AP seçimleri sonrasında Avrupa’da büyük şok! Hükümetler art arda çatırdıyor

6-9 Haziran'da 27 AB üyesinde düzenlenen AP seçimlerinin sonuçları, Brüksel'deki AP Genel Kurul salonuna kurulan dev ekrandan duyurulmaya başlandı.

Şimdiye kadar Almanya, Hollanda, Avusturya, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Bulgaristan, Hırvatistan, Malta, Fransa, İspanya, Danimarka, Polonya, Portekiz, Romanya ve İsveç'ten sonuçlar alındı.

Buna göre, Almanya'da Hristiyan demokratları bir araya getiren EPP 30, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı 16, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) 14, Liberal partileri birleştiren Avrupa'yı Yenile (RE) 8, Sol 4 ve AP'de henüz bir gruba dahil olmayan partiler ise 19 milletvekili kazandı.

ALMANYA

Almanya'da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerini muhafazakar Hristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) açık farkla kazandı.

Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) yüzde 23,8, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) ise yüzde 6,4 oy alarak toplamda yüzde 30,2 oy oranına ulaştı.

AP seçimlerinde aşırı sağcı Almanya için Alternatif Partisi (AfD) ise geçen döneme göre oyunu 4,9 puan artırdı ve yüzde 15,9'la en fazla oy alan ikinci parti oldu.

Alman ARD televizyonunun verdiği sandık çıkış anketine göre CDU yüzde 23,8, AfD yüzde 15,9, Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 13,9, Yeşiller 11,9, Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) yüzde 6,4, Sahra Wagenknecht İttifakı-Anlayış ve Adalet İçin (BSW) ise yüzde 6, Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 5,1 oy aldı.

İKTİDAR KAN KAYBETTİ

Buna göre Almanya'da koalisyon hükümetinde bulunan Yeşiller partisi geçen seçime göre 8,6 puan kaybı ile büyük hezimet yaşadı.

İktidarın diğer ortağı SPD 1,9 puan oy kaybederken Hür Demokrat Parti (FDP) 0,3 puan oy kaybı yaşadı.

SPD, Yeşiller ve FDP birlikte oyların yalnızca yüzde 30,9'unu alabildi.

Buna karşı kardeş partiler olan Hristiyan Birlik Partilerinin (CDU-CSU) toplam oy oranı 30,2'yi buldu.

Sandık çıkış anketlerine göre AP'ye CDU 24, CSU 6, AfD 16, SPD 14, Yeşiller 12, BSW 6, FDP 5, Sol Parti 3 ve diğer partiler 10 milletvekili göndermeye hak kazandı.

Aşırı sağcı AfD'nin bu kadar yüksek oy alması ülkedeki tartışmaları da beraberinde getirdi.

Ülkede muhalefet partilerinden, Başbakan Olaf Scholz'un güven oylaması yapması gerektiği yönünde açıklamalar geldi.

AfD'nin sadece Thüringen eyaletinde yüzde 30,7 oy alarak birinci parti çıkması eylül ayında yapılacak eyalet meclisi seçimlerinde iktidar şansını ilk kez yakalayabileceğine işaret ediyor.

HOLLANDA

Hollanda'da RE ile aşırı sağcı Kimlik ve Demokrasi (ID) yedişer, EPP 6, Yeşiller ile S&D dörder, Sol 1, diğerleri 1 milletvekilliği aldı.

AVUSTURYA'DA AŞIRI SAĞ İLK SIRAYA YERLEŞTİ

Avusturya’da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerini yüzde 25,5 ile aşırı sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) birinci sırada tamamladı.

İçişleri Bakanlığının paylaştığı geçici resmi sonuçlarına göre, Avusturya’da AP’nin 20 yeni üyesini belirlemek üzere yapılan seçimde aşırı sağcı FPÖ önceki seçime oranla oylarını yüzde 8,3 oranında artırarak birinci parti oldu.

Buna göre 2019’da yüzde 17,2 olan oy oranını yüzde 25,5’e yükselten aşırı sağcılar, AP’deki sandalye sayısını 3’ten 6’ya çıkarttı.

