Okul kayıtlarında ‘bağış’ tartışması: 2 bin 500 liraya devlet okulu

Özellikle sosyo-ekonomik yapının yüksek olduğu semtlerde bağış miktarının 4 haneli rakamlardan açıldığı öne sürülüyor. İkamet ettiği adres, kayıt olmak istediği okulla uyuşmayan öğrencilerin işlemleri için velilerden istenen paralar 2 bin 500 liraya varıyor. Ayrıca okulun ‘ihtiyaç maddeleri’ adı altında velilerden ‘tuvalet kağıdı ve sıvı sabun’ gibi temizlik ürünleri de isteniyor. Bir velinin iddiasına göre; okulda öğrencilerden ‘kurs ücreti’ olarak 30’ar lira toplanıyor, ayrıca temizlik görevlisi için yine her ay 90 lira aidat talep ediliyor.

2019-2020 eğitim dönemi 9 Eylül’de başlıyor. Yeni eğitim-öğretim dönemi öncesinde velileri okul telaşı sardı. Adrese dayalı kayıt sistemi nedeniyle bazı bölgelerdeki okulların eğitimini ‘yetersiz’ bulan veliler, yeni eğitim-öğretim yılı başlamadan kendilerine yakın semtlerdeki ‘daha iyi eğitim verildiğini’ düşündükleri okullara çocuklarını kayıt ettirmek için farklı farklı arayışlar içine girmiş durumda. Söz konusu okulların bulunduğu semtlere taşınanlar da var, çocuğunu bir akrabasının adresine yazdıran da. Çocuklarının daha iyi eğitim alabileceğini düşünen veliler, başka semtlerdeki devlet okullarına kayıt için başvurduklarında karşılarına en az 500 liradan başlayan ‘bağış’ parası çıkıyor. Hatta bazı bölgelerde bu rakamlar daha yüksek meblağlara ulaşıyor.

BAKANLIK YASAKLADI ANCAK HALA DEVAM EDİYOR

Milli Eğitim Bakanlığı, yayımladığı genelge ile bağış adı altında para talep edilmesinin yasak olduğunu okullara bildirmişti. Hatta Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, bir canlı yayın programında kayıt parasının olmadığını ve ‘öğretmen ve sınıf seçtirme’ gibi iddialar hakkında soruşturma başlatıldığını da söyledi. Ancak tüm bu açıklamalara rağmen, okullarda söz konusu yasak uygulamanın devam ettiği yönünde şikayetler şu günlerde sosyal medyanın en önemli gündemlerinden.

Velilerin iddialarına göre; özellikle okulların donanımı ve kadrosundaki öğretmenlerin deneyimine göre okul müdürleri sözde ‘bağış’ miktarını belirliyor. Bu bağışların ya elden teslim edildiği ya da belirlenen bir IBAN numarasına aktarılıyor.

‘DÖNER SERMAYE’ İÇİN ALMAYA MECBURUZ

Yenisafak.com’a konuşan bir öğrenci velisi, İstanbul Bağcılar'da bir ilkokula çocuklarını kayıt ettirmek isteyen velilerden geçen yıl 2 bin lira, bu sene içinse 2 bin 500 lira istendiğini ileri sürdü. Başka bir semtte yaşayan, ancak bu okula çocuğunu kaydettirmek isteyen başka bir veli ise karşılaştığı tabloyu şöyle anlattı:

"Normalde adres uyuşmazlığı olduğu için bizden 2 bin 500 lira ‘bağış’ istediler ancak tanıdıklar sayesinde vermedik. Sınıf öğretmeni seçmek için ise bayağı uğraştık. ‘Yıl içinde sınıfın ihtiyaçlarını alırız’ diyerek zor da olsa kaydettirdik. Bağışın neden alındığını sorduğumuz da ise ‘Devlet tek hizmetli veriyor bu da yetersiz kalıyor. Devlet yine okullar için tek ücretli öğretmenin maaşını karşılıyor bunun dışındaki giderlerin ‘döner sermaye’den karşılanıyor. Döner sermaye için bunları almak zorundayız, yoksa okul dönmüyor’ diyorlar.”

