Türkiye arabuluculuk ve tahkimde önemli mesafe aldı

ISTAC'ın düzenlediği İstanbul Tahkim Merkezi Arabuluculuk Merkezleri MED-ARB işbirliği imza töreninde ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı, İstanbul Tahkim Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi-Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü Hakan Öztatar ve çok sayıda arabuluculuk merkezinin katılımıyla sosyal mesafe kurallarına uygun koşullarda gerçekleştirildi.

İmza töreninde konuşan Akıncı, arabuluculuk sistemine giden 200 binin üzerinde ticari uyuşmazlık dosyası olduğunu söyledi.

Akıncı, "Biz burada yüzde 5 gibi bir miktardan bahsetsek bile, zamanla 10 binin üzerinde davanın tahkime yönelmesi ISTAC'ı dünyanın önemli tahkim merkezlerinden biri konumuna taşıyacak bir potansiyel." diye konuştu.

Türkiye'de gerek arabuluculuk gerekse tahkim alanında önemli mesafeler kaydedildiğini kaydeden Akıncı, şimdi bu iki alternatif uyuşmazlık çözüm yolunun birlikte işleyişine zemin yaptıklarını belirtti.

"Arabuluculuk-Tahkim, Türkiye'yi çok farklı bir noktaya taşıyacak"

Akıncı, şunları kaydetti:

"Arabuluculuk-Tahkim (Med-Arb), kazan-kazan mantığıyla oluşturduğumuz bir proje. Türkiye'yi çok farklı bir noktaya taşıyacak, dünyaya örnek olacak bir proje. Ticari davalarda arabuluculuğun zorunlu olmasıyla birlikte ticari uyuşmazlıkların çözümünde yeni bir dönem başladı. Taraflar uyuşmazlıklarına çözüm için önce arabulucuya gidiyor, arabulucu nezdinde yaptıkları görüşmeler sonucunda uzlaşma sağlanamazsa, uyuşmazlık için bağlayıcı bir karar olmadığı için tekrar mahkemeye başvurmak gerekiyordu. Med-Arb projemizde taraflar, bir yandan arabuluculuğun hızlı, ekonomik ve dostane çözüm yolu bulma ihtimalini deneyimlerken; uzlaşma olmazsa mahkemeye gitmeksizin, uyuşmazlıklarını tahkim yoluyla ISTAC'ta çözebilecekler.

Böylece arabuluculuk süreci uzlaşma ile sonuçlanmasa dahi, hemen arkasından başlayacak tahkim süreci sayesinde, taraflar uyuşmazlıklarını bağlayıcı ve kesin bir şekilde çözecek olan bir hakem kararı elde edecekler. Taraflar sözleşmelerine ISTAC Arabuluculuk-Tahkim Şartı'nı yazarsa, önce arabulucuda ve anlaşma sağlanamazsa sonra ISTAC'ta tahkim yolu ile uyuşmazlık çözümlenecektir. Arabulucuda uzlaşma olmazsa, tarafların sözleşmelerinde ISTAC tahkim şartı olmasa bile sonradan bu şartı kabul etmek suretiyle uyuşmazlıklarını İstanbul Tahkim Merkezi’nde çözümlemeleri mümkündür."

Arabuluculardan, uyuşmazlık taraflarına tahkimde çözüm fırsatlarını anlatmalarını ve onları ISTAC'a yönlendirmenizi beklediklerinin altını çizen Akıncı, "Çünkü ISTAC'da mahkemeden daha ucuz, daha az masraflı ve çok daha hızlı çözüm yolu sunuyoruz. ISTAC'da uyuşmazlıklar tahkimde 6 ayda, seri tahkimde 3 ayda çözümlenebiliyor. Pandemi sürecinde de ISTAC durmadı, yeni davalar aldı, alıyor." dedi.

Akıncı, "Med-Arb projemizin işlerlik kazanmasıyla dava yoğunluğumuz daha da artacak. Dolayısıyla tahkim davalarında hakem ihtiyacımız da artacak. Arabulucu avukatlar da hakem olarak tahkimde görev alabilecek. Biz ISTAC olarak bu iş birliği kapsamında arabuluculara katkıda bulunmaya da hazırız." şeklinde konuştu.

