Tarihin en büyük insan kıyımları

Yaman Törüner'in köşe yazısı

Dünyada yaşanan en ölümcül olay 2. Dünya Savaşı oldu. Bu savaşta, 66 milyon kişinin öldüğü hesaplanıyor. O dönemdeki Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, ülkemizi savaşa sokmamakla yaklaşık 4 milyon Türk vatandaşının hayatını kurtarmış oldu. İstiklal Savaşımız sırasında Türklerin ve Yunanlıların toplam zayiatının 400 bin kişi olduğu düşünülürse, bu savaşa girilmemekle kurtarılan insan sayısı anlaşılabilir.

İnsanlık tarihinin en büyük insan kıyımlarının ikincisi, Cengiz Han’ın 13. yüzyılda gerçekleştirdiği 40 milyon kişiye varan karşılıklı kıyımdır. Yine, Çin’e komünizmi getiren Mao Zedong’un 1949-1976 yılları arasında 40 milyon vatandaşının ölümüne neden olduğu biliniyor.

27 milyon Hintli ölüme terk edildi

Yukarıdaki rakamlar iç savaş veya genel savaş sırasında verilen zayiatı gösteriyor. Ama, bunların çok daha ötesinde hiç bir savaş olmadan aç bırakılarak ölmesine göz yumulan 27 milyon Hintlinin kaybı, insanlık tarihinin dördüncü büyük kıyımı olarak yerini alıyor. Ölümler, İngilizlerin Hindistan’ı sömürge olarak kullandıkları 1769-70, 1876-79, 1896-1900 yılları arasında toplam 11 yıl içinde oldu. İngilizler, Hindistan halkına ürettirdikleri hububatın tümüne el koyup, halka yaşayacakları kadar bile yiyecek vermeyince bu kıyım ortaya çıktı. Bu kıyımdan hala dünya tarihçilerinin birçoğunun haberi bile olmadığı için kıyım nedeniyle İngiltere kınanmıyor.

38 milyon köle öldü

Köle ticareti sırasında 7. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar toplam 34 milyon 500 bin Afrikalı ve Orta Doğulu kölenin öldüğü biliniyor. Örneğin, sadece Afrika’dan Amerika’ya Atlantik Okyanusu üzerinden götürülen zenci kölelerin 16 milyonu 1452-1807 tarihleri arasında çeşitli şekillerde hayatını kaybetti.         
Romalıların birbirleriyle savaştırarak öldürdüğü Gladyatörlerin sayısının da 3 milyon 500 bini aştığı düşünülüyor. Bir çeşit köle kabul edilebilecek olan gladyatörlerin kıyımı M.Ö. 264 yılı ile M.S. 435 yılları arasında gerçekleşti.

Öldürülen kızılderili sayısı Birinci Dünya Savaşı’nın kayıpları kadar

Tarihin en büyük soykırımı Avrupalıların Amerika’yı fethinden sonra 1492 tarihinden itibaren yaşandı. Avrupalıların en az 15 milyon Kızılderili’yi öldürdükleri tarihçiler tarafından kabul ediliyor. Bir karşılaştırma yapılmak istenirse, Amerikan İç Savaşı(Civil War)’nda ölenler 620 bini asker olmak üzere 675 bin kişi idi. Öldürülen Kızılderili sayısı 1. Dünya Savaşı’nda kaybedilen asker ve sivillerin toplamına eşittir.

YÜKSEK İNSAN KAYBI YAŞANAN BAZI SAVAŞLAR

* Vietnam Savaşı (1959-75) 4 milyon 200 bin
* Haçlı Seferleri (1095-1291) 3 milyon
* Kore Savaşı (1950-53) 3 milyon
* Rus – Afgan Savaşı (1979-92) 1,5 milyon
* İtalyan – Habeş Savaşı (1935-41) 750 bin
* İran – Irak Savaşı (1980-88) 700 bin
* Büyük İskender (M.Ö. 336-325) 500 bin
* Türk – Rus Savaşı (1877-78) 500 bin
* Irak’a karşı müttefiklerce yürütülen savaşlar (1990-2003) 350 bin
* Saddam Hüseyin’in kıyımları (1979-2003) 300 bin

Matthew White’ın “The Great Book of Horrible Things” kitabından aldığım yukarıdaki rakamlar, hem asker hem de sivil kayıpları içeriyor.

Milliyet