Erdoğan o tarihe dikkat çekti, işareti verdi!

Kenan Biter'in haberi

36 yıllık ambargonun ardından İran’da yeni döneme yönelik en somut adım geçtiğimiz günlerde atıldı. İran ile ABD’nin başını çektiği Rusya, İngiltere, Fransa, Çin ve Almanya’nın içinde yer aldığı P5+1 ülkeleri arasında uzun zamandan beridir sürdürülen nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldı. 

Karşılıklı yapılan görüşmeler sonrasında İran nükleer faaliyetlerini kısıtlı ve barışçıl bir şekilde yapacağını taahhüt ederken uluslararası toplum ise bu taahhütler karşılığında İran’a uyguladıkları amborgayı kaldıracağını kabul etti. 

TARİHİ ANLAŞMA 30 HAZİRAN'DA!

Söz konusu görüşmelerden çıkan tarihi sonuç 30 Haziran’da yapılacak nihai anlaşma ile hukuki bir zemine kavuşacak. Anlaşmanın imzalanması ile birlikte 36 yıldır adeta tüm küresel ekonomiden izole bir şekilde varlığını sürdürmeye çalışan İran ekonomisi de patlama yaşayacak. İran ekonomik olarak zenginleşmeye başlayacakken, Ortadoğu’daki dengelerde tamamen değişecek.

TÜRKİYE'Yİ DE ETKİLEYECEK

Tabi İran’da 30 Haziran’dan sonra yaşanması beklenen büyük değişim ve gelişim Türkiye’yi de ciddi anlamda etkileyecek. İşte bu çerçevede Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı İran ziyareti zamanlaması bakımından da büyük önem ve anlam taşıyor. 4’ü ekonomi olmak üzere 6 bakan ile İran’a çıkarma yapan Erdoğan, kapalı kapılar ardında bölgesel sorunların yanı sıra 30 Haziran sonrasını da konuştu. 

ERDOĞAN: RAHATLIKLA GİREBİLİRİZ!

Yurda dönüşte uçakta açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, İranlı yetkililere ortak yatırım teklifinde bulunduklarını belirtirken,bu tekliflerinin İran tarafından da olumlu karşılandığını söyledi. Yerli otomotive vurgu yaparak özellikle İran’daki otomotiv pazarında yaşanan eksikliğe dikkat çeken Erdoğan, Türkiye'nin İran pazarına otomotiv anlamında çok rahat girebileceğini sözlerine ekledi.

TÜRK İŞ ADAMLARINA İRAN SİNYALİ

Ambargonun tamamen kalkması için 30 Haziran’da anlaşmanın sorunsuz bir şekilde imzalanması gerektiğini de dile getiren Erdoğan, yaptığı açıklamalar ile Türk İş adamlarına da bir nevi İran’ı işaret etmiş oldu.

Erdoğan’ın yaptığı açıklamalardan Türkiye’nin İran’ın 30 Haziran sonrasında yaşayacağı olası dönüşümde büyük rol oynamak istediği ortaya çıkıyor. Muhtemel anlaşmanın imzalanması ile Türkiye en fazla ihracat yaptığı 10 ülkeden biri olan İran ile tüm alanlarda ticareti maksimum seviyeye çıkarmayı planlıyor. İran’la imzalanan ve ocak ayında yürürlüğe giren tercihli ticaret anlaşması da ülkeler arasındaki ticarette büyük bir çığır açacak.

ÇALIŞMALAR BAŞLADI BİLE...

İran'la yapılan görüşmelerde yer alan ekonomi bakanları yurda döner dönmez 30 Haziran sonrasıyla ilgili çalışmalara zaman kaybetmeden başladı bile... Masada sadece Erdoğan'ın işaret ettiği otomotiv sektörü yok. Türkiye enerjiden gıdaya, sanayiden alt ve üst yapı yatırımlarına kadar pek çok alana talip. Ekonomi yönetimi İran pastasından Türk iş adamlarının hakettiği payı alması için bir yandan ikili görüşmelerini sıklaştırıp ön açma faaliyetlerinde bulunacakken, diğer yandan da İran pazarındaki eksikleri iş adamlarına anlatıp çağrılar yapacak.

