Aort yırtılmasının en açık belirtisi

Kalp krizi, organ yetmezlikleri ve felce kadar gidebilen bu rahatsızlık, hayati tehlikeyi de beraberinde getirmektedir. Memorial Hizmet Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kaya Süzer, “29 Eylül Dünya Kalp Günü” öncesinde ‘Aort yırtılması ve tedavisi' hakkında bilgi verdi.

40 yaşın üzerinde risk artıyor!

Kalpten çıkarak, vücudun bütün organlarına kanı taşıyan ana atardamar olan aortanın içten yırtılması ve tabakaları arasına kan birikmesi şeklinde gelişen aort yırtılması, yırtılan kısma göre göre saatler içinde ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Aort yırtılması bir milyonda 5 kişide görülen bir hastalıktır. Aort yırtılmasının her yaşta görülme ihtimaline karşın, hastaların %75'i 40-70 yaş aralığındadır. Şiddetli ve ani başlayan, hastaların “yırtılır gibi” diye tarif ettikleri sırt veya göğüs ağrısı en önemli şikayettir.

Kadınlarda görülen aort yırtılmalarının üçte biri gebelik sırasında görülüyor

Aort yırtılması büyük oranda yüksek tansiyonu olan hastalarda görülür. Damar sertliği ile bozulmuş aortanın duvarının yüksek tansiyona bağlı damar içi artmış gerilim ile yırtılması sonucu bu hastalık ortaya çıkar.

Kadınlarda 40 yaş altında görülen aort yırtılması vakalarının yarısı gebeliğin son üç ayında olmaktadır. Bunların yanı sıra aortanın belli bir kısmının gelişmemesi, aort kapağının üç yerine iki yapraklı olması vedaha önceden aortayı ilgilendiren ameliyatlar geçirilmiş olması aort yırtılmasıaçısından risk faktörleri arasında yer almaktadır.. Bazı doğuştan gelen genetik hastalıklarda aort yırtılması daha sık görülür.

Tedavi yırtığın yerine göre belirlenir      

Aortanın anatomik olarak dört bölümü vardır. Bu kısımlar; kalpten çıkan aorta, arkus aorta, inen aorta ve karın içine inen kısım olan abdominal aorta olarak isimlendirilir. Aort diseksiyonunda içten olan yırtık %65 oranında çıkan aorta kısmındadır. Aortanın yırtılmasının (diseksiyon) nerede olduğu tanı, tedavi ve hastanın yaşam beklentisi açısından önem taşımaktadır.

Bu hastalıkta erken cerrahi müdahale %80 hayat kurtarıcıdır

Çıkan aortada içten yırtıklar nedeni ile gelişen aort diseksiyonu acil cerrahi müdahale gerektirmektedir. Bu hastalar tanı konulduğu anda ameliyat edilmelidirler. Çünkü bu hastalık ilaç tedavisiyle yavaşlatılsa bile, hastaların  %50-80'i ilk 48 saat içinde, %98'i ilk bir haftada kaybedilebilmektedir. Açık kalp ameliyatı şartlarında yırtılmış olan aorta dokusu sentetik suni damarlar ile değiştirilir. Kalbin ve diğer organların yeniden kan alabilmeleri sağlanır, yırtık nedeni ile olabilecek ani kan kaybı olasılığı ortadan kaldırılır. Ameliyat yapılmadığı durumlarda hastaların %98'inin hayatını kaybetmektedir. O nedenle acil müdahale çok önemlidir. İnen aorta kısmındaki yırtıklarda ölüm ve komplikasyon olasılığı daha düşüktür. Bu yırtıklarda ilk planda cerrahi tedavi yerine ilaç tedavisi ile hasta takip edilebilmektedir.Ayrıca hastaların %10'unun belden aşağısında kalıcı felç gelişebilme olasılığı vardır. Cerrahi tedavi dışında özellikle inen aorta yırtıklarının büyük çoğunluğu aorta içine damar içinde ameliyatsız suni yama yerleştirme yöntemi ile tedavi edilebilmektedir. Girişimsel ölüm risk oranı ameliyatlara kıyasla daha düşüktür. Yaşam şeklinin damar sertliğinden korunacak şekilde düzenlenmesi ve yüksek tansiyonun önlenmesi, ölümcül aort yırtılmasının gelişme olasılığını çok azaltacaktır.