ABD 2021 yılı savunma bütçesinde, Türkiye'ye yaptırım kararı
ABD'de Senato ve Temsilciler Meclisi, 2021 yılı savunma bütçesine 740 milyar dolar ayıran Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı'na son şeklini verdi. Tasarıda, Türkiye için "S-400 alımına müdahil olanlara yaptırım" öngörülüyor. Trump kendisine sunulan bütçeyi onaylarsa, Türkiye'ye yaptırımın önü açmış olacak. Peki yaptırım süreci nasıl işleyecek? Yaptırımları Trump mı yoksa Biden mı uygulayacak? İşte cevaplar.
ABONE OLKongrenin iki kanadının Konferans komitesinde kendi versiyonlarını tek yasa tasarısında birleştirdiği Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA), önümüzdeki günlerde ABD Başkanı Donald Trump’ın imzasına sunulacak.
2021 BÜTÇESİNE 740 MİLYAR DOLAR AYRILDI
Tasarının nihai halinde, Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635,5 milyar doları temel bütçe, 69 milyar doları savaş fonu olarak bilinen "Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu", 8.9 milyar doları ise tasarının yetki alanları dışındaki savunmaya ilişkin harcamalar olmak üzere 713,4 milyar dolar bütçe ayrıldı. Bunun yanı sıra, Enerji Bakanlığı bütçesi altında nükleer kapasiteye ilişkin savunma harcamaları için ise 26.6 milyar dolar bütçe belirlendi.
TÜRKİYE'YE YAPTIRIM İSTENDİ
Savunma bütçesi tasarısında Türkiye'ye yaptırım uygulanmasını öngören bir bölüm de yer aldı. Tasarıda, Türkiye'nin S-400'leri teslim almasının ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında Rusya ile önemli bir işlem olarak kabul edildiği ve NDAA'nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye'de S-400 alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep edildi.
ABD BAŞKANI 12 YAPTIRIMDAN EN AZ 5'İ SEÇECEK
Tasarıda, başkanın CAATSA kapsamında belirtilen 12 maddeden en az 5'ini uygulaması, yaptırımların "ithal edilen malları" kapsamaması istendi. Bu mallar da "doğal, ya da insan eliyle yapılmış maddeler, imal edilmiş erzak ve bunlara ilişkin denetim ekipmanı" şeklinde sıralandı.
YAPTIRIMLARIN NASIL KALDIRILACAĞI DA AÇIKLANDI
Yaptırımların kaldırılmasının şartları ise şu şekilde belirtildi: "Başkan yaptırım uyguladıktan sonra 1 yıl içinde Kongre'nin gerekli komitelerine, Türkiye'nin veya yaptırım uygulanan kişilerin artık S-400'leri veya bunların yerine herhangi bir Rus sistemini uhdesinde bulundurmadığını, Türk topraklarında Rus hükümeti veya şirketleri adına herhangi bir Rusya vatandaşının S-400'leri çalıştırmadığını teyit ettikten sonra; Türkiye'den Türk Hükümetinin veya hükümet adına başka bir tarafın S-400 veya onun yerini alabilecek bir sistemi tekrar edinmek için CAATSA'nın 231'inci bölümünün kapsamına girecek herhangi bir faaliyete girmeyeceğine dair taahhüt aldıktan sonra yaptırımları kaldırabilir."
F-35'E PARÇA ÜRETEN TÜRK ŞİRKETLERİNİN YERİNE YENİ ÜRETİCİLERİN BULUNMASI
Ayrıca tasarının 159. bölümünde ise tasarının yasalaşmasından sonra 15 gün içerisinde Türk şirketlerinin yerine F-35 için parça üretecek ortakların tespit edilmesi ve gerekli işlemlerin başlatılması istendi.
2020 YILI TASARISINDA DA BENZER BİR DURUM YAŞANMIŞ, ANCAK TRUMP TÜRKİYE'YE YAPTIRIM YOLUNU AÇMAMIŞTI
Benzer bir durum 2020 yılı bütçesinde de yaşanmıştı. Trump tasarıyı onaylamış ve yasalaşmıştı. Ancak Türkiye'ye yaptırımları uygulama konusunda resmi bir adım atmamıştı.
TRUMP İSTERSE EN HAFİF YAPTIRIMLARI SEÇEBİLİR YA DA KONUYU BIDEN'A BIRAKABİLİR
ABD Başkanı Trump tasarıyı onayladıktan sonra, isterse, Türkiye'ye uygulanması gereken 5 yaptırımı seçip işleme koyabilir. Trump bu konu hakkında bir adım atmak istemezse, yaptırımları uygulayıp uygulamamak Joe Biden'a kalacak.