İKTİDARIN BÜYÜK ORTAĞI YÜZDE 10'A YAKIN OY KAYBETTİ

İktidarın büyük ortağı Avusturya Halk Partisi (ÖVP) ise önceki seçime oranla ciddi oranda oy kaybetti. 2019’da 34,6 olan oy oranı yüzde 9,9 düşerek 24,7’e geriledi. Buna göre milletvekili sayısı da 7’den 5’e indi.

Ana muhalefet Sosyal Demokrat Partide (SPÖ) ise ciddi bir değişim yaşanmadı. 2019’a oranla yüzde 0,6 oranında oy kaybeden parti, yüzde 23,3 ile üçüncü parti olurken, sahip olduğu 5 milletvekilini korudu.

Önceki seçimde yüzde 14,1 oranında oy alan iktidarın küçük ortağı Yeşiller Partisi’nde de yüzde 3,2 oranında düşüş yaşandı. Yüzde 10,9 oranında oy alan Yeşillerin milletvekili sayısı 3’ten 2’ye geriledi.

Mecliste sandalyesi bulunan bir diğer parti Yeni Avusturya Partisi (NEOS) oylarını yüzde 1,6 oranında artırarak, yüzde 10,1 seviyesine çıkarttı. NEOS’da milletvekili sayısını 1'den 2’ye yükseltti.

Seçimde dikkati çeken bir başka parti ise Avusturya Komünist Partisi (KPÖ) oldu. KÖP, 2019’da 0,8 olan oy oranını yüzde 2,9'a yükseltti.

Oyların tamamının sayıldığı seçime katılım oranı ise yüzde 55,8 oldu.

YUNANİSTAN

Yunanistan'da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin kazananı, resmi olmayan sonuçlara göre, İktidardaki Yeni Demokrasi (ND) oldu.

AP'ye 21 parlamenter gönderme hakkı bulunan Yunanistan'da İçişleri Bakanlığının açıkladığı resmi olmayan verilere göre, İktidardaki Yeni Demokrasi AP'de 7, ana muhalefetteki Radikal Sol Koalisyon (SYRIZA) 4, Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) 3, Yunan Çözümü 2, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) 2, Zafer Partisi, Özgürlük Rotası ve Mantığın Sesi Partisi birer sandalye elde etti.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, basına yaptığı açıklamada, pazar günü gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu seçimlerinde hedeflerine ulaşamadıklarını söyledi.

Yunan halkının "Size güveniyoruz ama daha çok çabalamanız gerekiyor" mesajı verdiğini belirten Miçotakis, partisinin, pahalılık gibi gündelik sorunları protesto eden çok sayıda seçmen tarafından oy kaybına uğradığını ifade etti.

Öte yandan, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde Türklerin kurduğu Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi, Batı Trakya'da 3 ilden 2'sinde birinci çıktı.

İçişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre, sandıkların yüzde 96 oranında açıldığı resmi olmayan sonuçların ardından DEB Partisi, Türklerin yoğun olarak yaşadığı Rodop'ta yüzde 36, İskeçe'de ise yüzde 27 oy oranıyla birinci parti oldu.

GÜNEY KIBRIS RUM KESİMİ

GKRY'de toplam 6 sandalyeden EPP ile bağımsızlar ikişer, Sol ile S&D birer tanesini elde etti.

BULGARİSTAN VE HIRVATİSTAN

Bulgaristan'da EPP 6, RE 5, S&D 2, diğerleri 4 milletvekili çıkarırken, Hırvatistan'da EPP 6, S&D 4, Yeşiller 1 ve diğerleri 1 sandalye kazandı.

İSPANYA

İspanya'da, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerini az farkla da olsa mevcut durumda ana muhalefette bulunan merkez sağ görüşlü Halk Partisi (PP) kazandı.

AP'ye Almanya, Fransa ve İtalya'dan sonra 61 ile en fazla parlamenter gönderen İspanya'da açıklanan resmi sonuçlara göre PP birinci parti çıktı.

İçişleri Bakanlığının duyurduğu resmi seçim sonuçlarında İspanya'nın AP'de sahip olduğu 61 sandalyenin 22'si PP'nin, 20'si mevcut durumda koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisinin (PSOE), 6'sı aşırı sağcı Vox'un, 3'ü koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sumar ittifakının, geri kalan 10'u da 5 siyasi parti arasında dağıtıldı.