VELİLERE VERİLEN İHTİYAÇ LİSTESİ: ISLAK MENDİL, TUVALET KAĞIDI

Üsküdar’daki bir ilkokula çocuğunu kayıt ettirmek isteyen veliler de, iddiaya göre usulsüz ‘bağış parası’ uygulamasıyla karşı karşıya kaldı. Adres uyuşmazlığına rağmen söz konusu okula çocuğunu kaydettirmek isteyen bir veli, kendilerinden 600 TL bağış adı altında para istendiğini belirtti. Veli, kendilerinden talep edilenleri şu ifadelerle anlattı:

“Küçük kızımızı okula kayıt yaptırmak istediğimizde bağış adı altında ödeme aldılar. Ayrıca geçen yıl kayıt ettirirken bizden ıslak mendil, tuvalet kağıdı, sıvı el sabunu istediler. Oysa bunları devlet karşılıyor. Sonra okulda çocuklara da tuvalette yardımcı olan bir hizmetli kadın için her ay 90 TL aidat aldılar. Kadrolu değilmiş çünkü. ‘Devlet ödemiyor’ diye böyle bir uygulama yapıldı. Çocukların temizlik ihtiyaçları içinmiş.

Okulda ek ders de gündeme geldi. ‘Dışarıdan hocalar gelecek. Öğrencilere folklor, İngilizce ve drama dersi verilecek’ denildi. Bunun için de folklor zorunlu tutuldu. Çünkü 23 Nisan’da hepsi gösteri yapacakmış. ‘Folkloru bilmesi gerekiyor’ denildi. Bunlar içinde aylık 30 lira aidat alındı. Ancak dersleri okulun öğretmenleri verdi. Devlet zaten İngilizce eğitimi veriyor. Bunun için ayrıyeten aidat toplanması çok saçma. Bazı veliler için 30 lira az gelebilir ama birçoğu için önemli bir rakam. Milli Eğitim’in bu uygulamadan haberi yok. Şikayet ettiğimizde, ‘İcadiye’den mi arıyorsunuz?’ dediler, sorularına çok şaşırdık. Bu paralar velilerden geçen yıl da alındı. Bu yıl kızımızı Selami Ali Orta Okulu’na kayıt yaptıracaktık. Oradan da yine ‘bağış’ adı altında para istediler.”

ADRESİ TUTARSA AZ BAĞIŞ

Kağıthane’de yaşayan bir vatandaş da iki kızını kayıt ettirmek için başvurduğu bir okula yine bağış adı altına para talep edildiğini ve çocuk başına 200 lira verdiklerini belirtti. Aynı veli, kimi anne-babalardan 100 TL, kimilerinden ise daha yüksek meblağlar alındığını iddia ederek ikametgah adresi kayıt yaptırmak istenen okulla uyuşmayan öğrenciler için ise en az 500 lira talep edildiğini ile sürdü.

SADECE ANASINIFI İÇİN ALIYORUZ

Açıklama yapan bir okul müdürü ise “Ortaokul bölümü için söz konusu değil. Sadece anasınıfı için bağış alıyoruz. Çünkü devlet oraya personel vermiyor. Bunun dışında hizmetler konusunda aileler bilgilendiriliyor. Hizmetlerin ne olduğu’ sorumuza ise, telefonda değil de okula giderek bizzat bilgi alabileceğimiz yanıtını verdi.

İSTANBUL VALİLİĞİ: SORUŞTURMA BAŞLATILDI

İstanbul Valiliği, devlet okullarında 'kayıt parası' adı altında binlerce lira talep edilmesine ilişkin soruşturma başlattı. Valilik, devlet okullarının parasız olduğunun altını çizerek, "Okullarımıza velilerimizin yaptıkları gönüllü bağışlar haricinde; okul idarecileri veya okul aile birliği yöneticileri tarafından, hiçbir velimizden rızası dışında kayıt ücreti veya bağış talep edilmeyecektir" açıklamasını yaptı. Valilik ayrıca, yapılan 55 soruşturmadan 7'sinin sonuçlandığını ve 3 idarecinin görevden alınması teklifi getirdiklerini vurguladı.