Sosyal medya platformlarına karşı önemli adım: Vatandaş kendisi başvurabilecek

Haber7 yazarı Muharrem Çelik bugünkü yazısında, sosyal medya platformlarının denetimini sağlayacak yeni yasa tasarısıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Türk vatandaşlarının verilerinin korunması için önemli bir adım atılacağını kaydeden Çelik, önümüzdeki süreçte ABD ile Güvenlik Kalkanı benzeri bir anlaşma imzalanabileceğini de belirtti. 

Çelik ayrıca, bu düzenlemeyle vatandaşlara kendileri hakkında suç teşkil eden içeriklere karşı platforma doğrudan başvurma hakkının sağlanacağını da söyledi. 

Çelik'in bugünkü köşe yazısı şöyle:

Nihayet, Türkiye de birçok ülkenin yaptığı gibi sosyal medya platformlarının denetimini sağlayacak bir düzenlemeyi yasalaştırmak üzere. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a meclisten geçmesi muhtemel olan yeni değişiklikle birlikte “sosyal ağ sağlayıcıları”na yani facebook, twitter gibi platformlara, ilişkin bir takım düzenlemeler eklenecektir. Bu regülasyonunbir benzeri 1 Ocak 2018 tarihinde Almanya’da  yürürlüğe girmiştir. Aynı şekilde Rusya’da da bu mahiyette bir regülasyon mevcuttur.

Ek Madde 4’de belirtildiği kadarıyla Almanya’daki regülasyon ile bir çok ortak noktası bulunan bu regülasyon, her şeyden önce vatandaşların mezkur platformlardaki haklarını, platformların belirleyeceği yetkili kişiler vasıtasıyla daha etkin bir şekilde koruyabilecektir. Bir başka ifadeyle, platformlara Türkiye’de muhatap olarak bir yetkili kişi belirleme zorunluluğu getirilmiştir.

Türkiye’de son yıllarda platformlar üzerinde artan yalan haberler ve hakaret içerikli paylaşımlara karşı bu platformların kayıtsız kalması göz önünde bulundurulduğunda, kanunla platformlara muhatap olarak bir yetkili kişi belirleme yükümlülüğü getirilmesi önemlidir.  Buna ek olarak, platformların bu noktada çözüme yanaşmayacağı düşünülerek öngörülen süre içinde yetkili kişi belirlenmezse platformların internet trafiği bant genişliğinin aşamalı olarak daraltılmasının öngörülmesi de bu yükümlülüğün yerine getirilmesi noktasında caydırıcılık yaratmaktadır. Zira söz konusu platformlar ile daha önce meydana gelen uyuşmazlıklarda platformların Türkiye’ye karşı takındıkları tutum ortadadır.

Bunun yanı sıra, gerek seçimlerde gerekse istihbari konularda ülkeler açısından VERİNİN belki de petrolden daha değerli bir maden olmaya başladığı günümüzde veri transferi önemli bir husustur. Bununu önemine binaen yeni düzenleme ile platformlar Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırmakla yükümlü hale getirilmişlerdir.

Türkiye’nin bu kanun ile ortaya koyacağı iradenin önemini çok büyüktür ve ilerleyen ki dönemde Türkiye’den sosyal medya platformları üzerinden ABD’ye veri transferine ilişkin de yeni hukuki düzenlemelerin ihdas edileceğine önemli bir işarettir. Bu doğrultuda, AB, vatandaşlarının verilerini koruma noktasında en ciddi düzenlemeleri yapan ve ABD’li sosyal medya platformlarına dediğini yaptırabilen yegane oluşumdur denilebilir.

Türkiye’nin bu iradesini anlamak için AB-ABD arasında veri transferi ve bunun tarihi gelişimine kısaca bakmak yeterli olacaktır. AB kendi vatandaşlarının kişisel verilerin önemine atfettiği değer doğrultusunda 2000 yılında Safe Harbor (Güvenli Liman)  anlaşmasını ABD ile hayata geçirmiştir. Bu doğrultuda ABD, AB yönetmelikleri ile aynı ölçüde olmasa da AB vatandaşlarına ciddi bir koruma sağlayacağına dair bir yükümlülük altına girmiştir. Ancak 2015 yılına gelindiğinde eski CIA ve NSA çalışanı meşhur Edward Snowden ABD’nin AB vatandaşları da dahil bir çok ülke vatandaşlarının verilerini topladığını, istihbari faaliyetler kapsamında kullandığını ve ABD’li sosyal medya platformlarının bu verileri istihbarat kuruluşları ile paylaştığını ifşa edince, AB Safe Harbor’un yeterli olmadığına kanaat getirerek, bu olaylar nedeniyle facebook aleyhine açılan ve Schremsdavası olarak adlandırılan davayı da ileri sürerek ABD’yi yeni ve daha koruyucu bir anlaşmaya zorlamıştır. AB, 2016 yılında yürürlüğe giren PrivacyShiled (Güvenlik Kalkanı) anlaşması ile ABD’yi gizliliğe ilişkin düzenlemelerine Safe Harbor’a göre daha da yaklaştırabilmiştir. Bu aktarılan süreç göstermektedir ki, veri günümüzde ciddi bir silahtır. Toplanan bu verilerin platformlardaki reklam faaliyetlerinde kullanılarak milyarların kazanıldığı bir ticari döngü yaratmasına hiç değinmiyorum bile.

Görüleceği üzere bu yeni yasanın meclisten geçmesi neticesinde, Türkiye vatandaşlarının verilerini koruma noktasında önemli bir adım atmış olacaktır. Ayrıca kişisel verilen korunması konusundaki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” nun veri transferi noktasında yetersizliği göz önünde bulundurulduğunda, bu eksikliği gidermek açısından ilerleyen dönemlerde ABD ile Güvenlik Kalkanı benzeri bir anlaşma imzalamamız da söz konusu olabilecektir.

Düzenlemenin getirdiği diğer bir yenilik ise, vatandaşlara kendileri hakkında suç teşkil eden içeriklere karşı platforma doğrundan başvurma hakkının sağlanmış olmasıdır. Ayrıca, platform bu şikayete karşı gerekli işlemleri süresi içerisinde yapmazsa idari para cezası yaptırımı ile karşılaşacaktır.

Diğer bir önemli yenilik ise, Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin platforma bildirilmesi durumunda, bildirime rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan veya içeriğe erişimi engellemeyen platform, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumlu olacaktır. Bu yenilik de, ülkemizde ciddi bir kullanıcı sayısı olan platformların hukuka uygun bir şekilde denetim altına alınması açısından önem arz etmektedir.

Son olarak, ilgili kanuna eklenecek bu düzenlemelere ilişkin usul ve esasların ihdas edileceği yönetmelikte, içeriklerin denetimi esnasında ifade özgürlüğünün korunmasını sağlayacak mekanizmanın ortaya konulması önem arz etmektedir. Ancak günümüzde, ifade özgürlüğünün kullanımı noktasında önemi ortada olan sosyal medya platformları, aynı zamanda denetimsiz bir suç işleme mecrası haline gelmiştir. Dolayısıyla, yeni düzenlemenin amaca uygun olabilmesi,  konusu suç teşkil eden paylaşımların tespiti esnasında ifade özgürlüğünün kapsamının daraltılmaması ve bu ikisi arasındaki dengenin sağlanması ile ilgili olacaktır.

KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU İÇİN TIKLAYIN...