İspanya'da Temmuz 2023'te yapılan son genel seçimlerde alınan oy oranlarına göre kıyaslama yapıldığında birinci parti olmaya devam eden PP'nin yüzde 33,06 olan oy oranını yüzde 34,18'e çıkardığı, ikinci büyük parti PSOE'nin oy oranının ise yüzde 31,68'den yüzde 30,19'a düştüğü görüldü.

İspanya'da üçüncü büyük parti konumundaki aşırı sağcı Vox 6 parlamenterini AP'ye gönderse de partinin Temmuz 2023'teki seçimlerde yüzde 12,38 olan oy oranı bu seçimlerde yüzde 9,62'ye geriledi.

Vox ile benzer ideolojiye sahip olan ve Luis Perez tarafından "Kutlama sona erdi" adıyla kurulan yeni parti de yüzde 4,59 oy ile 3 parlamenterini Brüksel'e göndererek AP seçimlerinin İspanya'daki sürprizini yaptı.

Sol içinde yeni kurulan ve ilk kez AP seçimlerine katılan Sumar ittifakı 3 parlamentere sahip olurken, bu ittifaktan ayrılan Podemos 2 parlamenter çıkardı.

Diğer yandan seçimlere katılım, 2019'da yapılan son AP seçimlerine nazaran yaklaşık 11 puan düşerek yüzde 50'nin altında kaldı.

MALTA VE DANİMARKA

Malta'dan EPP ve S&D üçer milletvekilliği aldı.

Danimarka'da seçim, RE'ye 4, Yeşiller ve S&D'ye üçer, Sol, ID ve diğerlerine ise birer sandalye kazandırdı.

FRANSA'DA DA AŞIRI SAĞ İLK SIRADA

Fransa'da aşırı sağcı ID 30, Re 14, S&D 13, Sol 8, EPP 6, Yeşiller 5 milletvekili çıkardı.

Fransa'da AP seçimlerinde partilerin dağılımına bakıldığında aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) Partisinin yüzde 31,5 oyla açık farkla ilk sıraya yerleştiği görülüyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un partisi Rönesans ise RN'nin yarısından az oy toplayarak yüzde 15,2'lik oranla ikinci sırayı aldı ve üçüncü parti olan Sosyalistleri küçük farkla geride bırakabildi. Muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) yüzde 14 ile üçüncü sıraya yerleşirken yine muhalefetteki aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisi yüzde 8,7 oy oranıyla 4'üncü sırayı, merkez sağcı Cumhuriyetçiler (LR) ise 7,2 oranla 5'nci sırayı aldı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AP seçimlerinde ülkesinde aşırı sağın açık farkla ilk sırada çıkması üzerine parlamentoyu feshederek erken genel seçim kararı aldı.

"ULUSAL MECLİSİ FESHEDİYORUM"

Partisinin açık farkla yenilgiye uğramasının ardından açıklamalarda bulunan Macron, sonuçların "Avrupa'yı savunan partiler için iyi olmadığını" kabul etti ve 30 Haziran - 7 Temmuz tarihlerinde erken seçime gidileceğini duyurdu.

Macron, "Oylamayla, parlamenter geleceğimizin seçimini yeniden size vermeye karar verdim. O yüzden bu akşam Ulusal Meclisi feshediyorum.” açıklamasında bulundu.

POLONYA

Polonya Başbakanı Donald Tusk, Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerini partisi Sivil Koalisyonun zaferle tamamladığını açıkladı.

Polonya'nın PAP haber ajansı, AP seçimlerinde resmi olmayan sonuçların açıklanmasının ardından Tusk'ın yaptığı zafer konuşmasına yer vererek, liderliğini yaptığı Sivil Koalisyonun yüzde 38 oy alarak seçimi önde tamamladığını bildirdi.

AP seçimlerini değerlendiren Tusk, 10 yıldır bu sonucu beklediklerini ifade ederek, "Mutluyum. Duygulanmak ve mutlu olmak hakkımız." dedi.

