Sultanahmet'teki dünyanın 'merkezi'

İBB Kültür A.Ş.'ye bağlı olan Yerebatan Sarnıcı'nın hemen yanı başında bulunan Milion Taşı, yüzyıllar önce taşıdığı önemin yeniden fark edilmesinin sessiz gururunu yaşıyor. 

Ayasofya Camisi'nin karşısında, Yerebatan Sarnıcı'nın hemen yanı başında bulunan ve Bizans döneminden beri ayakta kalabilmiş olan dikili taşın bulunduğu yer, dünya üzerindeki diğer şehirlerin İstanbul'a uzaklıklarının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıydı. "Milion Taşı" adı verilen bu dikili taş, aynı zamanda Adriyatik'ten başlayıp Constantinopolis'e gelen Roma anayolu Via Egnatia için başlangıç noktasıydı.

Daha önceleri sık sık önünden geçtikleri halde çok az kişinin bildiği, çok az kişinin fark ettiği "Milion Taşı"nın etrafında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı tarafından çevre düzenlemesi yapılıp bilgilendirme panosu yerleştirildikten sonra, dikili taş, hayli ilgi gören turistik bir objeye dönüştü.

Milion Taşı'nın etrafı cam paravanla çevrelendi. Etrafındaki küçük yollarda, üzerinde dünyadaki diğer şehirlerin İstanbul'a kaç kilometre mesafede olduklarının yazılı olduğu ahşap zemin oluşturuldu. Ayrıca Milion Taşı'nın yanına, diğer dünya şehirlerinin istikametlerini gösteren isim tabelaları yerleştirildi.

Bütün bu düzenlemeler sonucunda adeta dünyanın merkezini işaretleyen tarihi Milion Taşı, İstanbul halkının, yerli ve yabancı turistlerin ilgi gösterdikleri, önünde hatıra fotoğrafları çektirdikleri turistik bir objeye dönüştü.

Milion Taşı nedir?

Constantinus, Mese üzerinde, bu günkü Çemberlitaş'ın olduğu yerde Constantinus Forumu olarak bilinen, heykeller, sütunlar, mermer kemerlerle süslenmiş forum inşa ettirdi. İmparator, antik Byzantion kentinin ana meydanı Strategion'u aynen korudu. Ayasofya Meydanı ve Sultanahmet'in güneyinde Marmara Denizi'ne inen yamaçlar üzerinde büyük sarayın ilk kuruluşu bu döneme rastlar.

Mese Caddesi, henüz inşa edilmemiş olan Ayasofya'nın önünden başlıyor, surlara kadar uzanıyordu. Mese, alt katlarında dükkânlar, üst katlarında heykeller olan mermer sütunlu ve revaklı, 25 metre genişliğinde mermer döşeli bir yoldu. Bu yolun başlangıç noktasında "Milion Taşı" vardı.

Milion, Adriyatik'ten başlayıp Constantinopolis'e gelen Roma anayolu Via Egnatia için başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin İstanbul'a uzaklıklarının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıydı.

Avrupa kentlerini baştan aşağı dolaşan çeşitli imparatorluklara ait yolların çıkış noktası olan bu anıt, Augustus tarafından inşa edilen Roma Forumu'nda (Fori Romani) bulunan "Altın Mil Taşı"na (Milliarium Aureum) çok benzeyen ama ondan daha heybetli, kare şeklinde yerleştirilmiş dört tane çemberin desteklediği bir kubbeden oluşmuş çift zafer takını andıran tetrapylondur. Yapının en üstünde Tykhe'nin heykelleri gibi, aralarında haç ile Constantinus'un ve Helena'nın heykelleri bulunur. Yapıyı ayrıca Trajan'ın HadHadrianus'un ve 2. Teodosius'un süvari heykelleri ile Hellios'un dört atlı arabası (Quadrigae) süsler.