Google Haritalar'da tepki çeken Gazze görüntüleri

İsrail'in Gazze’ye olam saldırısı günden güne şiddetlenerek sürüyor. Bir haftadır süren saldırılarda 58'i çocuk 197 kişi yaşamını yitirdi, bin 230 kişi ise yaralandı. İsrail'in can kaybı ise 10 oldu. Uluslararası STK’lar ve araştırmacılar ise İsrail’in işgali altındaki Filistin topraklarında yaşanan dramı belgelemeye çalışıyor. Ancak, önemli açık kaynak yazılımlarından biri olan Google Haritalar’da Gazze bulanık görünüyor. Araştırmacılar ise durumun kabul edilemez olduğunu belirtiyor.

Bununla birilikte, Gazze Google Haritalar’da net olarak görülmüyor. Bu durum ise saldırıları bulmak ve yıkımı belgelemek için açık kaynak (harita verileri dahil) kullanan araştırmacılar tarafından sorun olarak görülüyor.

Açık kaynak araştırmacısı Samir, "İsrail ve Filistin topraklarından yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri elde edememiz bizi geri götürüyor" dedi. Aslında, hem İsrail hem de Filistin bölgelerinin çoğu, uydu şirketlerinden daha yüksek kaliteli görüntüler alınmasına rağmen, Google Earth'te düşük çözünürlüklü uydu görüntüleri olarak görünüyor.Örneğin Gazze'de arabaları görmek neredeyse imkansız. Ancak bu durum, otomobillerin keskin bir şekilde tanımlandığı ve insanları seçmenin mümkün olduğu Kuzey Kore'nin gizli başkenti Pyongyang için geçerli değil.

UYDU GÖRÜNTÜLERİ NEDEN ÖNEMLİ?
Uydu görüntülerinin kullanımı, çatışmaların raporlanmasında hayati bir unsur haline geldi. Araştırmacılar, şu anda  uyduları kullanarak Gazze’de füze atılan yerleri ve hedeflenen binaları doğrulamaya çalışıyor.

Ancak, en yaygın kullanılan görüntü platformu olan Google Earth'te, Gazze'ye yönelik en son görüntüler düşük çözünürlüklü ve  bulanık.

Araştırmacı gazetecilik yapan Bellingcat adlı kuruluştan Aric Toler, "Gazze’ye ait son  Google Earth görüntüsü 2016 yılına ait ve çöp gibi görünüyor. Ancak, Suriye'nin rastgele bir kırsal bölgesini yakınlaştırdım ve o zamandan beri çok yüksek çözünürlükte 20'den fazla görüntü buldum” açıklamasını yaptı. 

Bununla birlikte Google, amacının "yoğun nüfuslu yerlerin görüntüsünü  düzenli olarak yenilemek" olduğunu söylüyor, ancak bu Gazze için geçerli değil.

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ FOTOĞRAFLAR MEVCUT MU?
Geçen yıla kadar, ABD hükümeti İsrail ve Filistin bölgelerinin uydu görüntülerinin kalitesine, Amerikan şirketlerinin ticari olarak kar sağlamasına izin verilen bir kısıtlama getirdi.

Bu kısıtlama, İsrail'in güvenlik kaygılarını desteklemek için 1997 yılına dayanan ABD mevzuatı Kyl-Bingaman Değişikliği'nde (KBA) belirtildi. KBA uyarınca, ABD uydu görüntü sağlayıcılarının piksel boyutu en az 2 metre olan düşük çözünürlüklü fotoğraflar sunmalarına izin verildi.

Bununla birlikte, askeri üsler gibi çeşitli bölgelerin  bulanık olması alışılmadık bir durum değil.  Ancak KBA, tüm bir ülkenin böyle bir kısıtlamaya maruz kaldığı tek durum oldu. Yasa yalnızca İsrail'den kapsıyordu, ancak Filistin topraklarına da uygulandı.

Bununla birlikte, Fransız şirketi Airbus gibi ABD dışındaki sağlayıcılar bu görüntüleri daha yüksek bir çözünürlükte sunabildiklerinden, ABD kısıtlamalarını sona erdirmek için artan bir baskı altına girdi.

Temmuz 2020'de KBA kaldırıldı ve şimdi ABD hükümeti, Amerikan şirketlerinin bölgenin çok daha yüksek kaliteli görüntülerini sağlamasına izin veriyor (artık her piksel 40 santimetreye  kadar küçük olabilir, böylece bir insan büyüklüğündeki nesneler kolayca seçilebilir).

İngiltere’de yer alan Oxford Üniversitesi'nde bir  arkeolog olan ve değişikliğin yapılması için kampanya yürüten akademisyenlerden biri olan Michael Fradley, "İlk motivasyon bilimseldi.  Projemizde  çalışmak için tutarlı bir arkeolojik veri kaynağına sahip olmak istedik, bu nedenle işgal altındaki Filistin Toprakları için karşılaştırılabilir yüksek çözünürlüğe erişmemiz gerekiyordu."

Ancak, KBA kaldırılmasına rağmen işgal altındaki Filistin toprakları Google Earth’te hala bulanık görünüyor.

PEKİ GAZZE NEDEN HALA BULANIK?
Konuya ilişkin açıklama yapan bir Apple sözcüsü, haritalarını yakında 40 cm'lik daha yüksek bir çözünürlüğe güncellemek için çalıştığını söyledi.Google, ise görüntülerinin bir dizi sağlayıcıdan geldiğini ve "daha yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edildikçe uydu görüntülerini yenileme fırsatlarını" değerlendirdiğini söyledi. Ancak şu anda bunları  paylaşma planları olmadığını da ekledi.

Bellingcat'in açık kaynak araştırmacısı Nick Waters, "Güncel olayların önemi düşünüldüğünde, bu alandaki ticari görüntülerin kasıtlı olarak bozulmaya devam etmesi için hiçbir neden göremiyorum" dedi.

HARİTA UYGULAMALARINDAKİ GÖRÜNTÜLER NEREDEN GELİYOR?
Google Earth ve Apple Maps gibi halka açık harita platformları, görüntü sağlamak için uyduları olan şirketlere güveniyor. Bunlardan en büyük ikisi olan Maxar ve Planet Labs, İsrail ve Gazze'nin yüksek çözünürlüklü görüntülerini kullanıma sunuyor.

Maxar yaptığı açıklamada, "ABD yönetmeliklerinde yapılan son değişikliklerin bir sonucu olarak, İsrail ve Gazze'nin görüntüleri 0,4 m (40 cm) çözünürlükte sağlanmaktadır” dedi. Planet Labs ise,  50 cm çözünürlükte görüntü sağladığını açıkladı. 

YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ GÖRÜNTÜLER NELERİ ORTAYA ÇIKARABİLİR?
İnsan Hakları İzleme Örgütü'ndeki araştırmacılar, Rohingya köylerinin Myanmar'daki ordu tarafından yok edildiğini göstermek için 2017'de uydu sağlayıcısı Planet Labs ile işbirliği yaptı.

Görüntüler, bölgedeki 200'den fazla köye zararın boyutunu önceden ve sonradan 40 cm çözünürlüklü uydu görüntülerini karşılaştırarak haritalamalarını sağladı. Kanıtlar, Myanmar'dan komşu Bangladeş'e kaçan Rohingya'nın evlerinin ordu tarafından hedef alındığı yönündeki iddialarını doğruladı.