2 yaş sendromu nedir? Çocuklarda eşya atma ve vurma davranışı nasıl önlenir?

Günümüzde çocuklu ailelere baktığımızda ebeveynlerin ciddi anlamda sıkıntı yaşadığı 2 yaş dönemini oldukça sık görmekteyiz. İnatlaşmanın ve bir nevi tutturmaların kendini gösterdiği 2 yaş döneminde kendi özerkliği ilan etmek isteyen çocuğunuz, istediği olmadığı zaman ayaklarını yere vura vura saatlerce ağlayabilir ya da inatlaşarak dediğini yaptırmaya çalışabilir. Her çocukta diyemesek de çoğu çocukta rastladığımız bu tip belirtiler, 2 yaş sendromu yani bebeklikten çocukluğa geçiş dönemi olarak karşımıza çıkar. Her türlü huysuzluk, agresifleşme, vurup kırma gibi davranışların baskın olduğu bu evrede; çocuğunuz eline geçen her şeyi fırlatarak dikkat çekmeye çalışıyor da olabilir. Çocuğun bu çıldırtan davranışları karşısında ne yapacağını bilemeyen aileler için öncelikli olarak bu dönemin sadece bir geçiş dönemi olduğunu düşünüp sakin kalmaya çalışmaları onlar için rahatlatıcı olabilir. Çocuğunuzun tüm bu davranışlarının gelişiminin bir parçası olduğunu bilerek ona göre davranmanız 2 yaş sendromunu kolay atlatmanıza yardımcı olacaktır. Peki 2 yaş sendromu en kolay nasıl atlatılır? 2 yaş sendromu nedir, 2 yaş sendromu belirtileri nelerdir? İşte 2 yaş sendromu ile başa çıkmanın yolları:

2 YAŞ SENDROMU NEDİR? 2 YAŞ SENDROMUNUN ÖZELLİKLERİ

Gelişim dönemlerine baktığımızda doğumdan itibaren ilk 28 günü kapsayan yeni doğan döneminden sonraki ilk iki yıl bebeklik, 3-6 yaş ilk çocukluk (oyun), ilkokul zamanlarını içine alan 7-11 yaş ikinci çocukluk, 12-18 yaş ergenlik dönemi olarak kabul edilir. Gelişim evrelerinde çocuklarımızda baskın olarak göreceğimiz ve yaşayacağımız 2 yaş sendromu, gerek çocuklar için  gerek de aileler için oldukça yorucu geçecek bir süreçtir. Dil gelişimi ve iletişimi tamamen tamamlanmayan bu çocuklar, kendi özerkliklerini ilk bu yaşlarda ilan etmeye çalışırlar. Kendini ispatlama dönemi olan 2 yaş evresinde ailelerin bilinçli ve dikkatli davranması oldukça önemli bir konudur. 

Saldırgan, şımarık ve inatçı davranışlarda bulunan çocuklar tamamen ben merkezli bir döneme girerek bunu başta anne-babaları olmak üzere tüm çevresindekilere göstermeye çalışırlar. Normalde gayet uysal ve sakin olan bir çocuğun bile 2 yaş sendromuna girdiğini rahatlıkla anlayabilirsiniz. Çünkü sessiz sakin olan çocuğunuz bu evrede eşyalarını fırlatmaya başlayacak, agresif davranışlar sergileyecek ve siz ne diyorsanız tam tersini yapmak için direnecektir. Biz yine de genel bir şekilde 2 yaş sendromu belirtilerine kısaca değinelim:

2 YAŞ SENDROMUNUN BELİRTİLERİ:

- Sürekli sinirlilik hali,

- Hep kendi dediğim olsun kafası,

- Söylenilenin aksini söyleme,

- Her şeyi tek başına yapmak isteme,

- Öfke anında etrafındaki oyuncakları ya da nesneleri fırlatma,

- Hırçınlık hali

- Aşırı hareketlilik (yerinde duramama)

- İnatlaşma ve tutturma gibi belirtiler 2 yaş sendromunu gösteren en belirgin özelliklerdir.

