Erdoğan: Başkanlık Ahmet Bey'in de tezidir

Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Ahmet (Davutoğlu) Bey gerek başdanışmanlık, gerek dışişleri bakanlığı yaptığı dönemde yine başkanlık sistemini meydanlarda hep konuştuk. Bu seçimlerin de bence üzerinde konuşulacak konularından biri olacaktır diye düşünüyorum” 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. İşte Erdoğan'ın başkanlık sistemiyle ilgili olarak sorulan sorulara verdiği yanıtlar: 

Başkanlığı Ahmet Bey’le konuştuk

Başkanlık sistemi istiyorsunuz siz. Bu konuda hükümetle bir uyum problemi var mı? Kulislere çeşitli iddialar yansıyor...

Başkanlık sisteminin sağlayacağı en büyük avantaj, çok başlılığı ortadan kaldırması olacaktır. Karar süreçlerine etkisi çok olumlu olacaktır. Seri karar almak, çok daha çabuk netice almayı getirecektir diye düşünüyorum. Zira bizdeki mevcut sistemde karar süreci süratle işliyor dersek kendimizi aldatırız. İkincisi, her zaman söylediğim bir şey var; gerek insan yönetiminde gerek paranın yönetiminde gerekse bilginin yönetiminde çok daha verimli olabiliriz, ama şu anda verimli değiliz... Bu çok açık, net ortada. Bizim verim ekonomisini devreye sokmamız lazım. Verim ekonomisi devreye sokabilirsek, netice almamız da o denli artacaktır. Bu noktada tabii Türkiye’nin bazı zaafları var, biz bugüne kadar birçok şeyleri yatırım noktasında yapabildiysek hakikaten bazı sıkıntıları yaşayarak olmuştur. Eğer burada bir başkanlık sistemi olmuş olsa, yatırımlar noktasında da altyapı, üstyapı, insana yönelik yatırımlarda da çok daha başarılı neticeler alırız diye inanıyorum. Şimdi burada bazı şeyler tartışılıyor: Amerikan sistemi mi, Fransa’daki gibi yarı başkanlık sistemi mi, yoksa diğer ülkelerin başkanlık sistemleri mi? Gelişmiş ülkelere bakalım, acaba bu gelişmiş ülkelerin ne kadarında başkanlık sistemi var, ne kadarında yok? Görüyoruz ki tamamına yakınında başkanlık sistemi var. Bu neyi gösteriyor? Demek ki buradan netice alınıyor. Buradan netice alındığına göre, biz niye hâlâ ayaklarımıza prangaları bağlayalım, gitmemek, koşmamak için buna devam edelim.

SEÇİMİN KONUSU OLUR

Şu anki sistem neden ayağımızda pranga?

Ben 2 cumhurbaşkanı ile çalıştım; birinci cumhurbaşkanı ile çalışma dönemimiz farklı, Abdullah Bey ile çalışma dönemimiz farklı idi. Şimdi Abdullah Bey değil de başka biri olsaydı, biz bu kadar rahat çalışamayacaktık. Hükümetle aramızda uyum problemi olup olmadığını sormuştunuz. Biz tabii ki koordineliyiz, hükümetle aramızda kolay kolay, Allah göstermesin herhangi bir şey olmaz. Ben kolaylaştırıcı olacağım, hükümet de bu noktada çalışmalarını rahatlıkla sürdürecek. Tabii dışarıdan dedikodu üretenler olacaktır. Bunları üretenler mevcut iktidarın başarılı olmasını isteyenler değil, istemeyenlerdir.

Bu seçimin konularından biri ‘başkanlık’ olacak!

Sayın Davutoğlu ile aranızda başkanlık sistemine geçiş noktasında görüş ayrılığı var mı?

Arkadaşlar, bu konu yeni konuşmaya başladığımız bir şey değil. Benim başbakan olduğum gün değil, taa belediye başkanlığımdan beri başkanlık sistemi konuştuğum, savunduğum bir tezdir. Ahmet Bey gerek başdanışmanlık yaptığı dönem, gerek dışişleri bakanlığı yaptığı dönemde yine başkanlık sistemini meydanlarda hep konuştuk. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde başkanlık sistemini yine aynı şekilde konuştuk, bu göreve böyle geldik. Öyle zannediyorum ki, Ahmet Bey’in de –ki yeni anayasada bile üzerinde durduğumuz konulardan biriydi– savunulacak en önemli tezlerinden bir tanesidir. Bu seçimlerin de üzerinde konuşulacak konularından biri olacaktır diye düşünüyorum.

Başkanlık sisteminde, denge ve denetleme mekanizmalarının kurulamayacağını, ciddi bir antidemokratikleşme süreci başlatacağını öne sürenler de var...

Tam aksine, başkanlık sistemindeki denetim mekanizmaları şu andaki bizim mevcut sistemde yok. Örneğin, ABD’de Temsilciler Meclisi, Senato herhangi bir yetkiyi vermedikten sonra Sayın Obama adım atamaz. Gerek para kullanımında gerek ne olursa olsun. Bir helikopteri bir yere verecek değil mi, geçmediği sürece veremez. Bakın sağlık ile ilgili reformu halledebildi mi? Tam başardım derken iş tersine döndü.

TEK SİSTEM OLMALI

Siz denetleme gücü sağlam bir sistem mi istiyorsunuz?

O olması lazım ama aldığı gücü de kullanması lazım. Şimdi Sayın Obama Temsilciler Meclisi’nde gücünü kaybetti, Senato’da da kaybetti. Eğer gücü olsaydı rahat olacaktı, istediği yetkileri oradan alabilecekti. Ama şimdi o yetkileri alamama durumu ile karşı karşıya. Başkanlık sisteminde güçlü bir iktidar olduğu zaman Temsilciler Meclisi veya Senato’nun engellemesi söz konusu olmayacak ki... Ben şunu da savunuyorum; ikili bir sistem değil, tek sistem... Şu anda bizim parlamento nasıl? Tek sistem olmalı ve tek sistemle gidilmeli diye düşünüyorum. İkiliyi ileri sürenler de var, o işi geciktirir. Tekli sistemde çok daha seri karar almak mümkün olur. Güçlü bir iktidarsanız, güçlü bir iktidar olarak da başkana yetkisini verecektir, verdikten sonra da denetleyecektir.