Joe Biden'ın kararı Türkiye'yi de etkiledi! Fiyatlar rekordan döndü

Dünyanın en büyük petrol üreticisi konumunda bulunan Rusya'nın savaşın taraflarından biri olması dünya genelinde petrol fiyatların uçurmaya başladı. Son olarak ABD Başkanı Joe Biden, Ukrayna savaşı yaptırımları kapsamında ABD'nin Rusya'dan tüm enerji, petrol ve gaz ithalatını yasakladıklarını duyurdu. Karar sonrası Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2.5 yükselerek 131 doların üzerine çıkarken, Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili de yüzde 6'nın üzerinde değer kazanarak 126 dolardan alıcı buldu.

DÜN YÜZDE 12 DÜŞTÜ

BAE Enerji Bakanı'nın OPEC+ anlaşmasına bağlı olduğu açıklaması petrolde yönü yukarı çevirdi. Dün yüzde 12 düşen petrol fiyatları bugün yüzde 2 yukarıda. Erken saatlerde 110 dolar/varil seviyesini test eden Brent petrolü şu sıralarda düne göre 3.77 dolar artışla 114,91 dolar seviyesinde.

Covid 19 salgını sonrası dünyanın birçok ülkesinde uygulanan sokağa çıkma ve uçuş yasakları nedeniyle, hava ve kara yolu trafiğinde büyük bir düşüş yaşanırken, bu durum petrole olan talebi azaltmıştı. Brent petrol bu dönemde 21,76 dolardan alınırken, savaş öncesi Brent petrolün varıl fiyatı 90 dolar seviyesinden işlem görüyordu.

SAVAŞLA YÜZDE 38 YÜKSELDİ

Barclays analistleri Rusya'dan petrol ve gaz alımının neredeyse tamamen durduğu 'en kötü senaryoda' petrolün varil fiyatının yaz aylarında 200 dolara çıkabileceği öngörüsünde bulundu. Bu petrol fiyatının yaklaşık yüzde 53 artması anlamına geliyor. Rusya'nın işgal girişiminin başlamasından bu yana petrol fiyatları yüzde 38 yükseldi.

TÜRKİYE’NİN ETKİLENMESİ KAÇINILMAZ OLDU

Ham petrol fiyatlarındaki bu yükseliş akaryakıt fiyatlarına da yansımaya başladı. Tüm dünyada olduğu gibi petrol üretimi kısıtlı olan ve büyük bölümünü ithal eden Türkiye’nin de bundan etkilenmesi kaçınılmaz oldu. Akaryakıt fiyatları Türkiye'deki gelişmelerden bağımsız olarak artmaya devam ederken, benzin ve motorinin litre fiyatı 20 TL seviyelerine kadar yükseldi.

Küresel piyasalarda motorin talebinin yüksek olması ve en fazla üretimin yapıldığı rafinerilerin Rusya'da bulunması nedeniyle söz konusu motorine benzinden daha fazla zam yapılıyor.

ABD VE ALMANYA'DA FİYATLAR REKOR KIRDI

ABD’de benzinin ortalama fiyatı geçen yıla kıyasla yüzde 50'nin üzerinde artış gösterdi. ABD'de benzinin ortalama fiyatı galon başına 4,17 dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Avrupa'da bir çok ülkede olduğu gibi Almanya'da da akaryakıt fiyatları rekor seviyeleri gördü. Ülkede benzinin ve motorinin litre fiyatı ortalama 2 avronun üzerine çıktı.

Dünyadaki birçok ülkede akaryakıt ürünlerine zam geldi. Bazı ülkelerdeki zamlı yeni fiyatlar şöyle:

* ABD : Galon başına fiyat 4,17 dolar (Kaliforniya'da 5 doların üstünde)

* Almanya : Litresi 2 Euro'nun üzerine çıktı.

* Belçika : 1.9 Euro ve üstünde.

* İngiltere : 1.5 Sterlin (18 Şubat'taki zam)

* Türkiye : Litresi 20 TL'nin üzerinde

TÜRKİYE’DE FİYATLAR NEDEN ARTIYOR?

Türkiye’de akaryakıt fiyatlarının artmasının temelde iki nedeni bulunuyor. İthalata dayalı akaryakıt sektöründe kur hareketleri ve uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının yükselmesi fiyat artışlarında etkili oluyor. Türkiye’de 2020 yılında 5 TL olan benzin fiyatları, 2022 yılında petrol fiyatlarının 131 dolar seviyesine çıkmasıyla birlikte 4 kat artarak 20 TL seviyesine çıkmış durumda.

PETROL 9,5 KAT BENZİN 4 KAT ARTTI

2020 yılında 7,30 TL olan dolar/TL kuru 2022 yılında 14,50 TL seviyesinde bulunuyor. Türk lirası bazında bakıldığında 2020 yılında 197 TL olan Brent petrol, 2022 yılında 9,5 kat artarak 1885 TL’ye çıkmış durumda. 9,5 katlık bu artışa rağmen Türkiye'de ise pompa fiyatlarına 4 kat artış yansıtıldı.