Asr-ı Saadet'te Ticaret ve Tüccar Sahabîler kitabı çıktı

Siyer Yayınları'ndan çıkan kitap 230 sayfadan oluşuyor. Derin bir araştırmanın mahsulü olduğu her halinden belli olan kitap, Giriş ve Sonsöz dışında, dört ana bölümden oluşyor. Bölüm başlıkları şu şekildedir:

1. Bölüm: Cahiliye Dönemi'nden Asr-ı Saadet'e Ticari Hayat

2. Bölüm: Tüccar Peygamber (sas)

3. Bölüm: Tüccar Sahâbîler

4. Bölüm: Asr-ı Saâdet'teki Ticaretin Bilinmeyenleri

Bölümlerin ihtiva ettiği konuların neler olduğunu bizzat kitabın katibinin kaleminden okuyoruz:

1. Bölüm: Cahiliye Dönemi'nden Asr-ı Saadet'e Ticari Hayat: Çalışmamızın bu ilk bölümünde Siyer Coğrafyası'nın merkezi olan Mekke ve Medine hakkında bilgiler verilmiş, Sahâbe'nin yetiştiği zemin olan bu iki şehrin Cahiliye'den İslam dönemine ticari hayatı anlatılmıştır. Efendimiz'in (sas) Medine'ye hicret etmesinden sonra Yahudilerin elinde olan ticari sahanın nasıl Müslümanların eline geçtiği rivayetler ışığında değerlendirilmiştir. İslam toplumunun oluşumunda çarşının yeri, İslam'ın ticari hayata kazandırttıkları, Hisbe teşkilatı ve bu kurumun çarşı/pazara müdahalesi bu bölümde incelenmiştir.

2. Bölüm: Tüccar Peygamber (sas): Kitabımızın ikinci bölümünde, Hz. Peygamber'in (sas) ticari hayatı işlenmiştir. Öncelikle Allah'ın seçilmiş elçisinin elinin emeği ile geçindiği hakikati ortaya konmuş, bu konuda önceki Peygamberlerden de örnekler verilmiştir. Efendimiz'in (sas) yetim olarak doğması, çok küçük yaşlarda çobanlık yapması ve ticarete atılması anlatılmıştır. Hz. Hatice validemiz ile yaptığı sermaye-emek ortaklığı, Mekke'deki diğer ortağı, Medine'deki ticari hayatı, bu bölümün konularındandır.

3. Bölüm: Tüccar Sahâbîler: Kitabımızın ana konusu olan Tüccar Sahâbîler bölümüne gelince, bu bölüm iki temel kısımda incelenmiştir. Birinci kısım, listeler şeklinde ulaşılabilen kaynaklar ışığında tüccar ve iş erbabı sahâbîler tespit edilmiştir. İkinci kısım ise özellikle ticari hatıraları ve mesajları olan sahâbî efendilerimizin bu özellikleri anlatılmıştır. Onların üzerinden ideal tüccar kimliğinin ne olduğunu, neler ortaya konunca Müslüman Tüccar olunabileceği işlenmiştir.

4. Bölüm: Asr-ı Saâdet'teki Ticaretin Bilinmeyenleri: Kitabımızın bu son bölümünde ise, Saadet Asrı'nın ticari hayatında var olan bazı özellikler birer cümle ile özet bir şekilde olsa bile tespit edilmiş ve okuyucuya bilgi vermesi bakımından sunulmuştur. On dört asır öncesinin ticari hayatına dair bazı bilgilerin, ne kadar bugünün dünyasına benzediğini bu bölümde okuyucu görme imkânı bulacaktır.

Bölüm başlıklarından da anlaşıldığı gibi, çok zengin bir içeriği sahip olan kitap, sadece tarihi malumat vermekle sınırlı değil, bugünün tüccarlarında çok önemli mesajlar iletmektedir.

Muhammed Emin Hoca'nın büyük bir emek vererek hazırladığı kitabın arka kapağında şöyle yazıyor: "Ticaretin içerisinde olmak, para kazanmak, sahada sürekli başkaları ile rekabet halinde olmak ve bunca şeye rağmen kalbi, gönlü selim bir şekilde muhafaza etmek, korumak çok kolay bir şey değildir. Bir tüccarın bunu sağlayabilmesi için şu hususlara kesinlikle dikkat etmesi gerekir.

1- Sağlam bir akidenin inşası

2- Ticari hukukun derinlemesine öğrenilmesi

3- Sadık ve salih dostların edinilmesi

4- Allah'ın, yapılan ticarete ortak edilmesi

5- Bir hakikat olan ölümün sürekli hatırda tutulması

Bunlar Müslüman bir tüccarın her daim aklında, zihninde, kalbinde olması gereken ilkelerdir. Öncelikle sağlam bir akidenin inşası olmalıdır. Akide işin temeli olduğu için en başa alınması gereken de budur. İman esasları ve bunların hayata yansıtılması çok iyi kavranmalıdır.

Sonra ticari hukukun derinlemesine öğrenilmesi gerekir. Helaller, haramlar, mekruhlar, şüpheli şeyler ve İslam'ın ticari alanda söylediği ilkeler, alış-veriş şekilleri, borçlanma hukuku, faiz meselesi ve daha nice mesele kifayet oranında öğrenilmelidir. Bu konuda Hz. Ömer'in şu uyarısı hiçbir zaman unutulmamalıdır.

O der ki: "Bizim çarşımızda, dinde belli bir derinliği olmayan kimselerden başkası alış-veriş yapmasın." Neden? Çünkü İslam'ın alış-veriş hukuku meselesinde söylediklerini bilmeyen ve bu konuda belli bir seviyesi olmayan her an yanlış yapabilir, başkalarını yanlış işlere sevk edebilir. Bundan dolayı Müslüman bir tüccar, kesinlikle ticari hukuka dair bilinmesi gerekenleri öğrenmelidir..."