HER ÇOCUK 2 YAŞ SENDROMU GEÇİRİR Mİ? 2 YAŞ SENDROMU NEDEN OLUR?

Her çocuğun gelişimi kendine özel olduğundan dolayı hepsi 2 yaş sendromunu yaşar diyemeyiz ancak birçoğu gelişim aşamasında bu tarz davranışlar sergiler. 12-18. ay civarında ortaya çıkan bu sendrom genellikle 36. aya kadar devam eder. Bebeklikten çocukluğa geçiş dönemi olarak adlandırılan bu sendrom öncesinde bebekler, her şeylerini anneleriyle beraber yapar ve kendilerini annelerinden ayrı bir kişi olarak göremezler.

Ancak 2 yaş döneminde artık kendisinin annesinden ayrı bir kişilik olduğunu keşfeder ve her şeyi kendi yapmak ister. Bu evrede görülebilecek tüm sorunlar, tıpkı çocukların ergenlik dönemindeki davranışlarına ve asileşmelerine benzetilebilir. Bu nedenle çocuğunuzun yaşadıklarını erken ergenlik olarak düşünebilirsiniz.

2 YAŞ SENDROMUNA GİREN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?

İstenmeyen davranışlar karşısında anne ya da baba, çocuğunun dediğini yapmamakta kararlı olabilir ve 'hayır' demek isteyebilir. Bu noktada çocuğun özerkliğini engellemek için kullanılan hayır kelimesi, çocuk üzerinde olumsuzluğu daha da pekiştireceğinden dolayı pedagoglar, olumsuzluk çağrıştırıcı 'hayır, me-ma' gibi kalıpları kullanmayı uygun bulmaz. Bu durumda sergileyeceğiniz en güzel davranış, çocuğunuzu görmezden gelip olumlu ya da olumsuz tepki vermemek olacaktır.

Çocuğunun 2 yaş sendromu olduğunun bilincinde olup ''Çocuğumun ayakta yemek yemesine izin vermem'', ''Ben ne dersem beni dinlemek zorunda'' gibi büyük laflar etmemelisiniz. Çocuğunuzla direkt zıtlaşmak yerine onunla anlaşma yoluna gitmelisiniz.

Uyku vakti gelmesine rağmen uyumamakta ısrarcı olan çocuğunuza 'Hemen yatağa gidip uyuyorsun' gibi cümleler yerine 'uyumak istemediğini biliyorum ninni mi söyleyeyim ya da kitap mı okuyayım ne istersin' gibi alternatifler sunabilirsiniz. Böylelikle hırçınlaşan çocuğunuzun kafası dağılacak ve kitap okumanız ya da ninni söylemeniz sayesinde çocuğunuzu mayıştırarak uykusunun gelmesini sağlayabilirsiniz. Her iki taraf da kazançlı çıkacaktır...

2 YAŞ SENDROMUNDAKİ BİR ÇOCUK NELER YAPABİLİR?

- İnadından dolayı annesi yemeğini yemesini istiyorsa önündeki yemeği redddebilir. İştahsızlık görülebilir.

- Kendisini bir yetişkin gibi görüp istediği vakitte yatmak isteyebilir...

- Ağlamayı 'araç' değil  'amaç' olarak görür ve sebepsizce saatlerce ağlayabilir.

- Öfke anında yumruklarını sıkıp ayağını yere vura vura ağlama krizlerine girebilir.

ÇOCUKLARDA ATMA VE VURMA DAVRANIŞI!