Bu arada, Ipsos tarafından Polonya'daki yayın kuruluşlarıyla paylaşılan resmi olmayan sonuçlara göre, eski Başbakan Mateusz Morawiecki'nin partisi Hukuk ve Adalet (PiS) oyların yüzde 33'ünü alırken, aşırı sağcı Konfederasyon Partisi ise yüzde 11 ile üçüncü sırada yer alıyor.

Dördüncü sırada yüzde 8 oyla Üçüncü Yol, beşinci sırada da Sol Partisi yüzde 6'lık oyla Polonya'daki AP seçimlerini tamamlamış görünüyor.

Bu sonuçlar doğrultusunda Sivil Koalisyon 21, PiS 19, Konfederasyon Partisi 6, Üçüncü Yol 4 ve Sol Partisi de 3 temsilciyi AP'ye gönderiyor.

POLONYA, AP'YE 53 ÜYE GÖNDERİYOR

Polonya'da seçmenler, AP'ye ülkeden seçilecek 53 üyeyi belirlemek için bugün oylarını kullandı.

Avrupa Birliği'ne (AB) 1 Mayıs 2004'ten beri üye olan Polonya'da bu seçimde kayıtlı yaklaşık 29 milyon seçmen sandık başına gitti.

Ülkede Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan kaynaklanan "yasa dışı göç sorununun" gölgesinde yapılan seçimde 1019 aday yarıştı.

Polonya ayrıca, nüfusa göre AP'ye en çok milletvekilini çıkaran ilk 5 ülkede yer alıyor.

PORTEKİZ

Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin Portekiz ayağını, mevcut durumda ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) kazandı.

Portekiz İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan resmi sonuçlara göre PS yüzde 32,4, azınlık hükümetiyle iktidarda olan merkez sağ görüşlü Demokratik İttifak (AD) yüzde 31,95, aşırı sağcı Chega yüzde 9,89, liberal görüşlü Liberal Girişim (IL) yüzde 8,51 oy oranıyla AP'ye parlamenter gönderdi.

Portekiz'de geçen 10 Mart'ta yapılan erken genel seçimlerde AD yüzde 28,85 oy oranıyla birinci çıkmış, oy oranı yüzde 41'den yüzde 28'e gerileyen PS'nin muhalefette kalma kararı almasıyla AD tek başına azınlık hükümeti kurmuştu.

AP seçimleri, PS'nin kısa zamanda tekrardan yükselişe geçtiğini gösterdi.

Diğer yandan ülkede geçmiş AP seçimlerine katılım ise yüzde 38'de kaldı.

Portekiz'de AP seçimlerine katılım 2014'te yüzde 30, 2019'da ise yüzde 36 olmuştu.

ROMANYA

Romanya'da belediye başkanlığı ve Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde oy verme işlemi tamamlandı ve oy sayımına geçildi.

Kamuoyu araştırma şirketi Curs-Avangarde tarafından açıklanan kesin olmayan ilk sonuçlara göre, Sosyal Demokrat Parti (PSD) - Ulusal Liberal Parti (PNL) ittifakı AP seçimlerinde oyların yüzde 54'ünü aldı.

Rumenlerin Birlik İttifakı (AUR) yüzde 14, Birleşik Sağ İttifakı (ADU) yüzde 11, Romanya'daki Macarların Demokratik İttifakı (UDMR) yüzde 5, S.O.S. Romanya yüzde 3, Romanya'nın Avrupa Projesini Yenileme Partisi (REPER) yüzde 3, Sosyal Liberal Hümanist Parti (PUSL) yüzde 2 oy ile sıralandı.

Saat 22.00 itibariyle, Daimi Seçim Kurumu tarafından sağlanan gerçek zamanlı verilere göre, AP seçimlerinde Rumen seçmenlerin yüzde 52,29'u yurt içinde ve yurt dışında oylarını kullandı.

HIRVATİSTAN

Hırvatistan'da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin kazananının, resmi olmayan sonuçlara göre, iktidardaki merkez sağ parti Hırvat Demokrat Birliği'nin (HDZ) olduğu bildirildi.

Hırvatistan Radyo Televizyonu'nun verdiği sandık çıkış anketine göre, oyların yüzde 99,84'ünün sayıldığı Hırvatistan'da, iktidardaki merkez sağ HDZ AP'de 6, Sosyal Demokrat Parti (SDP) 4, Vatan Hareketi (DP) ve "Yapabiliriz" ittifakı birer sandalye elde etti.

