Çin'in tek hamlesi dünyası sarstı, ABD'yi felç etti! Can damarı kesildi
Çin, stratejik öneme sahip 7 nadir toprak elementinin ihracatını 3 Nisan itibarıyla durdurdu. ABD’nin teknoloji ve savunma sektörleri kararla birlikte ciddi darboğaza girdi.
ABONE OLÇin, disprosiyum, itriyum, gadolinum, samaryum, terbiyum, lutesyum ve skandiyum gibi yüksek teknoloji sektörleri için hayati öneme sahip nadir toprak elementleri (NTE) ihracatını askıya aldı. 3 Nisan'dan itibaren yürürlüğe giren yasak, özellikle ABD'nin savunma ve ileri teknoloji üretiminde büyük bir kesintiye yol açtı.
ABD'DE FELÇ ETKİSİ YARATTI
New York Post’un haberine göre, karar ABD'de “felç etkisi” yarattı. NTE’ler olmadan savaş uçakları, cep telefonları, Tesla motorları ve füze sistemleri gibi birçok kritik ürünün üretimi sekteye uğradı.
İHRACAT LİSANSI GETİRİLDİ, SEVKİYATLAR DURDU
Çin Ticaret Bakanlığı, söz konusu elementlerin ihracatı için özel lisans zorunluluğu getirdi. Ancak henüz lisanslama sistemi tam anlamıyla devreye girmediği için, hiçbir ülkeye sevkiyat yapılmıyor. Bu durum, özellikle ABD gibi Çin'e yüksek oranda bağımlı ülkeler için kriz senaryosunu tetikledi.
UZAYDAN ENERJİYE KADAR HER YERDE KULLANILIYOR
Söz konusu elementlerin kullanım alanları yalnızca teknolojiyle sınırlı değil. Uydu sistemleri, radarlar, lazerler, bataryalar, nükleer reaktörler ve enerji depolama teknolojileri gibi savunmadan yenilenebilir enerjiye kadar uzanan geniş bir alanda kritik rol oynuyor.
ABD'nin bu elementlerdeki dışa bağımlılığı yüksek. İthalatın yaklaşık %70'i Çin'den karşılanıyor.
HORN: “ÇİN HER ŞEYE HÜKMEDİYOR”
ABD’nin stratejik maden uzmanı Drew Horn, Çin’in bu kararla küresel üretim üzerinde büyük bir baskı kurduğunu ifade etti. Horn, "Bu elementler her şeyin içinde var. Çin, bu kaynaklarla dünya üretimini yöneten bir tekel kurdu" sözleriyle durumu özetledi.
Horn’a göre bu adım, Çin’in ABD’ye karşı ticaret savaşında jeopolitik bir koz olarak kullanılıyor.
WASHINGTON ALTERNATİF TEDARİK ARAYIŞINDA
Uzmanlara göre ABD, bu darboğazı aşmak için dost ülkelerle alternatif tedarik zincirleri kurmayı hedefliyor. Pekin’in bu hamlesi, Washington’un yerli üretim ve enerji bağımsızlığı stratejilerini de hızlandırabilir.
KRİTİK ELEMENTLER VE KULLANIM ALANLARI
Çin’in ihracat kısıtlaması getirdiği elementlerin bazıları ve kullanım alanları:
Disprosiyum (Dy): Yüksek ısıya dayanıklı mıknatıslar
İtriyum (Y): Süper iletkenler, lazer sistemleri
Gadolinum (Gd): MR cihazları, nükleer reaktörler
Samaryum (Sm): Akıllı silah sistemleri
Terbiyum (Tb): LED ekranlar, manyetik depolama
Lutesyum (Lu): PET tarayıcılar
Skandiyum (Sc): Hafif metal alaşımlar, havacılık sanayi