Dünya ülkelerinin eğitim sistemi

Dünyadaki ülkelerin büyük çoğunluğu, uzun süreli zorunlu eğitimi tercih ediyor. 197 ülkenin 60'ında zorunlu eğitim süresi 8 yıl ve daha az süreler içerirken, 130'unda 12 yıla kadar zorunlu eğitim uygulanıyor. 197 ülkenin yaklaşık 137'si Türkiye'deki zorunlu eğitim süresinden daha uzun bir zorunlu eğitim süresine sahip.

Milli Eğitim Bakanlığınca yapılan çalışmaya göre, dünya genelinde 197 ülkenin 60'ında zorunlu eğitim süresi 8 yıl ve daha az süreler içerirken, 130'unda 9-12 yıl arası ve 7'sinde ise 13-14 yıllık eğitim veriliyor.

Türkiye ise 8 yıllık zorunlu eğitim süresiyle yüzde 30.5'lik grupta yer alıyor. Başka bir ifadeyle 197 ülkenin yaklaşık 137'si Türkiye'deki zorunlu eğitim süresinden daha uzun zorunlu eğitim süresine sahip.

Zorunlu eğitime başlama yaşı 3-7 arasında değişiyor. Ülkelerin çoğunluğunda zorunlu eğitime başlama yaşı 6 iken, 38 ülkede ise zorunlu eğitime 6 yaştan önce başlanıyor. Zorunlu eğitime başlama yaşı 7 olan 44, 6 olan 113, 5 olan 33, 4 olan 4 ve 3 olan 1 ülke bulunuyor.

Eğitim süresi de ülkelere göre farklılık gösteriyor. Zorunlu eğitim 5 ülkede 5 yıl, 24 ülkede 6 yıl, 11 ülkede 7 yıl, 20 ülkede 8 yıl, 54 ülkede 9 yıl, 34 ülkede 10 yıl, 20 ülkede 11 yıl, 22 ülkede 12 yıl, 6 ülkede 13 yıl, 1 ülkede ise 14 yıl. Böylece 197 ülkeden 60'ında zorunlu eğitim süresi 8 yıl ve daha az, 130'unda ise 12 yıla kadar zorunlu eğitim uygulanıyor. 137 ülkede, Türkiye'deki 8 yıllık zorunlu eğitim süresinden daha uzun zorunlu eğitim sistemi uygulanıyor.

İlköğretim süresi İrlanda'da 8 yıl

Avrupa Birliği ve bazı ülkelerde zorunlu eğitim süresi çeşitlilik gösteriyor. Zorunlu eğitime başlama yaşı Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, İrlanda, Estonya, Fransa, İtalya, Avusturya, Romanya, Portekiz, Polonya, ABD, Avustralya, Kore, Japonya'da 6 olarak uygulanıyor.

Bulgaristan, Finlandiya ve İsveç'te 7, Macaristan, Hollanda ve Malta'da 5, İngiltere'de ise 4-5 yaşındaki çocuklar zorunlu eğitime başlıyor.

Dünyadaki uygulamalarda eğitimin yapılanmasında ilk kademe ilkokulların süreleri de değişiyor. İlköğretim süresi Almanya, Avusturya, Brezilya, Bulgaristan, Macaristan ve Rusya Federasyonu'nda 4 yıl, Fransa, İtalya, Hindistan ve Pakistan'da 5 yıl, Japonya, Hollanda ve Güney Kore'de 6 yıl, Avustralya, Norveç ve Güney Afrika'da 7 yıl, İrlanda'da ise 8 yıl olarak uygulanıyor.

Öğrenim süreleri

Ülkelerin ilköğretimin başlangıcından lise son sınıfa kadar toplam öğrenim süreleri, 10 yıl ile 13 yıl arasında değişiyor.

Dünya genelinde 204 ülkenin 50'sinde lise sona kadar öğrenim süresi 13 yıl, 116'sında ise 12 yıl olarak uygulanıyor.

Lise eğitiminin sonuna kadar toplam öğrenim süresine göre ülkelerin sayıları ve yüzde dağılımları şöyle:

Öğrenim süresi      Ülke sayısı         Yüzde
---------------    -------------        ------

      10                 6                2.9

      11                 32               15.6

      12                 116              56.6

      13                 50               24.4

Lise eğitimi 2-4 yılları arasında değişiyor

Dünyada lise eğitimin süresi de genel olarak 2-4 yılları arasında değişiyor. Filipinler'de 1 yıllık lise eğitimi süresi, İtalya, San Marino ve Samoa gibi ülkelerde 5 yıl uygulanıyor. Lise eğitimi süresi 66 ülkede 2 yıl, 88 ülkede 3 yıl ve 47 ülkede ise 4 yıl olarak belirlendi.

