Kadının kaderini değiştirecekler

Elif Aktuğ'un haberi

Projenin destekçisi Müjde Ar, gücü yettiğince konferanslara, toplantılara katılarak 'Gelincik'ten bahsedecek. Çeşitli sosyal yardım kuruluşlardan teklifler alan ama Ankara Barosu'nun kadınların kaderlerinin değişebileceğine inandığı çalışmasına destek veren Ar, şiddetin olağan görülmesinden şikayetçi.

- Gelincik projesi için neden sizinle çalışmak istemişler Müjde Hanım?

Sanatçı duruşum, bugüne kadar yaptığım işler nedeniyle bu projeyle özdeşleştirmişler beni. Desteğimi istediler; 'Gelincik Projesi'nin ana amacı kadınların farkındalığını artırmak zaten. Projenin mesajlarını aktarmamda sözcü olmamı istediler. Bana bu tür projeler çok gelir. Ama bu proje farklıydı; çok etkilendim ve tereddüt etmeden kabul ettim.

- Gelişmiş toplumlarda bile erkeklerin şiddet uygulamalarını nasıl açıklıyorsunuz?

Kadına yönelik şiddetin kaynağında iktidar ve güç var. Bu da kadın ile erkek arasındaki eşitsizliği derinleştiriyor. Her yolun mubah görüldüğü toplumlarda şiddet bir hak haline geliyor. Gücünün yettiğine uygulanıyor şiddet. Erkeğin gücü kadından fazla olduğu için ilk şiddet uygulanan çocuk ve kadın oluyor. En kötüsü de bunu kanıksıyoruz; 'Aa bak nasıl dövmüş' deyip geçiveriyoruz. Bizim için adeta günlük hayatın basit eylemlerinden biri haline geliyor. İşte bu kayıtsızlık beni çok etkiliyordu. Projeyi kabul etmemin en önemli nedenlerinden biri de budur.

- Şiddet gören kadın çoğu zaman tepki göstermiyor, sizce neden sessiz kalıyor kadın?

Korkudan. Sahipleneceği bir kurum olmadığını düşünüyor çünkü. Devlete güveni yok. Aile baskısı, mahalle baskısı, çocukların varlığı bir yandan... Burada kadın ilk attığı çığlıkta karşısında bir güç görse terk edecek. Bırak kadını, insan hakkı olarak ona güvenilir bir yaşam vaat etmesi gerekiyor devletin. İşte bu proje de burada önem taşıyor.

SAKIN BOYUN EĞMEYİN

- Kadın sürekli şiddet görüyor ve neden anne olduğu zaman daha aklı başında erkek evlat yetiştirmiyor?

Daha aklı başında erkek evlat yetiştirmesi için kadının eğitimli olması lazım. Feodal toplumlarda ailede rol model babadır. Bağırıp çağıran, yemek ısınmadı diye kadını döven, işinde mutsuz bir baba rol modeliyle nasıl aklı başında erkek çocuk yetişsin? En önce baba figürünün sağlıklı olması lazım; sağlıklı bir çocuk yetişmesi için.

- Siz hiç şiddet gördünüz mü?

Ben bire bir şiddetle karşılaşmadım. Ama her gün şiddet görüyorum televizyonları açtığımda.

- Bu projeden sonra kadınlardan ve erkeklerden nasıl tepkiler aldınız?

Çok şahane tepkiler aldım. Sokakta insanlar arkamdan bağırıyorlar; 'yanındayız Müjde abla; ne kutsal bir iş bu' diyorlar...

- Siyasete ne kadar yakın görüyorsunuz kendinizi, ileride aktif olarak içinde yer almak gibi bir planınız var mı?

Siyaset yapmak için illa Meclis'te olmak gerekmiyor. Bu projede yer almak da siyaset yapmak.

- Kadının kaderi değişecek mi gerçekten, buna ne kadar inanıyorsunuz?

Tabii ki zaman alacağını düşünüyorum. Ama bu ve bunun gibi projelerle kadınlar yalnız olmadıklarını fark edecekler; şiddete ve tacize boyun eğmeyeceklerdir. Bu projenin en önemli noktası bence kadınların farkındalığını artırmak olacak.

- Kadınlara ne söylemek istersiniz?

Baskıya boyun eğmeyin; tacize boyun eğmeyin... Bunun bir kader olmadığını anlatacağım kadınlara... Artık susmuyoruz, korkmuyoruz korkmayacağız. İçimizden geldiği gibi çığlık atıp hayatımızı yeniden kazanacağız. Baskıya, tacize boyun eğmeyeceğiz. Kadının kaderini değiştireceğiz.

7 gün 24 saat arayabilirsiniz, 'Alo Gelincik': 444 4306

- Projeye nasıl katkıda bulunulabilir, şiddete şahit olanlar ne yapsınlar?

İlla başınıza gelmesi gerekmez. Şahit olanlar da susmasın; Alo Gelincik'i; 444 4306'yı arasınlar hemen.

- Proje dahilinde neler yapacaksınız?

Yasemin Yalçın'ın ve benim projenin yüzü olduğumuz billboard'lar asıldı. Bu billboard'larda 'Alo Gelincik Hattı'nın duyurusunu yaptık; 'hakkınızı aramak elinizde' dedik. Baro'nun önderliğinde başlayacak eğitimler olacak. Biz projenin sözcüleri olarak bire bir bölge bölge gezeceğiz ve mesajları kadınlara anlatacağız; 'boyun eğmeyin' diyeceğiz.

