Fahiş kira artışına 'dur' denilecek: Hollanda modeli geliyor
Fahiş kira artışlarına 'dur' diyecek çalışma başladı. ‘Fahiş zamlara denetim’, ‘kiralık sosyal konutların inşa edilmesi’ ve ‘büyükşehirlerdeki kira artışına sınır getirilmesi’ başlıkları üzerinde duruluyor.
ABONE OLEv kiralarındaki fahiş rakamlar ve yüksek zam yapma furyasına müdahaleye hazırlanılıyor. Hükümet ve AK Parti, spekülatörler ile stokçulardan sonra fahiş kira artışlarını da masaya yatırdı. Genel merkez ve ilgili bakanlıklarda aşırı kira artışına "dur" diyecek bir çalışma başladı. ‘Fahiş zamlara denetim’, ‘kiralık sosyal konutların inşa edilmesi’ ve ‘büyükşehirlerdeki kira artışına sınır getirilmesi’ başlıkları üzerinde duruluyor.
GENEL MERKEZ VE BAKANLIKLAR EV KİRALARI İÇİN HAREKETE GEÇTİ
Kiralarda son dönemde yaşanan artışlar Türkiye'nin önemli gündem maddelerinden biri haline gelince konu AK Parti ve ilgili bakanlıklar tarafında masaya yatırıldı. Serbest piyasa ekonomi kurallarına uygun olarak kiralara sınırlama getirilip getirilemeyeceği, getirilirse bunun sıkıntı oluşturup oluşturmayacağı üzerinde duruldu.
EV KİRALARINDA EV SAHİBİNİN YAPACAĞI ARTIŞA HOLLANDA MODELİ
Sabah'ın haberine göre, Bu tartışmalar içinde Hollanda modeli gündeme geldi ve bunun örnek alınabileceği konusunda görüş oluştu. Hollanda hükümeti, konut sıkıntısı nedeniyle hızla artan ev kiralarına karşı orta gelir gruplarını korumak için serbest piyasadaki kiralık ev fiyatlarına müdahale kararı vermişti.
ALT GELİR GRUPLARINA KİRALANAN EVLER
Buna göre kirası 763 Euro'ya kadar olan ve belediyeler tarafından alt gelir gruplarına kiralanan sosyal konutlar gibi, serbest piyasadaki evler için de puanlama sistemi getirildi.
Evlerin büyüklüğü, oda sayısı gibi belirli özelliklere göre puanlama yapılıp en fazla bin ila bin 250 Euro kira istenmesi hükme bağlandı.
BELLİ İLLER SINIRLAMA
AK Parti ve ilgili bakanlıkların üstünde durdukları alternatife göre kira artışlarına bir sınırlama getirilecek. Ancak bu, Türkiye'nin tümünde değil fahiş artışların yaşandığı İstanbul, hatta İstanbul'un da bazı bölgeleri gibi fahiş fiyat artışlarının yaşandığı illerde geçerli olacak.
Buralar için idarenin belirleyeceği bir oran olacak ve bu oranın üzerine çıkılmayacak.
KİRALIK KONUT ÜRETİMİ
Diğer seçenek olarak, yine Avrupa ülkelerindeki uygulama tartışılıyor. Avrupa ülkelerinde uygulanan formüle göre, şirketler belli bir süre kiraya verilmek şartıyla ev veya işyeri üretebiliyor. Bunun TOKİ ve belediyeler üzerinden yapılması, bu kurumların sadece kiraya verilmek üzere ucuz konut üretmesine daha sıcak bakılıyor. Yapılacak düzenlemeler ile vergi istisnaları uygulanacağı için bu gayrimenkullerin maliyeti piyasadaki benzerlerinden daha düşük olacak. Gayrimenkul sahibi bu şirketler, kira geliri elde etmenin yanı sıra bu mülkleri bilançolarına değer olarak işleyebilecek.
DENETLEME MEKANİZMASI
Borçlar Kanununa göre 5 yıla kadar olan kira artışları TÜFE'ye göre yapılıyor. Ev sahibi 5 yılın sonunda kira düşük kalmışsa bunun üstünde bir oran isteyebiliyor. Ancak şu anda uygulamada bu kurallar tamamen rafa kaldırılmış ve iş adeta çığırından çıkmış durumda. Kira sözleşmesinin üstünde 2 yıl geçenler bile kiracıları TÜFE'nin çok çok üstünde rakamlara zorluyor. AK Parti yapılacak düzenleme ile deneteme mekanizması kurarak bu mağduriyetlerin tümünü gidermek istiyor.
HOLLANDA MODELİ
Hollanda hükümeti, konut sıkıntısı nedeniyle hızla artan ev kiralarına karşı orta gelir gruplarını korumak için serbest piyasadaki Kiralık Ev fiyatlarına müdahale etme kararı aldı. Ev sahipleri, evlerini hükümetin belirlediği değerin üzerinde fahiş fiyatlara kiraya veremeyecek. Toplu Konut ve Mekansal Planla ma Bakanı Hugo de Jonge, yeni düzenleme ile aylık 1250 euroya kadar kiraların, “arz-talep oyunundan” korunacağını açıklamıştı. Yeni plana göre, kirası 763 Euro’ya kadar olan ve belediyeler tarafından alt gelir gruplarına kiralanan sosyal konutlar gibi, serbest piyasadaki evler için de puanlama sistemi getirilecek. Evlerin büyüklüğü, oda sayısı gibi belirli özelliklere göre puanlama yapılacak ve sosyal konutlar haricinde serbest piyasada kiralanan evler için puanına göre en fazla 1000 ile 1250 Euro arasında bir kira bedeli saptanacak.
