Güney Kıbrıs'ta 'kara para' paniği

Euro Bölgesi maliye bakanları ada cumhuriyetine yardım imkânlarını görüşmek üzere bir araya geldi. Kıbrıs Cumhurbaşkanı Dimitris Hristofyas da Çarşamba günü televizyondan halka seslenecek ve aralık ayı ortasına kadar parlamentodan geçmesi beklenen yirmi tasarruf yasasını Rum milletvekillerinin onayına sunacak.

Özel yatırım şirketi PIMCO'nun Rum bankalarının finansman açığını konu alan raporu, bankaların ne kadar yardıma ihtiyacı olduğu hakkında maliye bakanlarına fikir verecek. Troyka'nın Kıbrıs'taki denetleme çalışmaları daha başlamadan tartışma konusu olmuş ve Hristofyas, IMF, AB Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası temsilcileriyle pazarlık masasına oturmak yerine, Rusya ile arasındaki dostluk ilişkilerini koz olarak kullanmayı denemişti. 2011 yılının sonlarında Rusya, Kıbrıs'a düşük faizli 2,5 milyar euro kredi vermişti. Lefkoşa yönetiminin bütün ısrarlarına rağmen Moskova ek kredi açmayı kabul etmemişti.

Bankalar patlarcasına şişti

Komünist AKEL Partisi, Rusya'nın kredi musluğunu kapatmasından hatalı mali politikası izleyen Rum yönetimini sorumlu tutuyor. AKEL milletvekili Aristos Damiyanu, "Rusya'dan ek borç almamız mümkündü. Fakat muhafazakâr muhalefet Rusya'yı düşman ilan edip Kıbrıs'ın kredi itibarının kalmadığını öne sürerek Rusya'dan gelecek yardımı engelledi" diyor.

Bu yılın ikinci yarısında Avrupa Birliği dönem başkanlığını devralan bir ülkenin daha altı ayı doldurmadan troykayı ağırlamak zorunda kalması Brüksel'de 'küçük bir skandal' olarak nitelendiriliyor. Rum yönetimiyle, troyka arasındaki pazarlık son derece çetin geçmiş ve ancak kasım ayında mutabakat sağlanabilmişti.

Kıbrıs'ın kamu borçları kadar, suni olarak şişirilmiş bankacılık sistemi de Euro Bölgesi'ni endişelendiriyor. Özel bankaların toplam varlıkları Rumların brüt milli gelirini katbekat aşıyor. Aynı zamanda, bol miktarda Yunan hazine bonosu alan Kıbrıs bankaları, Yunanistan'ın borçları tıraşlandığında milyarlarca euroluk zarara uğramıştı. Yunanistan'da yüzlerce şubesi bulunan Popular Bank'ın 1,8 milyarlık zararı devlet tarafından kapatılmasaydı, banka çoktan batmış olacaktı.

'Kara para aklamıyoruz'

Kıbrıs Merkez Bankası, ticari bankaların faaliyetlerini bütün dünyaya yayıp Çin'e kadar açılmalarının hata olduğunu duyurmuş ve tasarruf sahiplerinin bankalardaki paraları için güvence vermişti. Merkez Bankası Başkanı Dimitriadis, ortak para birimini ne pahasına olursa olsun kurtarmak isteyen güçlü Euro Bölgesi ülkelerinden aldığı güvenle, Avrupa Merkez Bankası'nın Rum bankalarının iflas etmesine izin vermeyeceğini açıklamıştı.

Dimitriadis'e göre Rum bankalarının ek sermaye ihtiyacı 10 milyar euroyu buluyor. Troyka ile Rum yönetimi arasındaki görüşmelere, Rus zenginlerinin kara para aklamak için Kıbrıs bankalarında hesap açtıklarına dair iddialar gölge düşürüyor. Kasım ayı başlarında Alman dergisi Der Spiegel, Alman istihbarat kaynaklarına dayanarak yayınladığı haberde, Kıbrıs Rum kesiminin giderek kara para aklama merkezine döndüğünü yazmıştı. Rum yönetimi bu iddiaların kanıtlanamadığını ve haberin tamamen mesnetsiz olduğunu savunmuştu. İktidardaki AKEL Partisi'nin genel sekreteri Andros Kipriyanu Euro Bölgesi'ndeki ortaklarından bekledikleri yardımın tehlikeye girmesini önlemek için adada bol miktarda Rus parası döndüğüne dair haberlerin kasıtlı çıkarıldığını iddia ediyor.