık, Türk vatandaşları Avrupa ülkelerine vizesiz seyahat edebilecekti. AB Türkiye'ye bu kapsamda 72 kriterlik şart maddeleri sunulmuştu.

Türkiye, kısa sürede AB Komisyonu tarafından belirlenen 72 kriterden 65'ini yerine getirdi. Fakat AB, Türkiye'nin PKK'nın eş zamanlı saldırıları ve hendek terörüne karşı yürüttüğü mücadeleye tepki göstermeye kalkıştı. Bu kapsamda 'terörle mücadele yasa ve uygulamalarının Avrupa standartlarına uyacak şekilde düzenlenmesi' başlıklı kriterin Türkiye tarafından karşılanmadığı iddia edildi.

Bugün gelinen noktada vize serbetisi girişimlerinin AB tarafından tamamen ortadan kaldırıldığı net bir şekilde görünüyor. Buna karşın Geri Kabul Anlaşması ise uygulanmaya devam ediyor.

GERİ KABUL ANLAŞMASI NEDİR?

Geri kabul anlaşması, Avrupa Birliğinin yaşadığı yasa dışı göçü engellemek için yürürlüğe koyduğu bir anlaşma. Avrupa Birliği, geri kabul anlaşmasını imzalayan ülkelerden gelen yasa dışı göçmenleri ülkelerine iade ediyor.

TÜRKİYE'NİN HANGİ ÜLKELER İLE GERİ KABUL ANLAŞMASI VAR?

Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra Suriye, Kırgızistan, Yunanistan, Romanya, Ukrayna, Pakistan, Nijerya, Rusya, Yemen, Bosna Hersek, Moldova, Belarus ve Karadağ ile de ikili geri kabul anlaşması imzalamıştı.