Türkiye’nin en güçlü havacılık motoru TEI-TF10000 düşmana korku salacak

TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, yerli ve Milli imkanlarla üretilen, Türkiye'nin milli havacılık motorlarını A Haber'de tanıttı.

Peki yerli üretimin son noktası Türkiye’nin en güçlü milli havacılık motoru olan "TEI-TF10000" motoru nasıl çalışıyor?

"TEI-TF10000’in parçalarını biz üretiyoruz" diyen Akşit, Milli Muharip Uçak için kullanılacak olan Türkiye'nin en büyük motorunun teknik detaylarını anlattı.

MOTORUN FİKRİ VE SINAİ HAKLARI NASIL ELDE EDİLİYOR?

Sözlerine devam eden Akşit, "TEI olarak bayağı bir geriye giden tarihçemiz var. Şirketimizin kuruluş amacı, Türk Hava Kuvvetleri'nin şu an kullanmakta olduğu F-16 savaş uçaklarının ve F-110 motorlarının Türkiye'de monte edilip, üretimi yapılarak ve hava kuvvetlerimize teslim edilmesiydi.

Lisanslı motor üretmek nispeten kolay, ancak kendi motorunuzu geliştirmek ciddi bir mühendislik süreci gerektiriyor. Kendi motorunuzu geliştirmek için bunun üç ayağı var. Birinci ayağı, motorun yere, vida, cıvata ve parçalar grubunu bir araya getirip bunu bir makineye çevirmek. Diğer ayağı motorun parçalarını tek tek üretilmek üzerinden geçiyor. En son aşamada motorun tasarımına yönelik çalışmalar..."

"DÜNYA GENELİNDE EN BÜYÜK TEDARİKÇİ HALİNE GELDİK"

Motorun en kritik teknoloji olduğunun vurgulayan TEI Genel Müdürü Akşit'in açıklamaları şöyle:

"Dünyada 5-6 yıl içinde motor parçası tedarik eden, ülkeler arasında bir numaraya geldik. Dünyada şu anda hepimizin bildiği en çok satan motor CFM56, LEAP motoru biri diğerinin gelişmiş versiyonu, bunlar herkesin bildiği uçakları uçuruyor. Bu motor dünya havacılık tarihinin en çok satan motoru ve yaklaşık 5 yıl kadar önce biz dünya genelinde bu motorun en büyük tedarikçisi haline geldik.

Şu an gökyüzünde uçan bütün savaş uçaklarımız burada üretilmiş motorlarla uçuyor. Bakımlarını hava ikmal bakım merkezlerimiz tarafından gerçekleştiriliyor. Tasarım kabiliyeti ayrı bir konu. Bu konu, gerçek mühendislik tam bir hesap kitap işi.

"11 MİLLİ MOTORU ÜLKEMİZE KAZANDIRDIK"

Hızlı bir büyüme ile AR-GE ekibimizi büyülttük, artık her türlü mühendisliğini kendimiz yapacağımız bir ekibimiz var. A Haber stüdyolarında görülen motorlarda dahil olmak üzere, son 9 yıl içinde 11 milli motoru ülkemize kazandırdık.

"2002 YILINDAN SONRA DEVLETİMİZ HER ALANDA CİDDİ ATILIM YAPTI"

Jet motoru tasarımına ise, 9-10 yıl önce başladık. İlk yaptığımız jet motoru, aslında küçük atılımlarla başladık. Sayın Cumhurbaşkanımızın da iradesiyle, 2002 yılında sonra devletimiz her alanda savunma sanayiine ciddi bir önem verdi.

TEI-TJ90 motoru 90 libre etki veren 3,5 kg'lık küçük bir motor, şimşek hedef uçakları için kullanılıyor. Hedef uçakları, tatbikatlar ve eğitim sırasında pilotlarımızın canlı bir hedefi uçarken ve manevra yaparken vurabilmesi ve bununla ilgili yeteneklerini geliştirmesi için önem arz ediyor.

TÜRKİYE'NİN İLK HELİKOPTER MOTORU TEI-TS1400!

Türkiye'nin ilk milli helikopter motoru, GÖKBEY ile uçan 'TEI-TS1400'deki her bir kristal kanadı yapmak dünyada 5 ülkeye ait, biz o kanadı daha motor projesine imza atmadan tek kristal kanat geliştirme projesini başlattım. Biz motorumuz çalışmadan daha 5-6 ay öncesinde ilk kanadımızı geliştirdik."