Türkiye'nin fotoğrafı: 'Memnun muhafazakarlar' ve 'özgürlükçü modernler'

Speedmedya tarafından yayımlanan Türkiye'nin DNA'sı 2021 raporunda, Türkiye'deki toplumsal kümeler ve halkın kendini nasıl tanımladığıyla ilgili istatistikler dikkat çekti.

Birçok farklı sosyo-kültürel yapıyı bünyesinde barındıran Türkiye'de 7 temel toplumsal küme belirlendi.

IPSOS'un "Toplumsal Kümeler" çalışmasında Türkiye'de birbirinden farklılaşan 7 toplumsal kümenin en kalabalık oranını yüzde 23,7 ile "Memnun Muhafazakarlar" oluşturdu. Bunu yüzde 16,2 ile Özgürlükçü Modernler takip etti. Kaygılı Modernler yüzde 14,2'yi oluştururken, Yılgın Demokratlar yüzde 13'lük bir kesimi temsil etti.

Araştırmada toplumsal kümelerin tanımı şu şekilde yapılıyor:

Memnun Muhafazakarlar

• Yaş dağılımı anlamında Türkiye ortalamasından farklılaşmayan bu segmentteki bireylerin ortalamaya göre daha çoğu Doğu ve Güneydoğu, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yaşıyor ve orta sosyo-ekomik statüde farklılaşıyor.
• Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durumdan en memnun gruptur.

Kaygılı Modernler

• Yaş ortalaması ortalamanın üzerinde olan bu kümedeki bireyler yine Türkiye ortalamasına kıyasla daha yüksek sosyo ekonomik statüden, eğitimli ve çoğunlukla Marmara ve Ege’de ikamet eden bireylerden oluşmaktadır.
• Türkiye’nin içerisinde bulunduğu ekonomik ve siyasi durumdan memnun değiller, devletin Suriyelilere verdiği desteği onaylamamaktadırlar.

Koyu Muhafazakarlar

• Türkiye geneli ile kıyaslandığında; ortalamaya göre daha kalabalık hanelerden oluşan, daha az eğitimli, İç Anadolu ve Doğu, Güneydoğu Anadolu’da ortalamanın üzerinde ikamet eden bireylerden oluşmaktadır.
• Dini inançları siyasi ve sosyal hayatlarındaki bütün tutumlarını etkilemektedir.

Özgürlükçü Modernler

• Türkiye geneli ile kıyaslandığında kentlerde, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yaşama ve 14-25 yaş grubunda olma oranı daha yüksek olan gruptur.
• Farklı etnik köken, siyasi eğilim, cinsel eğilimi olan kişilere hoşgörüyle yaklaşılması gerektiğini düşünen, çevre duyarlılığı yüksek, sosyal yaşamda oldukça aktif bireyler bu grupta öne çıkmaktadır.

Yılgın Demokratlar

• Türkiye geneli ile kıyasla Marmara ve Ege bölgelerinde yaşama; orta yaş ve üzerinde ve daha eğitimli olma bu grupta öne çıkmaktadır.
• Geçim zorluğu nedeniyle hayatından memnun olmayan ve gelecekten beklentisi düşük, ülkenin ve ailesinin geleceği ile ilgili kaygıları olan gruptur.

Kayıtsız Şikayetçiler

• Eğitim düzeyi Türkiye ortalamasının altında olan, 26-35 yaş aralığında farklılaşan, düşük-orta sosyo ekonomik statünün görece daha baskın olduğu bir gruptur.
• Türkiye geneline kıyasla, sosyal yaşantısı çok fazla olmayan, ailesinden çok arkadaşlarına zaman ayırmayı tercih eden, erkekleri mahalle kahvesinde vakit geçirmeyi seven bu bireylerin teknoloji merakları yüksek.

Mazbut Kanaatkarlar

• Türkiye geneline kıyasla; daha çok kırda ve Karadeniz, Akdeniz bölgelerinde ikamet eden, 36 yaş üzerinde olan yine Türkiye ortalamasına göre düşük SES, az eğitimli ve kalabalık hanelerde yaşayan bireylerden oluşmaktadır.
• Sosyal olarak daha çok ailesiyle vakit geçiren, yaşadığı mahalleyi ve hayatı seven, dini inançlarına bağlı bireylerdir. 

