Rusya ile ortak hamle dengeleri yeniden kuracak

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la Aralık ayında gerçekleştirdiği ve iki lideri bu yıl içerisinde yedinci kez bir araya getiren yüz yüze görüşme sonrasında Türkiye'nin enerji güvenliğini artıracak olmasıyla itibarıyla önemli olduğuna işaret ettiği Türk Akımı Projesi hız kesmeden sürüyor.

Her biri 15.75 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip iki botu hattından ilkinin yüzde 30'unun tamamlandığı proje, Enerji Piyasaları ve Politikaları Enstitüsü'nün (EPPEN) ev sahipliği yaptığı toplantıda gündeme geldi.

EPPEN'in yanı sıra Rusya Ulusal Enerji Güvenliği Vakfı, İstanbul Aydın Üniversitesi Enerji Politikaları ve Piyasaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (EPPAM), Doğu-Batı Araştırmaları Enstitüsü, Moskova Skolkovo İşletme Okulu Enerji Merkezi Gaz Bölümü, Akdeniz Ülkeleri Enerji Şirketleri Birliği (OME) Moskova Ekonomi Yüksek Okulu Enerji Enstitüsü, Kadir Has Üniversitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi'nden üst düzey yetkililerin katıldığı toplantıda, Türk Akımı projesi masaya yatırıldı. Toplantının öne çıkan ana maddeleri, Türk Akımı projesinin Türkiye'nin enerji güvenliğine ve siyasi ilişkilerin güçlenmesine yönelik olası katkıları oldu.

TÜRKSAM dış politika uzmanı Ahmet Gencehan Babiş, Türkiye'nin enerji tedariki konusunda dışa bağımlılığını azaltacağına işaret edilen Türk Akımı projesine ilişkin olarak Sputnik'in sorularını yanıtladı.

‘TÜRK AKIMI TÜRKİYE'NİN ELİNİ GÜÇLENDİRECEK'

Türkiye ve Rusya arasındaki enerji projelerinin önemine ve bu projelerin temelinin iki ülkenin giderek yakınlaştığı dönemden önce atılması itibarıyla çok daha uzun vadeli stratejilerin sonucu olduklarına işaret eden Babiş "Son dönemlerde Türkiye-Rusya yakınlaşması söz konusu. Buna Türkiye'nin milli güvenliğini kapsayan S-400 süreci, Astana'yla ele alınan bölgesel güvenlik ve domates mevzusuyla gündeme gelen ticaret konusu var. Bu gündem maddeleri bu yakınlaşmayla ilintili. Fakat iki ülkenin enerji projeleri, yakınlaşmanın da ötesinde uzun vadeli politikaların sonucu. Bu enerji projelerinin en önemlisi de Türk Akımı projesi ve Akkuyu Nükleer Santrali" dedi.

Türk Akımı'nın Türkiye'nin elini güçlendirecek bir proje olduğunun altını çizen TÜRKSAM uzmanı "Türk Akımı,Güney Akımı'ndan sonra ortaya çıktı; ve bu projeyle Ukrayna'nın by-pass edilmesi söz konusu. Yani Avrupa'ya ulaşmak için Ukrayna değil Türkiye aracı olacak. Daha önce birbirine alternatif olan Nabucco ve Güney Akım projeleri vardı. İkisinden de sonuç alınamadı. Şimdiyse, TANAP ve Türk Akımı projeleri var. Tam da bu noktada Türkiye'nin rolü son derece önemli. Çünkü daha önce sonuçlanmayan projelerin aksine, şimdi Türkiye, sonuç alınması yolunda ilerlenen iki projenin birleşme noktasında. Dolasıyla bu Türkiye'nin elini güçlendirebilir" ifadelerini kullandı.

‘İSRAİL, RUM KESİMİ VE YUNANİSTAN'A KARŞI DENGE OLUŞTURACAK'

Türk Akımı'nın öneminin, projenin devre dışı bırakacağı ülkelerin hesaba katılarak anlaşılabileceğine değinen Babiş "Ayrıca, by-pass edilmeye yakın zamanda karar verilen Yunanistan'a karşı da Türkiye'nin eli güçlenecektir. Bunda da Bulgaristan'da Rusya'ya yakın bir politika izleyen Rumen Radev'in Cumhurbaşkanı olmasının da etkisi var. Bu tablo, doğalgazın Rusya, Türkiye ve Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya çıkışını gündeme getiriyor. Bu hamle İsrail, Rum kesimi ve Yunanistan hattını da dengeleme potansiyeli sebebiyle de önemli" dedi ve ekledi:

"Türk Akımı'nın Türkiye'nin AB ile ilişkilerine yönelik olası etkisine gelirse, bu projenin ilişkileri çok fazla dönüştürücü olacağını sanmıyorum. Bu proje daha çok Türkiye ve Yunanistan'ın ilişkilerini dönüştürebilir. Yakın gelecekte Yunanistan'ın gazı Türkiye üzerinden elde etmesi söz konusu olabilir. Türkiye'nin doğalgazdaki dışa bağımlılığının Rusya ve Türkiye arasındaki yarattığı asimetrik ilişkinin asimetrikliliği de azalabilir. Ayrıca Batı'yla Türkiye'nin yaşadığı gerginliklerin de Türkiye'yi daha çok Rusya'ya ittiği söylenebilir."

'TÜRK AKIMI GİBİ PROJELER SİYASİ İLİŞKİLERDEKİ İSTİKRARIN GARANTÖRÜ OLACAK'

Türk Akımı projesini, değerlendiren bir diğer isim ise Ekonomist Arda Tunca oldu. Türk Akımı projesinin ülke açısından faydalı olduğunu söyleyen Tunca "Bu proje, Ukrayna bağımlılığını ortadan kaldıracak bir proje. Bu projenin arasında Rusya ev Türkiye arasındaki gerginlikler girse ve proje bir süredir askıya alınsa da, iki ülkenin yakınlaşmasıyla birlikte yeniden gündeme geldi. Rusya için Türkiye, önemli ve özel ülke. Rusya, doğalgazını bizim üzerimizden satmakta, Türkiye de bu enerji akışına vesile olmak konusunda istekli. İki ülke açısından da son derece faydalı" şeklinde değerlendirdi.

Boru hattı projesinin siyasi ilişkilerde istikrara da aracı olacağına ifade eden Tunca "Türkiye, kaynakları yetmediği için enerji ithalatı yapma durumunda bir ülke. Malum, boru hattı, bir kaç gün içerisinde kurulamaz ve sökülecek bir şey değil. Bu anlamda böyle bir boru hattı siyasi ilişkilerde kalıcı bir istikrar ve tarafların ilişkiyi bozmamak adına çaba sarf etmesine sebep olacaktır. Ayrıca, Türkiye'yi kendisine alternatif sunabileceği bir ortam yaratması açısından da böyle bir projenin önemi büyük. Proje Türkiye'nin enerji güvenliği anlamında da elini rahatlatacaktır" diye ekledi.