Gökbey için savunma sanayinde bir ilk! Türkiye tarihinin en büyük testi
Yerli ve milli imkanlarla geliştirilen Türkiye'nin ilk genel maksat helikopteri Gökbey, bu zamana kadar ki en büyük testle limitleri zorlayarak gökyüzüyle buluşmaya hazırlanıyor.
ABONE OLGökbey, Türkiye’nin ilk genel maksat helikopteri. İsmi gibi "göklerin beyi" olması için her gün yeni bir aşama kaydediliyor. Sonun testi geçen günlerde yapılan helikopterin 3. prototipi havalandı ve 4. prototipi de şu anda üretim hattında.
Gökbey test uçuşunu yapsa da hizmete girmesi için helikopterin kritik parçalarının kontrolünü sağlayan tam boy statik testinin yapılması gerekiyor. Bu test, yapısal bütünlük ve dayanıklılığın ortaya çıkması için en gerekli testlerden biri olacak.
|
TUSAŞ TARİHİNİN EN BÜYÜK TESTİ Tam boy statik testi 96 kontrol noktasından yapılırken, helikopter gövdesine 96 farklı nokta ve yönde yük verilmesi sağlanıyor. 32 senaryo içeren testte, yaklaşık 2 bin kanaldan sensör verisi toplanıyor. Toplanan veriler, gövde üzerindeki yapısal gerilme haritalarının çıkarılmasını ve elde edilecek sonuçlarla ihtiyaç duyulan analizin yapılmasını sağlıyor. Test, hacimsel olarak Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarihinin en büyük testi. Bu da Gökbey gibi bir ilke imza atmak oluyor. |
TUSAŞ Helikopter Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yıldırım Kemal Yıllıkçı'nın, Gökbey’in test süreciyle ilgili verdiği bilgilere göre, helikopterler, zorlamalı titreşim altında uçuş dengesi yakalayarak uçan hava araçları. TUSAŞ mühendisleri, helikopterin hizmet verdiği süre boyunca karşılaşacağı statik ve dinamik yükleri test istasyonlarında gerçeklemeye çalışıyor.
“TAMAMEN YERLİ VE MİLLİ OLARAK TASARLANMIŞ BİR İSTASYON”
Dr. Yıldırım Kemal Yıllıkçı, testler hakkında şu bilgileri de paylaştı:
Sayısal olarak bilgisayar ortamında bulduğumuz değerleri testlerle doğrulayıp karşılaştırma, buradaki en birinci amacımız. Burada gördüğümüz statik test istasyonu, helikopterin değişik manevralar sırasında karşı karşıya geldiği yükleri 32 değişik yükleme durumuyla 96 tane de eyleyici dediğimiz, yani yükü uygulayan sistemle aynısını burada gerçekleştiriyoruz. Aldığımız değerleri sayısal değerlerle karşılaştırıyoruz. Bu test istasyonundaki bütün eyleyiciler, yükü uygulayan piston şeklinde gördüğümüz hidrolik pistonlar da Türkiye’de tasarlanıp üretilmiştir. O bakımdan da bu istasyon tamamen yerli ve milli olarak tasarlanmış bir istasyondur.
AMAÇ: SENEYE İLK TESLİMATI YAPMAK
Testlerin sonunda helikopter gövdesinin dayanıklılığı ortaya konulacak ve güvenli uçuş ile sertifikasyon süreçleri başlatılacak.
Gökbey Ürün Başmühendisi ve Program Müdürü Gökhan Tursun, amaçlarının önümüzdeki sene içerisinde ilk teslimatı gerçekleştirmek olduğunu anlattı ve ekledi:
Özellikle Gökbey’in konfigürasyon anlamında da çok fazla müşteriye hitap etmesinden dolayı hem yurt içinde hem de yurt dışında birçok müşterisi var. Bu anlamda da aslında bir ilk olacak. En büyük amacımız yurt dışına helikopterimizi pazarlamak. Sertifikasyon test faaliyetleri tamamlandığında inşallah onu da gerçekleştirmiş olacağız.
| Helikopteri sıfırdan tasarladıklarını söyleyen Gökhan Tursun, “Kritik sistemleri özellikle transmisyonun, rotorun, iniş takımının, oto pilotun, gövdenin tasarımları tamamen yerli ve milli olarak bizim kendi mühendislerimizce yapıldı. Bu anlamda aslında çok önemli bir yeri var Gökbey’in” dedi. |
ÇOK YÖNLÜ BİR HELİKOPTER
Gökbey, sadece günümüzün değil, geleceğin gereksinimleri göz önünde bulundurularak geliştirildi. Askeri görevler, yangınla mücadele, arama kurtarma, hava ambulansı gibi alanlarda da kullanılabilecek.
Testler dayanıklılığını, bu görevlerin üstesinden gelme potansiyelini ortaya çıkaracak.
Türkiye’nin Gökbey ile elde ettiği tecrübe ise bundan sonra yapılacak projelerde Türk mühendislerine paha biçilemez bilgi ve donanım sağlayacak.