Cihat Yaycı'dan Montrö yorumu: Madde 19 Türkiye'ye takdir yetkisi bırakmaz
Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, Ukrayna-Rusya savaşında, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin uygulanması ve getireceği sonuçları Haber7'ye değerlendirdi.
ABONE OLDışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Ukrayna topraklarındaki durumun "savaş"a dönüştüğünü ve Montrö Sözleşmesi'nin "bütün hükümlerini şeffaf bir şekilde uygulayacaklarını" söylemişti.
Savaştaki son durumu yorumlayan Doç. Dr. Cihat Yaycı Montrö'nün uygulanması ve taraflara etkisini hakkında şu ifadeleri kullandı;
"MADDE 19 ÇOK AÇIKTIR. TÜRKİYE'YE TAKDİR YETKİSİ BIRAKMAZ"
Şimdi ben başına bir oldu şunu söylüyorum. Madde 19 çok açıktır. Türkiye'ye takdir yetkisi bırakmaz. Eğer ortada bir savaş varsa savaşan tarafın gemilerine Boğazlar kapatılır. Yani Ukrayna ve Rusya'nın gemileri Savaş gemilerine Boğazlar kapatılır.
Burada takdir yetkisi şuradadır; savaş var mı yok mu, ona karar vermek. Bu bir çatışma mıdır. Bu bir kriz midir. Bu bir savaş mıdır. Savaş olması için aslında Birleşmiş Milletler'e bir şekilde müracaat edilmesi gerekir. Durumun bildirilmesi gerekir ki dün itibarıyla Birleşmiş Milletler'e Uluslararası Adalet Divanı'na Ukrayna bildirimde bulundu: "Ben tehlike altındayım beni bunlardan koruyacak tedbirler alın ve ilgilileri cezalandırın" diye.
TÜRKİYE "SAVAŞ" OLDUĞU KARARINI VERDİ
Şimdi Dolayısıyla şu var artık. Türkiye bunun bir savaş olduğu konusunda kararını vermiş görünüyor. Yani evet "ortada bir savaş vardır" diyor ve "Madde 19'u uygulayacağım" diyor. Madde 19'u uygulayacağım derken de Ukrayna ve Rusya savaş gemilerine boğazları kapatacağım diyor. Ancak o maddenin içinde bir husus daha var; eğer bu devletlerin savaş gemileri savaştan önce Karadeniz'deki üslerinden ayrılmışlarsa Karadeniz üslerine bağlıyken onlar bu madde uygulanmaya başladığı andan itibaren, sonrasında da üslerine dönebilirler ama üslerinden ayrılıp boğazlardan
geçemezler ama Karadeniz'deki üslerine dönebilirler.
"RUSYA'YI RAHATSIZ EDECEK BİR DURUM YOK"
Rusya zaten madde 19 uygulanabileceğini göz önüne alarak bundan haftalar önce gemilerini Karadeniz'e çekti. Üslerinden ayrılan bütün gemileri Karadeniz'e geldi. Onun için Rusya'yı rahatsız edecek bir durum söz konusu değil
UKRAYNA'NIN ZATEN GEMİSİ YOK
Ukrayna için de bir şey olmaz çünkü Ukrayna'nın zaten gemisi yok. Ukrayna'nın artık denize kıyısı da çünkü Odesa gitti denize kıyısı kalmadı.
ORTADA BİR DENİZ SAVAŞI YOK
Ortada bir deniz savaşı yoktur. Onun için yani eğer her iki tarafında gemileri dışarıda da olsa içeride de olsa deniz savaş olmadığı için sonucu etkileyecek bir uygulama değildir.