250 yıllık güneş saatine badana

İstanbul, Üsküdar’da bulunan Kısıklı Abdullahağa Camisi’nin, 3. Murad’ın Bostancıbaşı Abdullah Ağa tarafından yaptırıldığı biliniyor. Tarihi cami 1892 yılındaki depremde büyük tahribata uğradı ve 1927 tarihinde temelleri üzerinde yeniden inşa edildi.

250 YIL ÖNCE YAPILMIŞ

2014 yılında restorasyona tabi tutulan ve 2016 yılında açılışı yapılan tarihi caminin minaresinde güneş saati bulunmaktaydı. Osmanlıca harfler ve rakamlarla mermer bir levha üzerindeki güneş saati minareye 1762 yılında monte edilmiş daha sonraki yıllarda ise üzerine günümüz harfleri ile ‘Aylara göre gölge düşümüyle öğle–ikindi vakitleri’ yazılmıştı. 2014 restorasyon öncesi fotoğraflarda görünen güneş saatinin, restorasyon sonrası üstüne boya badana yapılarak kapatıldığı ortaya çıktı. Akademisyen tarihçi Dr. Fatih Köse önceki gün sosyal medya hesabından olayı şöyle duyurdu: “İnsan nereye boya badana yaptığına dikkat etmeli ya da başında bir uzman olup ona yol göstermeli. Cahilce bir müdahale. Yakından ve dikkatle bakarsanız bunun bir güneş saati olduğunu görebilirsiniz.”

SAAT ÜSTÜNDE NE YAZIYOR?

Dr. Fatih Köse, güneş saatinin üstünde de şunların yazılı olduğunu söyledi: “Eser-i Şami-zade, kad resemehu Yahya, Fi sene 1176. Günümüz Türkçesi ile Şamlıoğlu’nun eseridir. Yahya da çizmiştir/resmetmiştir. 1762 senesi Sefer ayında. En alt köşesinde ise Zuhr, ortada Asr yazıyor. Zuhur öğlen asr ise ikindi demek. Asr yazısının karşısında 8 var. Akşam saat 12’de oluyor bu sisteme göre. Öğlen vakti de 4’e rastlıyor.”

CUMHURBAŞKANI AÇMIŞTI

Tarihi yapı 2014 yılında restorasyona tabi tutuldu. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından verilen restorasyon ihalesini 1 milyon 475 bin liraya bir firma aldı. Restorasyon sonrasında 5 Haziran 2016’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tarihi yapının açılışı gerçekleştirildi. O açılış sırasında çekilen fotoğraflarda minaredeki güneş saatinin üstünün boyandığı net olarak görülüyor. Vakıflar İstanbul Bölge Müdürlüğü, olayın sorumlularını aramak için çalışma başlattı.

110 GÜNEŞ SAATİ VAR

Anadolu'da bilinen en eski güneş saati (1409) Konya Hacı Hasan Mescidi’nde bulunuyor ve onu Topkapı Sarayı’ndaki Fatih Sultan Mehmed devrine ait yatay bir güneş saati takip ediyor. Fetihten 18. yüzyılın sonlarına kadar İstanbul’da çeşitli binalara, özellikle camilere oldukça ayrıntılı ve kullanışlı güneş saatleri yerleştirilmiş, mekanik saatlerin yaygınlaşmasıyla revaçtan düşmelerine rağmen Osmanlı Devleti’nin son zamanlarına kadar da bu saatleri çizen kişiler eksik olmamıştır. Bilinen 110 güneş saati bulunuyor.