Gelişmiş ülkelerin yer aldığı Kuzey Amerika ve Batı Avrupa ülkeleri arasında da lise eğitimi süresi 2-5 yılları arasında değişiyor. İrlanda, Malta ve İspanya'da 2 yıl iken, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Hollanda, Norveç, İsveç, Portekiz ve ABD'de 3 yıl, Avusturya, Belçika, İsviçre, İngiltere ve Kanada'da 4 yıl, İtalya'da ise 5 yıl orak veriliyor.

Eğitim modelleri

Ülkelerde, eğitim süresinin üniversite öncesi yıllar itibarıyla yapılandırılmasında, 3 basamaktan oluşan bir yapılanma olduğu görülüyor.

Bazı ülkelerin eğitim kademeleri şöyle:



Bu yapılandırmanın dışında bazı ülkelerde ise eğitim ''4 5 2, 5 3 4, 5 4 3, 6 2 4, 6 3 2, 6 3 4, 7 3 2'' şeklinde kademelendiriliyor.

ABD, Almanya'da eğitim

12 yıllık zorunlu eğitim uygulanan ABD'de, okul öncesi eğitim zorunluluğu bulunmuyor. Amerika eğitim sitemi ilköğretim (okul öncesi ve ilkokul), ortaöğretim ve yükseköğretim olmak üzere 3 düzeyde organize ediliyor.

Mesleki eğitim faaliyetleri ortaöğretimin 11. ve 12. sınıflarında başlangıç düzeyinde, community kolejlerinde ise mesleki teknik ve uzmanlık eğitimi veriliyor. Mesleki eğitim daha çok 2 yıllık ''meslek yüksekokul'' diye adlandırılan community kolejlerde yapılıyor.

Almanya'da eğitim sistemi, hemen tüm eyaletlerde okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim birinci kademe ortaöğretim, ikinci kademe ortaöğretim ve yüksek öğretim olmak üzere 5 basamaklı yapıdan oluşuyor. Almanya'da zorunlu eğitim süresi 6-16 yaş arasında başlıyor ve 10 yıl sürer.

Tam zamanlı genel eğitimin 4 yılı ilköğretim, 6 yılı da birinci kademe ortaöğretim seviyesinde veriliyor. Ortaöğretimin ikinci kademesi de öğrencileri yükseköğretime giriş için zorunlu olan genel eğitim olgunluk diplomasına hazırlayan üç yıllık (11-13. sınıflar) lisenin ve çok programlı okulun ikinci devresi ile öğrencileri mesleki eğitim olgunluk diplomasına veya mesleğe hazırlayan 1-3 yıllık mesleki eğitim okullarıdır.

İngiltere'de ilköğretime başlama yaşı 5

Fransa'da da zorunlu eğitimin süresi 10 yıl olarak belirleniyor. 6-16 yaş arasındaki çocukları kapsayan zorunlu eğitimin 5 yılı ilköğretimde, 4 yılı ortaöğretimin birinci kademesinde veriliyor.

Ortaöğretimin birinci kademesini bitiren öğrencilerin, zorunlu temel eğitimlerini tamamlayabilmeleri için ortaöğretim ikinci kademede genel eğitim, teknik eğitim veya mesleki eğitim liselerinden birinde bir yıl daha tam zamanlı öğrenim görmeleri zorunluluğu bulunuyor.

Zorunlu eğitim 6 yaşında başlıyor ve 5 yılı ilkokul, 3 yılı birinci kademe ortaöğretim olmak üzere 14 yaşına kadar devam eder.

Zorunlu eğitim devlet okullarında, özel okullarda veya evdeki eğitimle tamamlanabilir. Tüm ülke kapsamında bulunan resmi okullar ve resmi olarak kabul edilen özel okullar, yasa ve yönetmeliklerle yönetiliyor.

İtalya'da da zorunlu eğitimin süresi 10 yıl olarak uygulanıyor. 16 yaşını dolduran ve örgün eğitime devam etmeyen öğrencilerin 18 yaşına kadar mesleki eğitim görmeleri öngörülüyor.

İngiltere'de ise örgün eğitim sistemi, 3-5 yaş arası çocukların devam ettiği okul öncesi eğitim, 5-11 yaş arasındaki çocukların devam ettiği 6 yıllık ilköğretim, 11-16 yaş grubun devam ettiği ortaöğretim birinci kademesi ve 16-18 yaş grubunun devam ettiği genel ve mesleki eğitimin verildiği ortaöğretim ikinci kademesi akademik ve mesleki eğitimin bulunduğu yükseköğretimi kapsıyor.

Japonya'daki eğitim, 6 yıllık ilkokul, 3 yıllık ortaokul, 3 yıllık lise ile 4 yıllık üniversitelerde veriliyor.

İlkokul ve ortaokulu kapsayan zorunlu eğitim süresi 9 yıl olarak uygulanıyor. Ülkede ulusal okullar, kamu okulları ve özel okullar olmak üzere üç tür okul bulunuyor. Ulusal okulların finansmanı merkezi hükümetçe, kamu okullarınınki il ve belediye yönetimlerince özel okullarınınki ise özel kuruluşlarca karşılanıyor.

AA