Teknoloji devlerine büyük şok! İlk dava açıldı
Akıllı telefon, tablet ve bilgisayarlardan elektrikli arabalara kadar birçok teknolojik aletin bataryalarının ham maddesi kobalt, dünyanın en ücra köşelerinden birinde, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin madenlerinde çıkıyor. Piyasa değeri trilyon dolarla ölçülen şirketlerin, günlüğü 1 dolara çalıştırdığı çocuklar aracılığı ile elde ettiği kobalt çıkarılması en zor madenlerden biri. Sık sık insan hakları ihlalleri ve çocuk işçi çalıştırmalarıyla gündeme gelen teknoloji devleri ilk kez yasal bir suçlama ile karşı karşıya. ABD'li bir insan hakları grubu Kongolu aileler adına 5 büyük teknoloji şirketine dava açtı. Bu dava ile şirketler ilk kez yasal bir suçlama ile karşı karşıya geldi.
ABONE OLTeknoloji devlerine milyarlarca dolar kazandıran aletlerin ham maddesi günlük 1 dolara çalışan-40-50 bin Afrikalı çocuğun iş gücüyle çıkıyor. Her yıl bu madenlerde binlerce çocuk hastalanarak felç geçiriyor veya hayatını kaybediyor.
14 AİLE ADINA DAVA AÇILDI
Demoktatik Kongo Cumhuriyeti’nden aileler, çocukların ölümünden sorumlu tuttuğu 5 büyük teknoloji şirketine dava açtı. ABD merkezli Uluslararası haklar Avukatları topluluğu tarafından, Kongo’dan 14 aile adına, Tesla, Apple, Alphabet, Dell Technologies ve Microsfot’a karşı dava açıldı. Bu adımla teknoloji şirketleri ilk kez bu alanda hukuki dayanağı olan yasal bir suçlama ile karşı karşıya kalmış oldu.
Washington DC'deki ABD Bölge Mahkemesinde açılan mahkeme belgelerinde yer alan görüntüler, felçli ve sakat çocukların hayatlarını gözler önüne serdi. Teknoloji devlerine Kongo’daki zorlu çalışma koşullarının bir parçası olmaları sebebiyle dava açan 14 ailenin çocukları tünel çökmesi veya felç gibi nedenlerle çalışamaz hale geldi.
4 YAŞINDA ÇOCUKLAR DAHİ ÇALIŞIYOR
Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu UNICEF'e göre Kongo'da Ziki gibi kobalt madenlerinde 40 bin çocuk çalışıyor. Madenlerde çalışan 4 yaşında çocuklara rastlamak bile mümkün. Ülkede faaliyet gösteren İngiliz ve İsviçre’li maden şirketi Glencore daha önce de çocuk işçi çalıştırmak suçuyla karşı karşıya kalmıştı.
GÜNLÜĞÜ 1,5 DOLAR
Kongolu çocuklar bu madenlerde, piyasa değeri trilyon dolarlarla ifade edilen şirketlerin kullandıkları ham maddeyi çıkarmak için haftanın 6 günü, günlüğü 1,5 dolara çalıştırılıyor.
Aileleri temsil eden avukatlardan Terrence Collingsworth “Bu şirketler, dünyanın en zengin şirketleri, lüks alet üreten bu şirketler, ucuz kobalt bulmaları için çocukların sakatlanmalarına ve öldürülmelerine izin verdiler” ifadelerini kullanıyor. Açılan davada şirketlerin tamamının Kongo’daki şartları iyileştirme gücüne sahip olduğu vurgulanarak, ülkede daha güvenli koşulların oluşturulması gerektiği ifade ediliyor.
YÜZDE 60'I KONGO'DA ÇIKIYOR
Elektrikli arabalardan akıllı telefonların bataryalarına kadar büyük küçük kullanılan pek çok elektronik cihazın bataryalarının temel maddesini kobalt oluşturuyor. En zor çıkarılan madenlerden biri olduğu için çok değerli olan kobaltın dünya genelinde yüzde 60’ı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden çıkarılıyor. Kobalt madeninin yüzde 20'si de elle çıkarılıyor.
Kobalt, özellikle akıllı telefonlarda kullanılan bir ham madde. Apple, Microsoft, Samsung ve Sony gibi markaların akıllı telefonlarında kobalt kullanılıyor. Daimler ve Volkswagen marka elektrikli otomobillerde de kobalt bulunuyor. Alman otomotiv devi BMW bazı bataryaların üretiminde Kongo'da ithal edilen kobaltın kullanıldığını doğruladı. Teknoloji devi Apple'dan ise mart ayında yapılan açıklamada, Kongo'da elle çıkartılan kobaltın alımının durdurulduğu belirtildi.