BDDK swap işlemlerine getirilen kısıtlamayı artırdı! Swap nedir?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) yaptığı son dakika açıklamasında, swap işlemlerine sınırlama getirildiğini duyurdu. Yapılan açıklamaya göre TL verip döviz alma şeklinde yürütülen takas işlemleri öz kaynakların yüzde 25'ini geçemeyecek. Bu adımı TL spekülasyonlarını sınırlayıcı bir hamle olarak ifade eden finans uzmanları, yatırımcı için kritik olumlu sözleri ile değerlendirdiler. Peki, Doların hızlı yükselişi karşısında alınan bu karar ile önümüzdeki günlerde piyasayı nasıl bir hava bekliyor? Swap nedir, swap işlemleri nasıl uygulanır? İşte, swap işlemleri detayları ve BDDK'dan gelen açıklama...

BDDK SWAP İŞLEMLERİNE SINIRLAMA GETİRDİ

13 Ağustos Pazartesi günü yapılan bu açıklamada bankaların swap işlemlerine getirilen kısıtlamalarda oran öz kaynakların yüzde 50'si olarak ifade edilmişti. Ancak BDDK'dan gelen son dakika açıklamasına göre bu oran öz kaynakların yüzde 25'i olarak yeniden revize edildi. İşte, BDDK'dan gelen Swap işlemleri açıklaması;

"Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot + vadeli döviz işlemi) işlemler toplamı bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının %50’sini geçemeyecek olup, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenemeyecektir. Söz konusu oran günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaktır.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur."

DOLAR NASIL DEĞİŞECEK?

BDDK’nın bu işleme bankaların özkaynakları nispetinde sınırlama getirmesi keyfi hatta spekülatif amaçlı işlemlerin önüne geçmek için alınmış bir karar olarak değerlendirilebilir. Zira bu sınırlama ile yabancı yatırımcının TL’ye ulaşma maliyetleri yükselecek bir anlamda döviz alma ve fiyat farklarından para kazanma iştahları sınırlanacaktır.

Swap işleminin avantajları nelerdir?
 
- Kredi arbitrajısayesinde işletmeler, fonlama maliyetlerini azaltabilir.
- İşletmelerde etkin aktif ve pasif yönetimi sağlar.
- Farklıpiyasalara erişim imkanı sağlar.
- Yeni kredi kullanma maliyetinin altında bir maliyetle yeni kaynaklara ulaşım imkanı sağlar.
- Farklı vadelerle sözleşme imkanı sağlar.
- Ticari sırları korumaya imkan verir.
- Üstlenilmişolan riskleri azaltıcı veya ortadan kaldırıcı etki yaratır.

Swap işleminin dezavantajları nelerdir?

- Kredi, faiz ve kur riski tamamen ortadan kalkmaz.
- Resmi ve organize bir piyasası bulunmamaktadır.
- Sözleşmelerin belirli bir standardı bulunmamaktadır.

SWAP NEDİR?

Swap, kelime anlamı olarak “değiş, tokuş, takas” anlamı taşır. Bir takas sözleşmesi olan Swap işlemleri, iki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde farklı faiz ödemelerini ve/veya farklı para birimlerini karşılıklı olarak değiştirmesidir. Swap piyasasında baskın olarak döviz Swapları ile faize dayalı Swap sözleşmeleridir. 

Faiz Swap'ı ile iki taraf da, daha düşük faizli kredilere erişebilmek için ana para dışında faizi takas ederler. Kur Swap'ında taraflar önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli bir döviz tutarını değiştirirler. Bir swap işleminde karşılıklı iki döviz cinsi el değiştirebildiği gibi, aynı para cinsinden faiz oranları da değiştirilebilmektedir. Ayrıca hem döviz türlerinin hem de faiz oranlarının karşılıklı el değiştirdiği swap sözleşmeleri vardır.

Bunların dışında herhangi bir döviz cinsinin faizi ile menkul kıymetin veya emtianın el değiştirdiği swap işlemleri de mevcuttur. İlave olarak taşınan dayanak varlığın her türlü riskinin el değiştirmesine imkan veren swaplar da mevcuttur.

Forex işlemlerinde, alınan para borç verilir, satılan para ise borçlanılır. Swap bedelleri, işlem yapılan döviz kurunda pozisyon durumuna bağlı olarak, düşük faiz ve yüksek faiz ilişkisine göre hesaplanır. İki para biriminden yüksek faizli olanı satıp, düşük faizli olan alınıyorsa, düşük faizli para biriminin gecelik taşıma maliyeti ödenmeye razı olunmuştur ve yatırımcının hesabına swap maliyeti olarak yansıtılır.

Swaplar tezgah üstü finansal piyasalarda işlem görürler. Ancak 2007-09 yılları arasında yaşanan global finans krizinden sonra regülatörler bu işlemlerin organize finansal piyasalarda yapılması konusunda baskı yapmaktadırlar.

SWAP TÜRLERİ

1- Faiz Swapları:

Sabit Faiz - Değişken Faiz Swapı

Değişken Faiz - Değişken Faiz Swapı

Vadeden önce son verme hakkı veren swaplar

Vadeli (Forward) Swaplar

Faiz oranının sonradan belirlenmesi hakkını veren swaplar

2- Para (Döviz) Swapları:

Sabit Faiz - Değişken Faiz Para Swapı

Değişken Faiz - Değişken Faiz Para Swapı

3-Diğer Swap türleri:

Para (Döviz) opsiyon swapları

Geçişli Swaplar

Birleşik geçişli swaplar

İkili para swapları