Okul kantini için hukuki düzenleme isteniyor

Bir grup sivil toplum örgütü ' Okul kantinlerine sefertası hareketi' adını verdikleri bir kampanya başlattı. Sivil toplum kuruluşları adına yayınlanan ortak bir bildiride:

Askerî Kantin Yönetmeliği, Jandarma Kantin Yönetmeliği, Emniyet Teşkilatı Kantin Yönetmeliği, Sahil Güvenlik Kantin Yönetmeliği var ama, Okul Kantin Yönetmeliği olmadığı vurugulanarak 'Askerlerimiz, jandarmalarımız, polislerimiz elbette kıymetli... Ama, çocuklarımız kıymetsiz mi?

Neden okul kantinlerinde özellikle sağlıklı beslenmeye uygun ve güvenli gıdaların satılmasının ve gıda güvenliğinin gerektirdiği koşulların temini için, daha açık bir ifade ile, çocukların sağlığını riske sokacak gıdaların satılmasını önleyebilmek için bir hukukî düzenleme yok? Denetim mekanizması yok!' denildi.

Bildiride konuyla ilgili şu açıklama yapıldı:

'Bugün kantinleri işletme veya ihale ile kiraya verme yetkisi okul aile birliklerinde bulunuyor. Kantinlerin denetimi de okul yöneticilerine bırakılmış. 16.09.1988 tarihli bir genelge ile, okul yöneticilerinin kantinleri sağlık yönünden denetlemesine yardımcı olmak üzere, “Okul Kantini Denetim Formu” hazırlanmış. Genelgede, kantin işletenlere karşı yaptırım gücü sağlamak için, sözleşmelere, denetim formunda belirtilmiş kurallara uyulmadığının belirlenmesi durumunda, sözleşmenin feshedilebileceği maddesinin konulması tavsiye ediliyor. Yani, bu maddenin koyulup koyulmaması, okul yöneticilerinin inisiyatifine bırakılmış!.. Kantinlerden elde edilecek net kira gelirinin % 80’i okul aile birliğine kalıyor; % 10’u ilçe millî eğitim müdürlüğüne, % 10’u il millî eğitim müdürlüğüne...

Millî Eğitim Bakanlığı müfettişleri de, gerekli görülürse, kantinlerde denetleme yapabiliyorlar. Zaman zaman belediyelerin, Tarım ve Sağlık müdürlüklerinin, kitaba uydurup kantinleri denetlediği görülüyor. Ama, belirli bir denetim mekanizması yok.
Ekim 2004'de Balıkesir Milletvekili ve TBMM Sağlık Komisyonu üyesi Op. Dr. Turhan Çömez de, Türkiye'de okul kantinleri ile ilgili bir yönetmelik bulunmadığından yakınmış ve Milî Eğitim Bakanlığı bünyesinde, kantinlerin nasıl çalıştırılacağını, kantinlerde nelerin satılıp nelerin satılamayacağını belirlemek için bir çalışma grubu oluşturulacağını bildirmişti. Ama, ne yönetmelik çıktı, ne çalışma grubundan ses var...

Sadece İstanbul ilinde 1.490 ilköğretim okulu, 696 lise düzeyinde okul var. Türkiye Diyabet Vakfı ve Diyabetle Güzel Yaşam Derneği'nce, 2004 yılında İstanbul'da yapılan 'Okul çocuklarında beslenme sorunları' konulu bir araştırmaya göre, okullarda kantin bulunma oranı ise, ilköğretimde % 98.3, liselerde % 100...
Emniyet Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan bir raporda, özellikle ilköğretim okullarındaki kantinlerin bir tür “serbest ticaret bölgesi” haline dönüştüğü; bazı okul yönetimlerinin kantinlerde okul kurallarını uygulayamadığı kaydediliyor.
Prof. Dr. Şükrü Hatun Hocamız’ın ifadesi ile, kantinlerdeki kuralları, çocukların sağlığı değil, milyarlarca liralık sözleşmelere imza atan işletmecilerin ticarî kaygısı belirliyor.

Tepkilere aldıran yok!
Bugüne kadar bir çok kez, okul kantinlerinde satılan yiyecek ve içeceklerin, çocukların sağlıklı beslenmesine uygun olmadığı, tıp otoriteleri tarafından dile getirildi. Hatta, kulağa hoş gelen sloganlar ile, medyatik kampanyalar da yapıldı...
İstanbul Kantinciler Esnaf Odası’nın 2004 yılında İstanbul’da 2 bin veli ile görüşerek yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, velilerin % 40.4’ü de, okul kantinlerinde satılan gıdaların sağlıklı olmadığı düşüncesinde... Velilerin % 84.4’ü, çocuklarının kantinlerde satılan fast food ürünlerini, asitli içecekleri tüketmesini istemiyor.
Ama, bunlara aldıran bile yok...
Türkiye Diyabet Vakfı ve Diyabetle Güzel Yaşam Derneği'nin, 2004 yılındaki tesbitine göre, kantinlerin tamamında cips ve kola satılıyor...

Hukukî düzenleme, yasal yaptırım şart...
Okul kantinlerinde sağlıklı ve güvenli gıdaların satılmasını temin için, muhakkak hukukî düzenlemeye, yasal yaptırımlara ihtiyaç var.
İşte biz, bunu ısrarla talep etmek için bir kampanya başlatıyoruz...
Okul kantinlerinde “sağlıklı ve güvenli gıda” için hukukî düzenlemeler yapılmasını, öğrenciler ve öğrenci velileri adına ısrarla talep ediyoruz; edeceğiz!..
Okul kantinlerinin, gıda mevzuatı kapsamına alınması gerektiğini düşünüyoruz. Bunun için, tüzük veya yönetmelik çıkarmak gibi düzenleyici işlemler, gerekirse, yasa değişikliği yapılmasını istiyoruz!..
Okul kantinleri için, özellikle, sağlıklı beslenme ve gıda güvenliğine ilişkin belirli bir denetim mekanizmasının oluşturulmasını ve düzenli olarak işletilmesini istiyoruz!..
Okul kantinlerinde kolalı, gazlı içeceklerin; yüksek oranda şeker ve yağ, özellikle trans yağ içeren yiyeceklerin satılmasını istemiyoruz!..
Bu kampanyada, konu ile ilgili tüm gönüllü kuruluşlardan, meslek kuruluşlarından, basınımızdan, halkımızdan ve özellikle öğrenci velilerinden ilgi ve destek bekliyor ve umuyoruz...

SEFERTASI HAREKETİ
www.sefertasihareketi.org

Kampanyayı destekleyen kuruluşlar:
Genç Gönüllüler Derneği
Tüketici Hakları Merkezi TÜ-MER
Tüketiciler Derneği
Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği