İlk turda oy vermeyenler Ersin Tatar için sandığa gidecek

KKTC'te Cumhurbaşkanı'nın belirleneceği seçimin ikinci turu için geri sayım devam ederken uzman isimler seçimle ilgili düşüncelerini Haber7.com muhabirleri Gamze Türk ve Müge Çakmak'a anlattı.

Prof. Dr. Ata Atun (Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Uluslararası Politika Uzmanı)

Seçim Pazar günü yapılacak ikinci tur seçim ve kullanılan oyların yüzde 50.01’ini alan KKTC’nin 5. Cumhurbaşkanı olarak seçilecek. Geçen hafta yapılan seçimlerde 11 adayın arasından Ersin Tatar Bey en yüksek oyu alarak Sayın Mustafa Akıncı da ikinci en yüksek oyu alarak ikinci tura kaldılar. Cumhuriyetçi Türk Partisi merkez yönetim kurullarını topladılar hafta içinde ve Mustafa Akıncı’yı destekleme kararı aldırlar. Toplumcu Demokrasi Partisi ve Toplumcu Kurtuluş Partisi ikisi birlikte - zaten genel başkanlığını Akıncı yapmıştı - onlarda sayın Akıncı’yı destekleme kararı aldı. Buna karşılık Onursal Birlik Partisi tabi ki doğal olarak kendi genel başkanlarını destekleyecek. Demokrat Parti, Ersin Tatar Bey’i destekleme kararı aldı. Yeniden Doğuş Partisi da Ersin Tatar Beyi destekleme kararı aldı. Halkın Partisi ise serbest bıraktı bütün seçmenlerini, nasıl isterseniz o şekilde oy kullanın diye… Siyasi parti olmayanlar, sendikalar, platformların ise fazla üyeleri yok ama sesleri çok çıkıyor. Sendika, platform Mustafa Akıncı’yı destekleme kararı aldı. Yani genel görünüm bu şekilde…

MEHMET ALİ TALAT’IN AÇIKLAMALARI CTP’Yİ BÖLDÜ

Şimdi bunların oy oranlarına gelirsek; Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin yüzde 20-22’lerde oy oranı varsa da 2005-2010 yılı arasında Cumhurbaşkanlığını yapmış Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin eski Genel Başkanı Mehmet Ali Talat Bey “Biz evet federasyonu destekliyoruz ama Türkiye ile de iyi geçinecek bir başkan istiyoruz. Akıncı, Türkiye ile iyi geçinmedi kırgınlıkları oldu. Gemileri yaktı” gibi bir açıklama yaptı. Bu da Cumhuriyetçi Türk Partisi içinde bir ikilem oluşturdu. CTP seçmeninin bir kısmı Ersin Tatar Bey’i desteklerken bir kısmı Akıncı’yı destekler duruma düştü. Aynı şekilde 2004-2009 arası başbakanlık yapmış olan Ferdi Sabit Soyer Bey’in grubu da Cumhuriyetçi Türk Partisi içinde… Onlar da Akıncı’yı destekleme sinyalleri verdi. Bu durumda Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin yüzde 22 oylarının tümü Akıncı’ya gitmeyecek demektir. Ulusal Birlik Partisi’nin yüzde 34 kemik oyları var. Onlar doğrudan doğruya sayın Ersin Tatar’a gidecek. Buna ilaveten sağ kesimden özellikle Türkiye ile olan bağları çok güçlü olan bir kesim var bu kesim de baya bir oy potansiyeline sahip, yüzde 12-13 civarında… Bunlar kendi aralarında özel bir karar aldılar ve işte seçimlere katılım az olsun, düşük olsun biz katılmayalım diye… İşte yüzde 50’nin altına düşerse seçilecek olan Cumhurbaşkanı yasal bir temsilci olmaz niyetiyle sandığa gitmediler tabi bu büyük bir rakamdı şimdi onlar da ikna oldular ve sandığa gidecekler. Bu da Ersin Tatar Bey için büyük bir artı oldu.

Volkan Grubu gibi Nacar Grubu gibi bunların hepsi birleşerek oylarını Ersin Tatar Bey yönünde kullanma kararı aldılar. Aynı zamanda bu grubun içinde yani oy kullanmayan yüzde 45 grubu içinde kararsız seçmenden bir kısmı da Ersin Tatar Bey’i desteklemek meylini gösterdiler. Bunun üstü örtülü açıklamalarını yaptılar. Demokrat Parti’nin gerçek oyları yüzde 8-10 civarındadır.  Serdar Denktaş Bey’e oylar her ne kadar yüzde 5-5.5 gibi civarındaysa da ben bu yüzde 5.5’dan daha fazla miktarın Ersin Bey’e gideceğini beklemekteyim. Yeniden Doğuş Partisi’nin oylarının tümü Erhan Bey’e gitmişti. Oradan da oyların tümünün Ersin Tatar Bey’e akacağını düşünüyorum. O da yüzde 5-5.5 civarındadır. Burada önemli olan kaç kişinin oy kullanacağı ve bu oylarda da en fazla miktarın kime gideceğidir. Yani gözüken matematiksel olarak alt alta koyduğumuzda Ersin Tatar Bey’in kazanacağı gözükmektedir.

KKTC HALKI TÜRKİYE’NİN ÖNEMİNİN FARKINDA

Geçen yıl yapılan bir halk oylamasında KKTC seçmenlerinde kararsız olanların yüzde 96’sı Türk askerinin Ada’da olmasını istiyor. Türkiye’nin garantörlüğünün devam etmesini istiyor. Bu seçimde de geçen seneki bu düşüncenin ağır basacağını düşünmekteyim. Birçok insanda da şu düşünce hakim: Türkiye’ye bakıyoruz. Bugün Libya, Türkiye’ye yanaşmaya çalışıyor. Bugün Azerbaycan Türkiye ile el ele kol kola gidiyor. Birçok ülke Türkiye ile iş birliği yapmak istiyor. Afrika’da birçok ülke Türkiye’yi kurtarıcı olarak görüyorken biz niçin Türkiye’den ayrılalım. Bu fikir şuanda daha çok hakim KKTC halkında. Bu seçimden sonra gelecek KKTC ve Türkiye’nin daha yakın daha iyi ilişkiler içinde olacağı birçok konuda işbirliği protokollerinin imzalanacağını fiilen Türkiye ile çok daha yakın işler yapılacağını ön görüyorum.

KIBRIS HALKI TÜRKİYE İLE YÜRÜYECEK

Osman Ertuğ – (ESKİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI MÜSTEŞARI VE BÜYÜKELÇİ)

Seçimler demokrasimizin vazgeçilmezi bundan sonra KKTC halkı kendisine bir istikamet seçecek. Bu ya Rumlar ve uluslararası toplumun desteklediği federasyon tüzüğü olacak. Gerçi bu arayış 52 yıldır sürüyor ama sonuç vermedi vereceğe de benzemiyor. Ve yahut KKTC halkı anavatan Türkiye ile birlikte iki devlet bir çözüm yönünde oy verecek ki, bu bizim için çok daha sağlıklı… Anavatanımız olan Türkiye ile yürüyeceğimiz bu yolda ben eminim KKTC gereğini yapacaktır.

Bazı partiler tavırlarını belirttiler bir parti Sayın Akıncıyı destekleyeceğini söyledi başka bir parti de sayın Akıncı’yı destekleyeceğini söyledi. Ama diğer taraftan sayın Tatar’ı da destekleyecek Demokrat Parti var. Diğer taraftan Yeniden Doğuş Partisi, sayın Tatar’ı destekleyecek. Ve tabi Halkın Partisi seçmenini serbest bıraktı ama onun içinden de önemli bir seçmen sayısının sayın Tatar’ı destekleyeceğini düşünüyoruz.

YILLARCA RUMLARLA ANLAŞMA OLUR Mİ DİYE YAPMADIĞIMIZ KALMADI

KKTC artık kendi kaderini çok kesin çizgilerle belirlemek durumunda… Bugüne kadar geçen zaman içerisinde “acaba Rumlarla bir anlaşma olabilir mi” diye sarf etmediğimiz emek kalmadı ama hep sonunda hayal kırıklığı yaşadık. Kıbrıslı Türkler biliyorsunuz 2014 Annan Planı’na yüzde 65 gibi bir oranla evet demelerine rağmen hala daha izolasyon ve ambargolar altında tutulmaya devam ediliyor. Diğer taraftan Rum tarafı haksız yere silah zoruyla gasp ettiği hükümet statüsünü hala uluslararası alanda sürdürüyor, siyasi tanınmışlığın bütün avantajlarını yaşıyor. Ve dolayısıyla Kıbrıs Türkü ile yetki ve refah paylaşmak istemiyor. Şimdi bu belirsizliklerin artık ortadan kalkması için halkımızın kesin bir ifade ile “Bakın ben kendi devletimi yaşatma yüceltme kararlılığındayım, iki devlet bir çözüme ve konuşmaya da hazırım ama bunun ötesinde beni olmayacak duaya amin dercesine hala daha bir federasyon tezine buna beni mahkum edemezsiniz” diyecek. Halkımızın bunu demesini bekliyoruz. Ama bu demokrasidir çok çeşitli manipülasyonlar yapılabilir farklı görüşler ortaya çıkabilir. Biz inşallah Kıbrıs Türkü’nün kendi geleceğini belirleme adına kendi devletine sahip çıkma adına, aynı ulusun çocukları olarak ve aynı zamanda hem ana vatanımız hem de garantörümüz olarak bu yolu Türkiye ile yürüyeceğini bekliyoruz            .

TATAR ÖNDE GÖRÜNÜYOR

HİLMİ TAŞDEMİR (OPTİMAR ARAŞTIRMA BAŞKANI)

Kıbrıs seçimini belirleyecek olan daha önceki seçimde sandığa gitmemiş olan seçmen. Bu seçmenin çeşitli gerekçeleri var. En önemli sebep salgın. İkinci sebep ilk turda seçimin neticelenmeyecek olmasını biliyor olmaları. 