AP'de 12 milletvekili ile temsil edilen ülkede, HDZ oyların yüzde 34,59'unu, SDP 25,96'sını, DP 8,82'sini, "Yapabiliriz" ise 5,92'sini aldı.

Ayrıca ülkede AP seçimlerinde kayıtlı seçmenlerin yüzde 21,34'ünün oy kullandığını açıklandı.

Hırvatistan'da AP seçimleri için 25 seçim listesindeki 300 aday yarıştı.

SLOVAKYA

Slovakya’da Avrupa Parlamentosu (AP) seçimini muhalefetteki liberal-sol İlerici Slovakya Partisi (PS) yüzde 27,8 ile birinci sırada tamamladı.

Slovakya Seçim Komisyonu tarafından açılanan resmi sonuçlara göre AP seçimlerini muhalefetteki PS kazandı.

PS, 15 Mayıs’ta silahlı saldırıya uğrayan Başbakan Robert Fico’nun Sosyal Demokrat Partisi'ni (SMER) geride bırakarak, AP’ye 6 milletvekili göndermeyi başardı.

Başbakan Fico’ya düzenlenen suikastın gölgesinde gerçekleşen seçimde SMER oyların yüzde 24,7’sini alarak ikinci parti oldu. SMER, AP’ye 5 temsilci çıkartabildi.

Slovakya’da mecliste sandalyesi bulunmayan Cumhuriyet Hareketi ise oyların 12,5’ini alarak, Strazburg’a 2 milletvekili göndermeyi başardı.

AP’ye temsilci gönderen diğer iki parti ise Liberal Ses Partisi (HLAS) ve Hristiyan Demokrat Partisi (KDH) oldu. Her biri yüzde 7 oranında oy alan bu iki partiden birer milletvekili AP'ye gitmeye hak kazandı.

Önceki seçime göre sandığa ilginin arttığı ülkede, 2019’da yüzde 28 olan katılım oranı bu seçimde yüzde 34,4’e yükseldi.

AP'NİN GÖRÜNÜMÜNE DAİR İLK PROJEKSİYON PAYLAŞILDI

AP tarafından yeni parlamentosunun görünümüne dair paylaşılan ilk projeksiyona göre, Hristiyan demokratların çatı partisi EPP 186 sandalye ile AP'de en büyük siyasi grup olmaya devam ediyor.

Onu yine, 133 milletvekil ile S&D ve 82 ile RE izliyor.

Aşırı sağcı partilerden ECR 70 ve ID 60 sandalye ile ilk 5'te yer alırken Yeşiller 53, Sol 36 sandalye kazanmış görünüyor.

Çoğunlukla aşırı sağ eğilimli partilerden 100 milletvekilinin bağımsız üye olarak parlamentoya girdiği görülüyor. Bu milletvekillerinin AP'de yeni bir siyasi grup kurması da muhtemel.

HER ÜLKE NÜFUSU ORANINDA MİLLETVEKİLİ ÇIKARACAK

Bu seçimde ilk kez AP seçimlerinde 705 yerine 720 milletvekili seçiliyor. Nüfuslarına göre en çok milletvekilini çıkaran ilk 5 ülke sırasıyla 96 ile Almanya, 81 ile Fransa, 76 ile İtalya, 61 ile İspanya, 53 ile Polonya'dan oluşuyor.

Romanya 33, Hollanda 31, Belçika 22, Portekiz, Yunanistan, Macaristan, İsveç ve Çekya 21'er, Avusturya 20, Bulgaristan 17, Slovakya, Danimarka ve Finlandiya 15'er, İrlanda 14, Hırvatistan 12, Litvanya 11, Letonya ve Slovenya dokuzar, Estonya 7, Malta, Lüksemburg ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi altışar milletvekili çıkaracak.

YENİ YASAMA DÖNEMİ 16 TEMMUZ'DA BAŞLAYACAK

Resmi sonuçların 10 Haziran'da açıklanmasıyla AP'ye girebilen ulusal partiler, siyasi gruplarını oluşturma sürecine başlayacak.

İlk genel kurul 16 Temmuz'da toplanacak, böylece yeni yasama dönemi başlamış olacak.