Yönetim kurulunda bunun matematiğini çalıştıklarını ve arabuluculara cazip gelecek bir ücretlendirme müjdesini vermek istediklerini kaydeden Akıncı, ISTAC olarak, tamamen hukuki zeminde arabulucu ücretlerine yönelik bir ekonomik model oluşturduklarını belirtti.

"ISTAC ilk aşamada 130 arabuluculuk kurumu ile iş birliği protokolü imzalamış oluyor"

ISTAC Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Öztatar ise, burada dünyada bir ilki gerçekleştirdiklerini, iki güzide kurum olan ISTAC ve arabuluculuk merkezleri arasındaki iş birliği sürecini hep beraber resmiyete dökmenin gururunu yaşadıklarını kaydetti.

2013 yılında başlayan arabuluculuk alanında 16 bin 500 arabulucu, 200 de arabuluculuk merkezleri olduğunun altını çizen Öztatar, "ISTAC ilk aşamada Türkiye'nin her köşesinden 130 arabuluculuk kurumu ile iş birliği protokolü imzalamış oluyor. İş uyuşmazlıklarında 2018 yılının başından Haziran 2020'ye kadar dava şartı arabuluculuk kapsamında arabulucuya yönlendirilen 871 bin 689 uyuşmazlığın 524 bin 236'ü anlaşma ile sonuçlanarak yüzde 63 oranında başarıya ulaşıldı." açıklamasında bulundu.

Öztatar, ticari uyuşmazlıklarda ise 2019 yılının başından Haziran 2020'ye kadar 1,5 yılda, dava şartı arabuluculuk kapsamında arabulucuya yönlendirilen 203 bin 504 uyuşmazlığın 104 bin 453'ü anlaşma ile sonuçlandığını yüzde 56 oranında başarı sağlandığının altını çizdi.

Öztatar, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bizim asıl hedefimiz ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk yoluna başvurup anlaşma sağlanamayan bu yüzde 44, yani toplam 83 bin 164 uyuşmazlık dosyasına Med-Arb modeliyle çözüm getirmektir. Arabulucuda çözemediğimiz 83 bin dosya için diyoruz ki; ISTAC'da hızlı tahkim ile çözüm mümkün. Bu iş birliği anlaşmasıyla arabulucuların son tutanak yani anlaşamama tutanağı hazırlarken, nihai çözüm adresi olarak ISTAC Med-Arb'ı önermesi, böylece ticari dava dosyalarını tahkime yöneltmesi sağlanacak. Dolayısıyla çözüme kavuşan her dosya ile hem yargının iş yükü azaltılmış olacak hem de taraflar uyuşmazlıklarını Arabuluculuk-Tahkim sayesinde daha az masrafla ve daha kısa sürede çözümleme imkanı bulacak.

Haziran 2020 itibarıyla arabulucuda çözüm bulunamayan 83 bin 164 dosyamızın küçük bir yüzdesini bile tahkime getirdiğimizde önemli bir potansiyel harekete geçecektir. Ben iş dünyasına, sanayi ve ticaret odalarımıza sesleniyorum; Lütfen gelin, ISTAC Med-Arb projesine başvurun, ticari uyuşmazlıklarınızı 5 ay içinde çözün. Arabulucuda süre 8 haftadır, orada çözülemezse ISTAC'a geldiğinde 8 hafta 3 aylık seri tahkim süreciyle 5 ayda çözüme gidilebilir. Bu yabancı yatırımcı için de çok önemlidir; Yabancı yatırımcı Türkiye’de hukuki ihtilafla karşılaştığında şimdi Med-Arb müessesesi var. Son sözüm, yabancı yatırımcı da rahat olsun, artık ülkemizde Med-Arb modelini kullanarak uyuşmazlık sorunlarına kesin çözüm bulmuş olacaklar."