- Proje neler vaat ediyor?

Ankara Barosu bünyesinde bir Gelincik Merkezi kuruldu. Burada 100 avukat görev yapıyor. Önce başvuru yapan kadının durumu tespit edilecek; karakoldan bir polis eşliğinde kadın bulunduğu adresten alınarak Gelincik Merkezi'ne getirilecek. Acil müdahale gerektiren durumlarda anlaşmalı hastane var. Psikolog hazır. Savcılığa suç duyurusunda bulunulmasından boşanma, nafaka, tedbir kararlarının alınmasına kadar bütün adli ve hukuki süreç boyunca kadına Gelincik avukatları eşlik edecek. Bu projenin en önemli özelliği kadının bu süreçte asla yalnız bırakılmaması. Gerekli durumda konukevine yerleştirilecek. Burada mesleki beceri kazandırılmasından istihdama kadar her tür destek verilecek kadına.

Oynarken bile gururum kırılırdı

Yasemin Yalçın ile dayak ve şiddet konuşmak üzere bir araya geldik. Kocasından sabah-akşam dayak yiyen, gariban 'Kakılmış' karakteriyle unutulmaz bir oyunculuk sergileyen Yalçın, skeçleri çekerken bile onurunun kırıldığını söyledi.

- Neden bu projede yer almayı kabul ettiniz Yasemin Hanım?

'Yasemince'nin içinde yer alan 'İtilmiş-Kakılmış' bölümüyle dayak yiyen ve çaresiz kadını anlatıyorduk. Benzer teklifler hep gelirdi ama beni çok sevindiren bir projeydi 'Gelincik'. Çok heyecanlandım ve inandım, ben dayak yiyen kadını oynarken bile acı çekiyordum.

- Dayak yiyen kadını bir komedide oynamak bile zorunuza mı gidiyordu?

Çekimde bile onurumun kırıldığını hissettiğim anlar oldu, sette 45 kişinin önünde oyun için bile olsa hırpalanmak tarifsiz acı verdi bana. Çekimlerden sonra kocama bir tane patlatmak istiyordum, o kadar sinirleniyordum ki! Dolayısıyla bu projeye destek vermek benim için bambaşka bir anlam taşıyor.

- Kocanız İlyas Bey'e bir dönem herkes sinir oluyordu!

O dönemde çok antipati kazanmıştır ama aslında pamuk gibi bir adamdır. Skeçlerden sonra bana hep sarılıp kucaklamıştır. Onun için de oynaması zor bir roldü İtilmiş.

ERKEK SEVMEYİ BİLMİYOR

- Kakılmış hem dayak yer hem de kocasını severdi!

Kıskanırdı da, tuhaf işte ayrılamıyor, seviyor kocasını. Var böyle kadınlar, kaderi sanıyor ve bir şey yapamıyor.

- Kakılmış'tan sonra kadınların size yaklaşımı nasıl oldu, size kendi hikayelerini anlattılar mı?

Bana çok anlatan, dertleşen oldu ama 'Ben sizin o bölümü seyredemiyorum, hiç komik gelmiyor bana' diyen bir kadın olmuştu, hiç unutmamam. O kadar üzülmüştüm ki anlatamam. Çaresizdi, dayak yiyordu ve ayrılamıyordu.

- İtilmiş'i oynayan kocanız İlyas Bey'e 'Ellerin kırılsın' diyen oldu mu?

Hayır olmadı ama çok üzücüdür 'Benim için de patlat bir tane' diyen olmuştur! İnanamamıştım.

- Kadına kızan var; tacize, tecavüze sebep oluyor, dekolte giyiyor diye!

Kadın sana göre mi giyinecek? Dekolte giyen bir kadına iltifat et, güzel bir kadına nasıl bakılırsa öyle bak, o kadar. Kendini geliştirsin erkekler, kadın nasıl isterse giyinir. Kimse kimseye şiddet uygulayamaz, 'Alo Gelincik' ile işte bunu anlatacağız, her zaman şiddet gören kadının yanındayız. Zaten düğmeye basıldı, bu çalışmalarda baro başkanımızın yanındayız en azından.

- Ülkemizde erkek de dayak yiyerek büyüyor!

Adam da İtilmiş aslında, kendi içlerinde ne dramları var. Her ikisine de yazık oluyor, erkek çaresizlikten, bilmediğinden, duygularını ifade edemediğinden de dövüyor. Sevmeyi bilmiyor.

- Duygusal şiddet de var!

Keşke bu konuya gelebilsek, keşke derdimiz duygusal şiddet uygulayan erkeklerin ıslahı olsa. Şiddet ve dayak bu kadar hayatın içindeyken, duygusal şiddetten bahsetmek lüks olur.

- Tecavüzü, tacizi, şiddeti konu alan diziler yapılıyor...

Çocuklar çok etkileniyorlar, ben hiç sevmiyorum. Çok erken yaşta, henüz bilmedikleri ve anlamaları imkansız kavramlarla tanışıyorlar. Saatlerini iyi ayarlamak lazım belki. Çünkü ailece seyredilir diziler bizim ülkede.

AKŞAM