Türkiye Dil ve Edebiyat Derneğinden "Dünya Türk Dili Ailesi Günü” hakkında açıklama

15 Aralık, "Dünya Türk Dili Ailesi Günü" ilan edildi. Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Genel Başkanı Ekrem Erdem, bu kararla Türk dilinin kadim medeniyetler mirasının evrensel bir değer olarak tescil edildiğini vurgulayarak şu açıklamayı yaptı:

“Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın önerisi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın ortak girişimiyle UNESCO’nun 3 Kasım 2025 tarihinde Semerkant’ta düzenlenen 43. Genel Konferansı’nda 26 ülkenin oyuyla 15 Aralık tarihi, “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak ilan edildi.

Bu karar, Türk dilinin evrensel değerini ve farklı coğrafyalarda yaşayan 200 milyon insanı birleştiren gücünü bir kez daha teyit etmektedir.

UNESCO tarafından 15 Aralık’ın “Dünya Türk Dili Ailesi Günü” olarak belirlenmesi kadar, kararın Türk dünyasının en kadim kültür merkezlerinden olan Semerkant’ta açıklanması da bir o kadar anlamlı olmuştur.

Danimarkalı dil bilimci Vilhelm Tamsın (Wilhelm Thomsen), Türkçenin tarihine ışık tutan 8. yüzyıla ait “Orhun Yazıtları”nı çözerek 15 Aralık 1893’de tüm dünyaya duyurmuştur.

Dünya Türk Dili Ailesi Günü 200 milyondan fazla insan tarafından konuşulan Türkçenin geleceği açısından çok önemli bir adımdır. Türk dili ortak geçmişimizi, düşünce biçimimizi ve kültürel kimliğimizi belirleyen güçlü bir bağdır.

Bu karar, Türk Dünyası’nın ortak değeri olan Türk dilinin uluslararası düzeyde tanınırlığını artıracak, Türkçe konuşan topluluklar arasındaki kültürel ve manevî bağları daha da güçlendirecektir.

Bu kararla Türk dili, kadim medeniyetler mirasının evrensel bir değer olarak tescil edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti ve Türk devletlerinin özverili çalışmalarıyla hazırlanan bu teklif, ortak dil hazinemizi koruma ve gelecek nesillere canlı, zengin ve güçlü bir şekilde aktarma azmimizi katlayarak artıracaktır.

Dil bir millet için en değerli hazinedir. Birlik, dirlik ve bütünlük dil ile kaimdir.

Dilimizin maruz kaldığı ve atlattığı badirelere rağmen 21. asırda daha güçlü olarak yoluna devam edeceği kanaatindeyiz. Ortak alfabe ve yazı dili ile millet olarak ortaya koyduğumuz irade ve kararlılıkla var olma mücadelemiz, Türk cumhuriyetleriyle birlikte ortak kaderimizdir.

Ortak dil hazinemizin kıymetinin farkında/idrakinde olduğumuz müddetçe medeniyet bütünlüğümüzü, kültürel hazinelerimizi de keşfedecek ve gelecek nesillere aktaracağız. Bizden sonraki nesillere mihmandarlık edecek kolektif bir hafızanın mimarları olacağız.

Bugün ortak anma günü sembolü olarak sahiplendiğimiz Orhun Yazıtları’ndan günümüze taşınan sözlü ve yazılı ortak miras, dünya üzerindeki daimi varlığımızın en önemli göstergesidir.

“Dünya Türk Dili Ailesi Günü”nün diğer önemli bir yönü ise ulusal düzeyde kutlanan Türk Dil Kurumumuzun açılış tarihini simgeleyen 26 Eylül Dil Bayramı ile 13 Mayıs 1277'de Karamanoğlu Mehmet Bey'in yayımladığı fermana nispetle Türkçe’nin resmî dil olarak ilan edilişini simgeleyen Türk Dil Bayramı’nın kapsamlarını aşan ve Türkçe konuşan halkları kucaklayarak uluslararası düzeyde sesimizi ve sözümüzü yükselten bir misyonun tezahürüdür.

34 harften oluşan “Ortak Türk Alfabesi”, Türk Devletleri Teşkilatı’nın uhdesinde oluşturulan “Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu”nun 9-11 Eylül 2024 tarihlerinde Bakü’de yapılan Üçüncü Toplantısında kabul edilmişti.

7 Ekim 2025 tarihinde de Azerbaycan’ın Gebele şehrinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet başkanları Konseyi Zirvesinde Ortak Türk Alfabesi ile kitap basılması kararı alındı. Astana’da faaliyet gösteren Türk Akademisi tarafından Abay Kunanbay’ın “Kara Sözler”i ile Cegiz Aymatov’un “Beyaz (ak) Gemi (kemi)” isimli eserleri ortak Türk alfabesiyle basıldı.

Bu iki karardan sonra Türk Dünyası’nın ortak çabasıyla UNESCO tarafından böyle bir kararın alınması özelde Türkçenin genelde de Türk Dünyası’nın geleceği açısından önemli bir karar olmuştur. Hayırlı olsun.

Bundan sonra üye ülkelerde 15 Aralık “Dünya Türk Dili Ailesi Günü”nü her yıl bir bayram havasında Türk dili ve kültürüne yönelik faaliyetlerle etkin olarak kutlanmalıdır.

Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, kardeş ülkelerin devlet başkanlarına, emeği geçen kurum ve kuruluş yöneticilerine şükranlarımızı sunuyor; Türk Dünyasının “Dünya Türk Dili Ailesi Günü”nü en içten duygularımızla kutluyoruz.”