Hızlı kilo vereyim derken hastalanmayın

Her hafta diyete başlanıyor, evde mekik çekiliyor, parkta spor aletleri ile çalışılıyor ya da acilen bir spor salonuna gidiliyor. Bütün amaç kışın alınan kiloları bir çırpıda vermek ve yaza formda girebilmek. Ancak bilinçsiz yapılan sporun zararları saymakla bitmiyor. Uzman yardımı almadan yapılan spor; kas zedelenmelerinden, lif kopmalarına hatta sakat kalmaya kadar varabilecek ağır faturalar çıkarabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Semih Gür, sağlıklı spor için ipuçları verdi.

Sağlıklı yaşam için spor şart ama…

Düzenli olarak ya da hobi amacıyla yapılan spor; vücut dayanıklılığını, kapasitesini ve performansını artırmayı sağlar. Sporu sadece sağlıklı olmak için yapılması gereken uğraşı şeklinde değil; bir yaşam biçimi, yaşantımızda her zaman yer alması gerekli bir aktivite olarak algılayıp uygulamak gerekir. Hayatımızın her döneminde, yaşımıza ve şartlarımıza uyan sportif faaliyetleri sürekli yapmak "sağlıklı yaşam" için şarttır. Örneğin ev içi ya da çalışma yerlerinde yapılan basit egzersizler bile günümüzde en önemli sorun olan hareketsizlikten doğan sorunların çözümünde önemli yer tutar. Bununla birlikte; sporun sağlığa olan sayısız katkısı dışında, uygun olmayan spor aktivitelerinin de olumsuz sonuçlar yaratacağını unutmamak gerekir.

Bilinçli spor, uyku ve beslenmeye alışkanlıklarını düzenler

Düzenli ve aktif spor, insanı dayanıklı, dinç ve disiplinli yapar. Sağlık açısından hareketsizliği engellemek, kaslarımızı çalıştırmak, enerjimizi harcamak, başta kalp ve dolaşım olmak üzere sistemlerimizi düzenli çalıştırmak, vücut kapasitesi ile performansımızı arttırmak, hareket sistemimizin dayanıklılığını artırarak reflekslerimizi geliştirmek, boş zamanlarımızı değerlendirerek stresimizi azaltmak, ruhsal olarak rahatlamayı sağlamak ve yaşlanmayı geciktirmek gibi yararları vardır. Sistemli ve bilinçli yapılan spor, uyku ve beslenme alışkanlıklarımızı da düzenleyerek sağlığımızı korur.

Kalp, diyabet gibi hastalıkları olanlar için farklı programlar uygulanmalı

Spora başlamadan detaylı hekim kontrolü ile genel sağlık durumunun değerlendirilmesi sonucu en uygun aktivite şeklinin seçimi önemlidir. Özellikle kalp damar rahatsızlıkları, metabolik hastalıklar (şeker, kolesterol, kronik hastalıklar) ile iskelet sistemi problemleri yönünden başlangıçtaki muayene, ileride karşılaşacak sorunlar açısından yaşamsal önem taşır. Risk grubu olarak adlandırılan bu tür kişilerin egzersiz sonrası ciddi sıkıntılar yaşayabileceği unutulmamalıdır. Bu bağlamda özellikle profesyonel sporcular dışında, orta yaş ve üzerindeki bireyler ile çocukluk yaş döneminde spor öncesi değerlendirme mutlak hekim kontrolü ile olmalıdır.

Spor yaralanmalarına dikkat!

Spor yaparken vücudun hangi bölgelerinin nasıl çalışması gerektiği iyi bilinmelidir. Aksi halde kişi bilinçsizce kendini sakatlayabilir. Örneğin el ve ayak bilekleri ile dizler vücudumuzda kolay burkulabilecek bölgelerdir. Ayak içe doğru döndüğünde ayak bileği burkulabilirken, ani bir dönme sonucunda da diz burkulabilir. Şiddetli burkulmalar kişiyi ameliyata kadar götürebilmektedir. Adale ve tendon zorlanmaları, ezilmeler ve stres kırıkları bilinçsiz yapan bireyleri bekleyen diğer tehlikelerdir.

Spor öncesi hekim kontrolü şart

Spor kaynaklı yaralanmalardan korunmak, oluşan sakatlıkları tedavi etmekten daha kolay, etkili ve ekonomiktir. Hem sağlıklı olmak için spor yapmak hem de spordan kaynaklanan sağlık sorunlarını yaşamamak için vücudun tamamının veya bir bölgesinin dayanıklılık sınırlarını zorlamamak esas olmalıdır. Basit egzersizlerden yoğun antrenman ve spor aktivitelerine kadar bedenimizi zorlamadan kaçınmalı, önemsiz gibi görülen sorunları ciddiye almalıyız. Sağlıklı yaşam sürmek ve spor yapmak için; kişiye uygun aktiviteleri seçmek, düzgün ortamlarda bulunmak ve kaliteli spor malzemeleri kullanmak, spora başlamadan sağlık muayenelerini tamamlamak, ısınma ve soğuma aralıklarına, egzersizlerine dikkat etmek, güçlendirme egzersizlerine aşamalı olarak geçmek, yapılan sporun her türlü kuralına tam uymak önemlidir.

Yapılacak spora veya faaliyete gereken önemi vererek bilinçli ve bilimsel şekilde uygulamak gerekir. Esas hedefimiz, sağlık için yapılan sporun, kaliteli ve uzun bir yaşam sürmek için gerekli olduğunu unutmamak ve günlük hayatımızdaki temel fonksiyonlar gibi yaşantımızda sürekli yer almasını sağlamak olmalıdır.