DÜNYA DEVLERİ LOBİCİLİK YAPIYOR

Nükleer müzakerelerin başlaması sadece Türkiye'yi değil dünya devlerini de harekete geçirdi. Bir çok ülke 36 yıldır el değmemiş İran pazarından pay kapmak için lobi faaliyetlerine çoktan başlamış bile. Geçtiğimiz yıldan bu yana onlarca işadamı heyetinin bölgeye giderek araştırmalar yaptığı ifade ediliyor.

İRAN KAPISINDA ERDOĞAN'IN TESPİTİNİ DOĞRULAYAN DETAY

İran kapısını aşındıran firmalara bakıldığında işin ne kadar ciddi olduğu da görülüyor. Enerji, finans ve havacılık sektörünün dev isimleri  Boeing, Shell, BP, Airbus, Credit Agricole, Societe Generale ve BNP Paribas'ın yanı sıra  BMW, Peugeot, Renault, Mercedes, Toyota, Citroen, gibi çok sayıda otomotiv firmasının yer alışı da Erdoğan'ın İran tespitini doğruluyor.

YÜZDE 75'İ 15 YAŞIN ÜSTÜNDE

Zaten uzun yıllardan beri uygulanan ambargonun izleri en net İran yollarındaki araçlarda görülebiliyor. Ülkedeki araçların yüzde 75'inin 15 ve yoğunlukla üzeri yaşda olduğu belirtiliyor. Tahran'ın dünyanın havası bakımından en kirli kentlerden biri olmasında en büyük etkinin de hiç şüphesiz bakımsız ve eski araçlardan kaynaklandığı ifade ediliyor.

HEDEF 30 MİLYAR DOLAR

Erdoğan’ın zamanlaması isabetli ziyareti İş dünyasını da çok memnun etti. Erdoğan’ın ziyaretinin, iki ülke arasındaki ticarete ivme kazandıracağını vurgulayan iş dünyası temsilcileri dış ticaret hacminin 2016 yılına kadar 30 milyar dolara çıkabileceğini vurguluyor.

KÖTÜ TECRÜBELER ENDİŞELENDİRİYOR

İran'ın hali hazırda 20 yıllık kalkınma planı bulunuyor ve yaptırımların kalkması ile birlikte bu planın hayata geçirilmesi hedefleniyor. İran'ın genç, eğitimli ve dinamik nüfusu yatırımcıları da cezbediyor. Ancak geçmişte yaşanan bir kaç kötü tecrübe Türk iş adamlarını biraz endişelendiriyor. Yakın zamanda ülkede GSM lisansı alan Turkcell ve Humeyni Havaalanı'n işletme hakkını kazanan Tepe-Akfen'in yapılan anlaşmalara rağmen saf dışı bırakılması İran'ın iç mevzuatında ciddi şekilde sorunlar olduğunu da gözler önüne seriyor.

HALK HEYECAN İÇİNDE

İran tarafında ise radikalciler hariç halkın büyük bir kısmı heyecan içinde. Çünkü uzun yıllardır süren ambargo nedeniyle İran ekonomisi dibe vurmuş durumda. Gelirinin büyük bir kısmını petrolden sağlayan İran, yaklaşık 1,5 yıldır yaşanan düşüş sonrasında iyice çıkmaza girmiş. Ekonomide yaşanan durgunluk yüzünden üretim çökerken, işsizlikde hat safhaları çıkmış durumda. Para birimi ciddi şekilde değersizleşen İran'ın finans sistemi de felç olmuş halde. Sağlık sektöründe de durum içler acısı. Ülkeye giremeyen ilaçlar yüzünden her yıl yüzlerce kişi hayatını kaybediyor.

İRAN'A 200 MİLYAR DOLARLIK CAN SUYU

Uzmanlar ambargonun üzerine petrolde yaşanan düşüş de eklenince İran'ın bu duruma zaten daha fazla dayanamayacağı söylüyor. O yüzden petrol ve gazını dahi doğru düzgün dünyaya satamayan İran, bu anlaşma ile içinde bulunduğu darboğazdan çıkabilmeyi amaçlıyor. Yaptırımların kalkmasının İran ekonomisine yıllık 200 milyar dolar katkı sağlayacağı belirtiliyor. Yaptırımların kalkması sadece ekonomik anlamda değil içeride bir çok reformun hayata geçirilmesinin de kapılarını aralamış olacak.

kenan.biter@haber7.com