Kış geldi, gaz kriziyle Avrupa titriyor... Peki Türkiye'de gaz problemi olacak mı?
Doğal gaz kullanımının yükselişe geçtiği kış ayları geldi çattı. Özellikle Ukrayna-Rusya savaşından ötürü enerji krizi bölgesel çapta yaşanırken gözler Türkiye'ye çevrildi. Peki Karadeniz'in kuzeyindeki savaş nedeniyle Türkiye'de doğal gaz problemi yaşanacak mı?
ABONE OLIsınmanın önemli bir bölümünü doğal gaz, petrol; LNG ve benzeri kaynaklarla yürüten Kuzey Yarımküre'de kış mevsimi başladı.
Gaz kullanımının yükselişe geçtiği bu evrede Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş kritik rol üstleniyor.
Rusya'ya yaptırım uygulayan ve enerji bağlamında Moskova'ya bağımlı bulunan ülkeler büyük bir ikilemle karşı karşıya.
Ancak Türkiye'nin durumu Avrupa'daki ülkelere kıyasla daha farklı. İki ülkenin ortak çatıda buluşabilmesi için yoğun mesai harcayan Ankara, Kiev ve Moskova hattında yapıcı politikalar uyguluyor.
Peki Türkiye'de doğal gaz sıkıntısı yaşanacak mı? Gazeteci Cüneyt Özdemir'in CNN Türk'teki 5N1K programına konuk olarak katılan Enerji Uzmanı Emin Emrah Danış, Avrupa ve Türkiye arasındaki kıyaslamayı yaparken; Karadeniz, Akdeniz, Irak ve Türkmen gazlarının enerji arzını arttırabileceğini vurguladı. İşte, Enerji Uzmanı Danış'ın açıklamaları:
TÜRKİYE EN BÜYÜK DÖRT DOĞAL GAZ PİYASASINDAN BİR TANESİ
Türkiye'nin doğal gaz ihtiyacı açısından yüzde 99 oranında dışa bağımlı olduğunu belirten Enerji Uzmanı Emin Emrah Danış, açıklamalarına şu sözlerle başladı:
"Ukrayna'nın işgali, geçtiğimiz şubat ayından beri Avrupa'da enerji arz güvenliğine yönelik endişeleri arttırmış durumda. Önümüzdeki haftalarda havaların daha da soğumasıyla birlikte Avrupa'da kesintilerin yaşanması oldukça muhtemel. Tabii Türkiye Rusya'dan da ithalat yapıyor aynı zamanda ve önemli bir tüketici. Türkiye, Avrupa'da en büyük dört doğal gaz piyasasından bir tanesi. Ve ne yazık ki şu an yüzde 99 oranında dışa bağımlı olduğumuz bir kaynak."
TÜRKİYE, AVRUPA'DAN DAHA AVANTAJLI
Ülkemizin Avrupa'daki ülkelere kıyasla daha avantajlı konumda olduğunun altını çizen Enerji Uzmanı Danış, LNG kapasitemize vurguda bulundu:
"Tabii Türkiye'nin burada Avrupa'dan birçok noktada ayrıştığını görüyoruz. Birincisi, Türkiye ithalatının büyük bölümünü halihazırda boru hatlarıyla karşılıyor. Yani tek bir kaynağa bağımlı değiliz. Rusya'dan, İran'dan, Azerbaycan'dan doğal gaz ithalatı yaptığımız gibi ciddi bir LNG kapasitemiz de söz konusu. Bunlar kaynak çeşitlendirme açısından oldukça önemli."
'YÜZDE 100'LÜK DOLULUK ORANINA SAHİBİZ'
İstanbul ve Aksaray'daki doğal gaz depolama tesislerinin yüzde 100 doluluk oranına sahip olduğunu belirten Danış, bu kapasitenin gelecek yıllarda arttırılacağını aktardı:
"Geçtiğimiz cuma günü önemli bir tesis devreye alındı. Silivri'de yer alan BOTAŞ'ın doğal gaz yer altı depolama sisteminin kapasitesi 4.6 milyar metreküpe yükseltildi. Geri üretim kapasitesi de 75 milyon metreküpe çıkartıldı. Oldukça önemli. Şöyle ifade edelim, Türkiye'nin kış aylarında yaklaşık 300 milyon metreküplük bir tüketiminin olduğunu hesaplarsak bunun yaklaşık 4'te 1'inin Silivri'den verilmesi söz konusu olabilecek. Tabii ki Silivri tek değil. Aynı zamanda Tuz Gölü'nde de 1.2 milyar metreküplük bir kapasitemiz var. Burada da kapasite arttırma çalışmaları devam ediyor. Önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye'nin hem Silivri hem de Tuz Gölü'ndeki doğal gaz depolama kapasitesinin 10 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor. Şu an Türkiye'nin her iki deposunda yüzde 100'lük doluluk oranlarına sahibiz."
'TÜRKİYE KENDİ GAZINI ÜRETMEYE BAŞLAYACAK'
Türkiye'nin doğal gaz enerjisi bağlamında sadece Rusya'ya bağlı olmadığını, İran ve Azerbaycan'la da anlaşmalarının olması ise dikkat çeken bir başka nokta. Buna ek olarak, Karadeniz'deki gaz keşfi sayesinde Türkiye oyun kurucu bir rol üstlenecek:
"Peki bunlar tek başına yeterli mi? Değil. Avrupa'nın aksine Türkiye'nin Rusya ile olan ilişkilerinde iyi gitmesi, Türkiye'nin Azerbaycan'la TANAP Doğal Gaz Boru Hattı'nı hayata geçirmesi, İran'dan yapılan gaz ihracatı ve Türkiye'nin Avrupa'daki diğer ülkelere kıyasla ciddi bir LNG kapasitesinin olması Türkiye açısından önemli bir esneklik sağlıyor. Ama tabii ki bunlar yeterli değil. Zaten kış şartlarında dediğimiz gibi tüketim arttığı zaman geçtiğimiz dönemlerde de bazı sorunlar oluyordu. Bunun olması belki bu yıl çok daha düşük bir ihtimal. Ama şunu göz ardı etmememiz gerekiyor, bizim doğal gaz altyapımız gelişmiş, depolama noktasında ilerlemeler mevcut, önümüzdeki yıllarda da en önemli avantajımız Karadeniz Gazı olacak. Türkiye kendi gazını üretmeye başlayacak."
ALTERNATİFLER KAPIDA
Akdeniz Gazı, Irak Gazı ve Türkmen Gazı ile Türkiye'nin enerji arzı anlamında albenisi yüksek bir ülke olacağını belirten Enerji Uzmanı Emin Emrah Danış, sözlerini şu şekilde noktaladı:
"Bunlar Türkiye'nin doğal gaz arz güvenliğini sağlaması açısından oldukça önemli. Yeterli mi? Değil. En önemli kaynak, bildiğiniz gibi verimliliktir. Türkiye'nin yüzde 99 dışa bağımlı olduğu göz önünde bulundurulursa halkımızın enerjiyi verimli kullanması son derece önemli. Özetle baktığımız zaman şu an Türkiye'nin Avrupa'daki diğer ülkelere kıyasla çok daha iyi bir konumda olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki yıllarda Doğu Akdeniz Gazı, Türkmen Gazı ve Irak Gazı gibi alternatif kaynakların da Türkiye'ye gelmesi ve Türkiye'de ticarileştirerek yurt dışı piyasalara ihracatının yapılması Türkiye'deki gaz hacmini arttıracaktır. Önümüzdeki on yıl içerisinde çok daha iyi bir konuma getirmesini göstermesi açısından oldukça önemli."