Evdeyken eline geçen oyuncak ya da eşyayı alıp yere fırlatan bir çocuğunuz varsa, ciddi boyutta bir sabra ihtiyacınız olabilir. Çocuğunuzun neden böyle bir davranış sergilediğine anlam veremiyorsanız Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, bu durumu en güzel şu şekilde açıklamış: Dış dünyayı merak edip keşfetmek isteyen çocuklar için en kolay yol eşyalardan geçer. 2 yaşından küçük bebekler bile ellerine verilen eşyaları önce kavramaya sonra tutmaya çalışır ve daha sonra inceledikten sonra atma davranışı sergilerler.

ÇOCUKLAR NEDEN EŞYALARINI FIRLATIR?

Motor becerilerinin gelişimi için gerekli olan bu davranış ne zaman ki 2 yaş sendromundaki bir çocuğa geçer artık o zaman için ailelerde birtakım sıkıntılar görülür. 2 yaşına kadar sebep-sonuç ilişkisi kuramayan bebekler atma davranışları sonrasında sonucu normal olarak kestiremezler. Ancak bu durumun dışında biraz daha büyük çocuklarda atma davranışı öğrenme ve tanımanın dışında başka faktörleri beraberinde getirebilir. Çocuğunuzun yapmasını istemediğiniz davranışı sırasında sus, ağlama, yapma gibi kalıplarınız çocuk üzerinde inadı ve tedirginliği arttıracaktır.

Çocuğunuz en sevdiği oyuncakları bile yeri geldiğinde fırlatıp havada uçuşmasına yol açıyorsa, bu davranışın sebebi sizin yetersiz iletişiminizden kaynaklanıyor olabilir. İlginizi yeterince gösteremiyorsanız dikkatinizi çekmek için bu yolu tercih ediyor olabilir. Bu durumu önlemenin en etkili yolu iletişim içerisinde olmak ve verimli vakit geçirmektir.

ÇOCUKLARDA ATMA DAVRANIŞI NASIL ÖNLENİR? OYUNCAK/EŞYA ATAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?

İlk önce çocuğunuzun en sevdiği oyuncağı bile fırlatmasına sebep olan etkenin kaynağını bulmaya çalışın. İlgi çekmek için ya da keşfetmek için olabilir...

Atma davranışı gösterdiği oyuncak ve nesneler birine zarar vermiyorsa ceza yöntemine başvurmayın. Hangi eşyaları atıp hangilerini atmaması konusunda sınırlar çizebilirsiniz. Örneğin yumuşak top gibi oyuncakları için ayrı bir kutu yapıp onun içine atmasını bile isteyebilirsiniz. Böylelikle de oyun yoluyla sınırlarını öğrenmiş olacaktır.

Tepkileriniz konusunda dikkat edin. Me-ma kalıpları ile sürekli olumsuzu çağırmayın yıkıcı değil yapıcı olun. Zarar verecek bir şeyi atmaya devam ederse attığı oyuncağı elinden alın ve böyle davranmazsa vereceğinizi söyleyerek kararlılığınızı gösterin.

ÇOCUKLARDA VURMA DAVRANIŞI NEDENLERİ! VURAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?

SABIR GÖSTERİN

Aşağılayıcı ve küçümseyici davranışlar çocuğunuzdaki saldırganlık duygusunu tetikleyebilir. Çocuğunuz size ya da başkasına vurduğunda onu güzel bir dil ile uyarın.

ÇOCUĞUNUZLA KONUŞUN

Yıkıcı değil yapıcı bir dil ile anne ve babası olarak onu karşınıza alıp konuşun. Böylelikle kendisine değer verildiğini anlayacaktır. Yaptığı bu davranış sebebiyle hiçbir şeyi yaptıramayacağını ve isteklerinin bu şekilde devam etmeyeceğini ona söyleyin.

TELEVİZYON VE TABLETTEN UZAK TUTUN

Çocuklara kötü örnek olacak çizgi film, oyun gibi etkenler saldırganlık duygularını harekete geçirebilir. Televizyon ve tabletlerdeki şiddet ögelerinden uzak tutun.