Bizim yapmış olduğumuz araştırmada ikinci turda Ersin Tatar farkla önde gözüküyordu. Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin (CTP) Akıncı’ya destek vereceği bilinmesine rağmen, CTP tabanlı yüzde 10 ila 20’lik bir kesimin Akıncı’ya destek vermeyeceğini düşünüyorum. Yine de Ersin Tatar açısından belirli bir risk söz konusu. Çünkü sağ seçmenin oy verip vermemesi üzerinde denklem şekilleniyor. 

AKINCI’NIN SÖZLERİ TEPKİ ÇEKTİ

Mustafa Akıncı tarafından bakacak olursak ilk seçimde oy verenlerin yüzde 37’si oy vermiyordu. Akıncı tarafında yüzde 3’lük bir oy kaybı vardı. Bu oy kaybı kalıcı olacak mı? Yeni destekçiler bulacak mı? Bunu zaman gösterecek. Akıncı’nın ciddi bir algı yönetimiyle; Kıbrıs’ın ayrı bir ülke olması gibi, bunların destekçileri var. Bu destekçilerin sonucu etkileme potansiyelleri de var. Ama Akıncı’nın yapmış olduğu birçok açıklama; başta Barış Pınarı Harekatı da dahil olmak üzere toplumda ciddi bir tepkiye sebep oldu. 

MARAŞ’IN AÇILMASI DESTEK BULDU

Kıbrıs halkı, Türkiye’nin güçlenmesi ve Doğu Akdeniz’deki çalışmaların birlikte yürütülmesi konusunda destek veriyor. Yüzde 60 – 70 arasında bir destek var. Diğer önemli bir mesele de Kapalı Maraş’ın açılmasıydı. Yüzde 79 civarında bir destek vardı. Herkes açılmasını istiyordu. Seçmeni büyük ölçüde motive edecek bir icraat olduğu söylenebilir ama Kapalı Maraş’ın açılmasının da seçmen katılımını arttırmadığını gözlemledik. İkinci seçimde katılımın bir miktar daha artmasını bekliyorum. 

ANAVATAN İLE İYİ İLİŞKİYİ SEÇECEKLER

HALİL ESENDAĞLI - ULUSAL BİRLİK PARTİSİ (UBP) MECLİS ÜYESİ

KKTC’de pazar günü yapılacak seçimde anavatan Türkiye ile iyi ilişkiler içerisinde olan bir Cumhurbaşkanının seçileceğini düşünüyorum. Sayın Ersin Tatar’ın ipi göğüsleyeceğine inanmaktayım. CTP’nin Başkanı Tufan Erhürman’ın yapmış olduğu açıklama neticesinde Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’yı destekleyeceklerdir. Ancak CTP’nin tüm tabanının Akıncı’yı destekleyeceğini tahmin etmiyorum.

BÖLGEDEKİ SIKINTILARI GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURURSAK, FAVORİ TATAR

Diğer taraftan Halkın Partisi tabanını serbest bırakmıştır, sağ yapılı bir tabandır bu yüzden Ersin Tatar’ı destekleyeceğini düşünüyorum. Demokrat Parti Genel Başkanı Fikri Ataoğlu zaten Sayın Tatar’a destek vermiştir. YDP Genel Başkanı Erhan Arıklı Sayın Tatar’a destek beyan etmiştir. Bunları da hesaplayacak olursak, bölgemizdeki sıkıntıları da göz önünde bulundurursak Sayın Tatar’a destek vereceklerine inanıyorum.

KKTC’Yİ UMUT BEKLİYOR

Doç. Dr. Emete Gözügüzelli (Akdeniz Üniversitesi Devletler Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı)

18 Ekim’de KKTC’yi Sayın Ersin Tatar’ın Cumhurbaşkanı olmasıyla yeni bir değişim süreci bekliyor. Umut bekliyor, gelecek bekliyor. Anavatan ile kurulan bağların derinleştiği, ekonomik ilişkilerin geliştiği, güvenliğimizin daha da teminat altına alındığı bir gelecek bekliyor. Maraş ile birlikte geliştirilecek ekonomik programların Kıbrıs Türküne yansıyacağı refah dönemi bekliyor.

AKINCI, HAKLARIMIZI GASP EDEN RUMLARA SES ÇIKARAMADI

DP ve YDP Sayın Ersin Tatar’a açık destek verdi. Mustafa Beye sadece CTP açık destek verdi. Seçimin ardından KKTC, anavatan Türkiye ile Rum-Yunan birliğine karşı uluslararası alanda haklarını almak adına tek yürek bir şekilde mücadele edecektir. Bu 5 yılda KKTC haklarını gasp eden Rumlara karşı Mustafa Akıncı sessiz kalmıştır. Güzel yeni bir dönem bizi bekliyor.