Fahrettin Altun'dan BM'ye 'dünya beşten büyüktür' mesajı: BM yeniden tasarlanmalıdır

• “Uluslararası barış ve güvenliğin daha etkin korunabilmesi için yeni bir BM tasarlanmalıdır. Türkiye olarak, bu çerçevedeki teklifimizi uzun zamandır ifade ediyor ve tüm ülkelerin müzakeresine açıyoruz”
• “Çözüm önerimiz ‘Dünya beşten büyüktür’ ifadesinde kendini bulan, BM Güvenlik Konseyi’nin yapısının değiştirilmesini merkeze alan bir perspektifin hâkim kılınmasıdır.”
• “Bugün, BM’nin çözüm değil çözümsüzlük ürettiği her durum karşısında Sayın Cumhurbaşkanımızın BM'nin reformuna yönelik taleplerinin haklılığı ve bunun gerçekleşmesinin gerekliliği daha fazla hissedilmektedir”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, İletişim Başkanlığı tarafından Paris’te düzenlenen “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Reformu: Uluslararası Düzenin Yeniden İnşasına Yönelik Yeni Bir Yaklaşım” Paneli’nde katılımcılara video mesaj ile hitap etti.

"ÖRGÜTÜN TEMEL AMACI ULUSLARARASI BARIŞI KORUMAKTIR"

Mesajında Birleşmiş Milletler’in İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, dünyada bu düzeyde yıkıcı savaşların tekrar yaşanmaması için 1945 yılında Türkiye’nin de kurucu üye olarak aralarında bulunduğu 51 ülke tarafından kurulduğunu hatırlatan Altun, örgütün temel amacının uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması ve bunun korunması olduğunu belirtti.

"BM SOĞUK SAVAŞ'TAN BERİ ETKİLİ ROL ÜSTLENEMEDİ"

Günümüzde üye sayısı 193’e ulaşan Birleşmiş Milletler, kurulduğu günden bu yana dünyada barışa ve istikrara önemli katkılarda bulunduğunu ve uzun yıllar boyunca farklı coğrafyalarda istikrarlaştırıcı bir güç olarak varlık gösterdiğini aktaran Altun, ancak bilhassa Soğuk Savaş sonrası dönemde yaşanan büyük insanlık felaketlerini önleyici somut çareler geliştiremediğini, barış ve güvenliğin korunmasında etkili bir rol üstlenemediğini söyledi.

"BM, RUSYA'NIN UKRAYNA'YA YÖNELİK SALDIRILARINDA DA ÇARESİZLİK ÖRNEĞİ SERGİLEDİ"

Altun, “Geçmişte Bosna-Hersek’te, Ruanda’da, Suriye’de, Kosova’da yaşanan insanlık dramını önlemekte çaresiz kalan örgüt son olarak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları boyunca da benzer bir çaresizlik örneği sergilemiştir.” dedi.

Barışın ve güvenliğin korunması için kurulan BM’nin günümüzde uluslararası toplumun bu husustaki beklentilerini karşılayamadığına dikkati çeken Altun, son 30 yıl içinde dünya siyasetinde yaşanan gelişmeler ve güç dengelerinin değişmesi karşısında örgütün, istikrarlaştırıcı fonksiyonunu bugün artık yerine getiremez hale geldiğini ifade etti.

Altun, örgütün, dünya barışı ve istikrarını tehdit eden olaylar karşısında yeterince etkili ve tutarlı bir rol oynamaktan uzak oluşunun da uluslararası toplumun gözündeki güvenilirliği ve saygınlığını azalttığını dile getirdi.

"DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR" ÇAĞRISI ZULÜMLERE, HAKSIZLIĞA, ADALETSİZLİĞE GÜÇLÜ BİR İTİRAZDIR

Mevcut sistemde etki sahibi olan devletlerin, çözümün değil sorunun bir parçası haline geldiğine işaret eden Altun, şöyle devam etti:

“Birleşmiş Milletler'in mevcut yapısıyla küresel meselelere çözüm değil çözümsüzlük kattığını çok defa tecrübe ettik. Savaşan taraflardan birinin, ya da krizin taraflarından birinin BM'nin daimî üyesi olmasının süreçleri nasıl tıkadığını gördük. Birleşmiş Milletler bu yapısıyla zayıfın, mağdurun ya da haklının değil, adeta güçlü 5 daimî üyesinin yanında taraftır. BM mevcut yapısıyla zulüm yapana ses çıkartamaz bir durumdadır.Bunun temel sebebi örgütün kurumsal yapısındaki sorunlardır. Asya, Latin Amerika ve Afrika ülkelerinin BM Güvenlik Konseyi’nde bariz bir şekilde temsiliyet konusunda dışlandıkları bir gerçektir. Birleşmiş Milletler’de tüm üyelerin temsil edildiği Genel Kurul kararlarının bağlayıcılığı bulunmazken, örgüt üyelerinin bir kısmı tarafından temsil edilen Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararlar ise tüm örgüt üyelerini bağlayıcıdır.

BM Güvenlik Konseyi’nin adaletsiz ve şeffaf olmayan bu yapısı değişmelidir. Sayın Cumhurbaşkanımızın ‘Dünya Beşten Büyüktür’ çağrısı bu noktada zulümlere, haksızlığa, adaletsizliğe karşı güçlü bir itirazdır. 5 ülkenin kurduğu dünya sisteminin işleyişine, küresel adaletsizliklere karşı bir itirazdır. Bugün, Birleşmiş Milletler’in çözüm değil çözümsüzlük ürettiği her durum karşısında Sayın Cumhurbaşkanımızın BM'nin reformuna yönelik taleplerinin haklılığı ve bunun gerçekleşmesinin gerekliliği daha fazla hissedilmektedir. ”

Günümüzde BM reform çabaları her zamankinden daha yoğun bir şekilde müzakere edilmeyi hak ettiğini belirten Altun, BM’nin nasıl bir kurum olması gerektiğine dair önerilere ihtiyaç duyulduğunu, ancak bunların sadece konuşulmaması sonrasında fiiliyata da geçirilmesi gerektiğini kaydetti.

"BM DAHA ADİL BİR DÜNYA MÜMKÜN ÇAĞRISINA UYGUN ŞEKİLDE YENİDEN YAPILANDIRILMALI"

Uluslararası barış ve güvenliğin daha etkin korunabilmesi için yeni bir BM’nin tasarlanması gerektiğini vurgulayan Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Biz Türkiye olarak, bu çerçevedeki teklifimizi uzun zamandır ifade ediyor ve tüm ülkelerin müzakeresine açıyoruz. Çözüm önerimiz ise ‘Dünya beşten büyüktür’ ifadesinde kendini bulan, BM Güvenlik Konseyi’nin yapısının değiştirilmesini merkeze alan bir perspektifin hâkim kılınmasıdır. Adil ve daha sürdürülebilir bir küresel barışın temini için çok kültürlülüğü yansıtan bir BM’ye ihtiyaç vardır.Konseyin kıtaları, inançları, kökenleri ve kültürleri mümkün olan en adil şekilde temsil edecek bir yapıya kavuşturulacak şekilde yeniden yapılandırılması, çözüm ve küresel barışın tesisi için hayati önemdedir. Sayın Cumhurbaşkanımızın belirttiği gibi, ‘Sadece beş ülkenin bütün dünyanın kaderini etkileyecek konularda karar vermesi ne ahlaki ne de adildir. Dünya beş ülkeden büyüktür. Çok kutuplu, çok merkezli, çok kültürlü, daha kapsayıcı ve adil bir dünya inşa etmek mümkündür”

Altun, Birleşmiş Milletler’in küresel barış, refah ve adalet idealleri doğrultusunda daha adil bir dünya mümkün çağrısına uygun şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini sözlerine ekledi.