Hollandalı mimarların eserlerine büyük ilgi

Kars'ta, 1877-1878 yılları arasında yaşanan Osmanlı-Rus savaşı sonrasında kentte 40 yıl hüküm süren Ruslar tarafından Hollandalı mimarlara yaptırılan 157 baltık mimarisi eser, kültür turizmine önem veren turistler için farklı bir destinasyon alanı oluşturuyor.

Gazilik madalyası sahibi olduğu için ''Gazi Kars'' olarak da adlandırılan tarihi kentte 1918 yılına kadar kalan Ruslar, ''Askeri şehir'' olarak ilan ettikleri Kars'taki Yusufpaşa, Ortakapı ve Cumhuriyet mahallelerinin merkezini oluşturduğu yeni bir şehir planı oluşturmaya başladı.

Bu kapsamda Hollanda'dan mimarlar getiren Rus yetkililer, 1706 yılında ülkelerinin kuzeyine Baltık Denizi etrafında uygulanan bir mimarı anlayışı uygulamaya başladı.

Hollandalı mimarlar, Yusufpaşa, Ortakapı ve Cumhuriyet mahallelerinde 1917 yılına kadar Baltık mimarisi tarzında düz kesme bazalt taşından tek katlı ve nadiren 3 katlı toplam 157 bina inşa etti.

Ruslar, içinde ''peç'' adı verilen ısıtma sisteminin bulunduğu bu yapıları daha çok ev ve askeri bina olarak kullandı.

Günümüzde bu eserler, tarihi dokularının korunması için daha çok kamu kurumları tarafından kullanılıyor.

Bu yapıları, Ani Ören Yeri, kalesi, Evliya Camisi, Fethiye Camisi, Kümbet Camisi ve hamamlarıyla ilgi çeken tarih kentine gelen yerli ve yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor.

Özellikle paket tur kapsamında kente gelen Rus, Alman ve Fransız turistler, 40 yıl içinde inşa edilen yapıları ziyaret etmeden kentten ayrılmıyor.

Turizm için farklı bir destinasyon alanı olan bu yapılardan bazıları günümüzde Kars Vali Konağı, Azerbaycan Kars Başkonsolosluğu, Kars Halk Sağlığı Müdürlüğü, Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi ve defterdarlık ile otel binası olarak kullanılıyor.

Cheltikov otel

Rusların Kars'ta Baltık mimarisi tarzında yaptırdığı binalar arasında yerini alan, o dönem ki adıyla Cheltikov otel olarak kullanılan yapının dış cephesi sütun, rölyef ve kartuşlarla süslü.

Yan ve arka cepheleri yığma olarak kullanılan iki katlı binanın Kars'ın ilk konservatuvar binası olarak kullanıldığı belirtiliyor.

Cumhuriyetin ilanından sonra Kars Doğumevi olarak kullanılan bina, otel yapılmadan önce hekimevi olarak faaliyet gösterdi.

Baltık mimarisiyle yapılan eserler arasında arasında büyüklüğüyle dikkati çeken defterdarlık binası, Cumhuriyetin ilanının ardından bir süre Kars Valiliği olarak kullanıldı.

Restoresi 1980 yılında yapılan eser günümüzde defterdarlık hizmet binası olarak hizmet veriyor.