TÜRK HALKI KENDİNİ NASIL TANIMLIYOR?

Raporda Kadir Has Üniversitesi Türkiye Eğilimleri Araştırması'na da yer verildi. Buna göre Türkiye siyasi görüş olarak 10 ayrı gruba ayrılıyor.

Bu grupların en kalabalığı yüzde %28'le muhafazakarlar. Kendini "Milliyetçi" olarak tanımlayanların oranı yüzde 20 iken, onu %19'la "Kemalist", %9'la "Siyasal İslamcı", %8'le "Sosyal Demokrat", %5 ile "Sosyalist/Komünist", %3 ile "Ulusalcı", %3 ile "Ülkücü", %3 ile "Liberal" şeklinde tanımlayanlar takip etti. Kendini apolitik tanımlayanların oranı ise yüzde 2 olarak kayıtlara geçti. 

Toplumda siyasi görüş açısından kendini ‘muhafazakar’ olarak tanımlayanlar en büyük grubu oluştururken, ‘milliyetçi’ olarak tanımlayanlar ikinci en büyük grubu, ‘kemalist’ olarak tanımlayanlar da üçüncü en büyük grubu oluşturmaktadır. 

Raporda Konda'nın "İnsan Hakları Denilince..." araştırması da dikkat çekti.

"Sizce insan haklarını şimdi söyleyeceğim kavramlardan hangisi EN İYİ ifade ediyor?" sorusuna yanıt arandı.

İnsan haklarını hangi kavramın en iyi ifade ettiği sorulduğunda eşitlik, insan olabilme ve yaşam hakkı ile özgürlük yanıtları öne çıktı.

Dokuz yıl önceki araştırma ile sonuçlar karşılaştırıldığında, eşitlik yanıtını verenlerin oranının arttığı, özgürlük diyenlerin ise azaldığı görülüyor.

HABERLERE GÜVEN

Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü'nün 2021 araştırmasına göre haberlere duyulan güven, dünya genelinde Covid-19 salgınının ardından %6 oranında artarak %44'e yükseldi. Türkiye'de ise insanların genel anlamıyla haberlere güvenme oranı %41.

ENDİŞELERİMİZ NELER?

Dünyanın Endişeleri Araştırmasına göre; Covid-19 endişesi azalmaya başlarken kamuoyunun odağı para ve istihdam üzerine yoğunlaşıyor.

Türkiye’de ise katılımcıların %43’ü yoksulluk ve sosyal eşitsizlik konusunda endişeli ve Türkiye bu konuda endişe düzeyi en yüksek 5. ülke konumunda.

İşsizlik ve koronavirüs konusunda endişe düzeyimiz dünya ortalamasına paralel olurken, iklim değişikliği konusundaki endişe düzeyimiz genel ortalamanın oldukça altında.

2021'DE TWİTTER'DA EN ÇOK NELER KONUŞULDU?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter’ın en çok konuşulan ve tweetlerde en çok bahsedilen isim oldu. Ardından listenin ikinci sırasına, özellikle pandemi süresinde popülerliğini artıran Sağlık Bakanı Fahrettin Koca yerleşti.

Futbol dünyasından da iki isim kendine ilk 20 sıralamasında yer buldu. Mesut Özil listede 14. sıraya, Fatih Terim ise 17. sıraya yerleşti.

2021 yılında yaşadığımız ve tüm Türkiye'yi yasa boğan orman yangınları da Twitter'ın gündemindeydi. Twitter'da en çok kullanılan hashtag'ler arasında #manavgatyaniyor ve #marmarisyaniyor hashtag'leri bulundu.

Son dönemde Türkiye'de özellikle dikkat çekici bir şekilde yükseliş gören Kore popu (K-Pop) da 2021'de Türkiye'de Twitter kullanıcılarının en çok konuştuğu konulardan biri oldu.