Yapay zekâ rallisi neden yavaşladı? Borç endişesi piyasayı sarstı

Yapay zekâ yatırımları son haftalarda ciddi bir dalgalanma yaşıyor. Piyasadaki ana endişe ise oldukça net: Devasa veri merkezi yatırımları giderek daha fazla borçla finanse ediliyor ve bu modelin sürdürülebilirliği sorgulanıyor. MarketWatch’un aktardığına göre, Oracle cephesinden gelen yeni haberler satış baskısını daha da derinleştirdi.

Bu tablo en sert şekilde çip hisselerinde hissedildi. Dow Jones verilerine göre Broadcom hisseleri gün içinde yüzde 4,5 geriledi. Böylece şirketin beş seanslık toplam kaybı yüzde 21’i aşmış oldu. Bu performans, Broadcom için Mart 2020’den bu yana görülen en kötü beş günlük düşüş olarak kayıtlara geçti.

ÇİP HİSSELERİNDE ZİNCİRLEME DÜŞÜŞ

Sadece Broadcom değil. Nvidia, Advanced Micro Devices (AMD) ve çarşamba günü seans kapanışının ardından mali birinci çeyrek sonuçlarını açıklayan Micron Technology hisseleri de günü düşüşle kapattı. PHLX Yarı İletken Endeksi ise bu süreçte yüzde 10’dan fazla değer kaybederek art arda beşinci gününü de eksiyle tamamladı.

Analistlere göre bu satış dalgasının merkezinde “neobulut” olarak adlandırılan yeni nesil bulut şirketleri var. D.A. Davidson analisti Gil Luria, Oracle ve CoreWeave gibi şirketlerin veri merkezi yatırımlarını finanse etme kabiliyetlerine dair soru işaretlerinin tüm yapay zekâ sektörünü baskıladığını söylüyor. Luria’ya göre, borca erişimde yaşanacak bir sorun, doğrudan çip harcamalarının da kesilmesi anlamına gelebilir.

ORACLE İDDİALARI PİYASAYI GERDİ

Endişeleri tetikleyen başlıklardan biri de Oracle oldu. Financial Times’ta yer alan bir haberde, Oracle ile Blue Owl Capital arasında OpenAI için Michigan’da kurulması planlanan 1 gigawatt’lık veri merkezi projesine yönelik 10 milyar dolarlık görüşmelerin durduğu öne sürüldü. Bu haberin ardından Oracle hisseleri çarşamba günü yüzde 5’in üzerinde değer kaybetti.

Ancak Oracle cephesi iddiaları reddetti. Şirket sözcüsü, Financial Times’ın haberini “yanlış” olarak nitelendirdi ve Oracle’ın projede gayrimenkul geliştiricisi Related Digital ile çalıştığını belirtti. Sözcüye göre, özkaynak anlaşmalarına ilişkin nihai görüşmeler planlandığı gibi ve takvime uygun şekilde ilerliyor.

Mizuho analisti Jordan Klein da Oracle’ın finansmanına dair belirsizliklerin yapay zekâ hisseleri üzerinde baskı oluşturduğunu kabul ediyor. Klein ayrıca yıl sonuna doğru piyasada “gerçek bir işlem hacmi” olmadığını da vurguluyor.

COREWEAVE ELEŞTİRİLERİN ODAĞINDA

Satış dalgasından payını alan bir diğer isim ise CoreWeave oldu. Yapay zekâ bulut sağlayıcısının hisseleri, ünlü açığa satış yatırımcısı Jim Chanos’un eleştirilerinin ardından çarşamba günü yüzde 7’den fazla düştü.

2001’de Enron’un çöküşünü önceden tahmin etmesiyle tanınan Chanos, Monetary Matters podcast’inde CoreWeave gibi neobulut şirketlerini açıkça “emtia işi” olarak tanımladı. Chanos’a göre, Nvidia çiplerini barındırmakla görevli bu şirketler, çiplerin üreteceği asıl katma değerden doğrudan faydalanamıyor.

CoreWeave, kiralık veri merkezlerine yerleştirmek üzere Nvidia grafik işlem birimlerini borçlanarak satın alıyor. Müşteriler ise bu çipleri kullanmak için şirkete ödeme yapıyor. Chanos, yapay zekâ çiplerinin yüksek amortisman oranlarının CoreWeave’in iş modeli açısından ciddi bir risk yarattığını savunuyor.

Wall Street Journal da pazartesi günü CoreWeave’in Teksas’taki bir veri merkezi inşaatında yaşanan gecikmeleri gündeme taşıdı. Gazeteye konuşan ve ismi açıklanmayan kaynaklara göre, OpenAI tarafından kullanılacak veri merkezinin tamamlanması aylarca gecikmiş durumda.

HERKES KARAMSAR DEĞİL

Buna karşın Wall Street’te yapay zekâ cephesine tamamen karamsar bakanlar da yok. Futurum CEO’su Daniel Newman, yapay zekâ kurulumlarında belirgin bir yavaşlama olduğuna dair “çok az kanıt gördüğünü, hatta hiç görmediğini” söylüyor.

Newman, borç finansmanına dair korkuların şu anda piyasadaki en büyük baskı unsuru olduğunu kabul ediyor. Ancak bu endişelerin, yapay zekânın sunduğu uzun vadeli gelir potansiyeline kıyasla daha çok algısal olduğunu düşünüyor. Kendi gözlemlerine göre, gerçek talepte belirgin bir bozulma yok.

Mevcut satış dalgasını “bir hız tümseği” olarak tanımlayan Newman’a göre yatırımcılar şu sıralar sermaye harcamalarını, borç yükünü ve kurulum risklerini sindirmeye çalışıyor. Ona göre temel göstergeler hâlâ güçlü ve yapay zekâya olan talep, en azından şimdilik, doyumsuz kalmaya devam ediyor.