Otomobilde çip krizi büyüyor! İkinci el araçlar için kritik uyarı
Dünya genelinde otomotiv sektöründe yaşanan mikroçip tedarik sorununun ikinci el araba fiyatlarını da etkilemesi bekleniyor.
ABONE OLÇip krizi nedeniyle Türkiye'den 3 otomotiv devi firma üretimini durdurmuştu. Peki çip sorunu ikinci el otomobil piyasasındaki fiyatları nasıl etkileyecek?
Otomotivde başlayarak elektronik gibi diğer sektörlere de sıçrayan küresel çip tedariki sorununun, üretimde aksamalara neden olarak milyarlarca dolarlık zarara yol açması bekleniyor.
MASFED Genel Sekreteri Niyazi Berktaş, pandemi sebebiyle otomotiv sektöründe küresel ölçekte yaşanan sıkıntılara çip krizinin de eklenerek otomobil markalarının üretimini etkilediğini, bu durumun ikinci el otomobil fiyatlarını artırabileceğini ifade etti.
Hızlı bir yükselişin ardından 2020’nin son ayları itibariyle düşük bir seyir izleyen ikinci el otomobil fiyatlarının pandemi sebebiyle yaşanan çip krizi ile tekrar yükselmesi bekleniyor.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Sekreteri Niyazi Berktaş, salgın sebebiyle fabrikalarını kapatan otomotiv fabrikalarının hızla üretime başlamasıyla stokta bulunan çiplerin tükendiğini, bu durumun da malzeme sıkıntısına yol açarak araç üretimini sekteye uğrattığını belirtti.
Dünya genelindeki otomobil üreticilerinin Mart ayı itibariyle önlem alarak üretime ara vermeye başladıklarını ifade eden Berktaş ‘‘Tüm dünya genelinde yaşanan normalleşme sürecinde otomotiv fabrikalarının hızla üretime başlaması malzemelerde yaşanan stok sorununu da beraberinde getirdi.
Yıl boyunca çip tedarik sorununun devam edebileceğini öngören otomotiv fabrikaları tekrar üretime ara vermek durumunda kalıyor. Sıfır araç üretiminde ve tedarikinde yaşanan bu aksaklıklar ikinci el otomobil fiyatlarına da yansıyacaktır’’ diye konuştu.
''Nisan Mayıs aylarında fiyatlar artabilir''
Küresel ölçekte sıfır araç üretiminde yaşanan bu sıkıntıların yanı sıra bankaların uyguladığı yüksek faiz oranları ve dövizin dalgalı seyrinin ikinci el otomobil fiyatlarının yükselmesine sebep olabileceğini söyleyen Berktaş ''Pandemi sebebiyle sıfır araçların üretiminde ve tedarik sürecinde yaşanan aksaklıklar ikinci el fiyatlarının yükselmesinde büyük rol oynamıştı.
Ancak faiz oranlarının düşmesi ve yılsonuna doğru sıfır araçların gelmesi ile fiyatlarda yüzde 15’e varan bir düşüş yaşanmaya başladı. Şu an ikinci el fiyatları stabil seyrediyor.
Fakat Nisan Mayıs ayları itibariyle yaşanabilecek tedarik sıkıntısı, döviz ve faiz oranlarının yüksek oluşu piyasaya yansıyacak, fiyatları da yükseltecektir.
Bu durum henüz fiyatlara yansımadığı için araç alacak vatandaşlarımız süreci iyi değerlendirmeli; şimdi araç sahibi olmak için en uygun zamanları yaşıyoruz.
Bunun yanı sıra yaz ayları geliyor, Ramazan ayı sonrasında sokağa çıkma kısıtlamalarının da gevşetilmesi bekleniyor. İnsanlar bayram tatiline, yazlığına, memleketine gitmek isteyecek. Virüsten korunmak için toplu taşıma araçları yerine özel araçların tercih edilmesi de ikinci ele talebi artıracaktır, bunun da fiyatlara yansıması olacaktır.'' dedi.
Öte yandan sağlık için giyilebilir elektronikten araç içi elektronik sistemlere kadar teknolojinin her alanında büyük öneme sahip olan çipler, ülkeler arasındaki rekabet unsurlarından biri haline dönüşürken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle otomotiv sektöründen başlayarak küresel bir "dar boğazın" başrolünü aldı.
Tedarik zincirinde aksamalara neden olan ve ekonomik tahminleri boşa çıkaran Kovid-19 salgını, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, askeri ekipmanlardan otomobillere kadar birçok teknolojik ürünün üretiminde kullanılan çiplerin arzında da küresel bir "kıtlığı" beraberinde getirdi.
Salgınla birlikte çipe talep arttı
60 yıl önce icat edilen çip, bilgisayarlardan otomobile günümüz modern cihazlarının en önemli ve en pahalı bileşenine dönüşürken, salgın sırasında akıllı telefonlar ve elektronik ürünlere yönelik talebin beklenmedik şekilde artmasıyla benzeri görülmemiş bir küresel kıtlığı tetikleyen kısa vadeli bir arz şokuna neden oldu.
"Yarı iletkenler" olarak da bilinen çiplerin yıllar geçtikçe daha karmaşık hale gelen tasarımları, üretimini zorlaştırdı ve yaşanan küresel arz sıkıntısının temelini oluşturdu.
Yeni fabrikaların kurulmasının uzun zaman aldığı ve milyarlarca dolara mal olduğu çip sektöründe, Kovid-19 salgının etkisiyle aniden artan talep çip tedarikinde sıkıntılara neden oldu.
Çip arzı beklenmedik talebi karşılamakta yetersiz kaldı
Salgın döneminde alınan karantina önlemleri insanları evlere kapatırken, iş, eğitim ve eğlence gibi faaliyetlerin evden yapılmaya başlanmasının da önünü açtı. Bu durum pek çok insanı bilgisayarları, akıllı cihazları, tabletleri, hatta oyun konsollarını daha çok kullanmaya itti. Ayrıca pek çok şirketi, uzaktan çalışma sistemleri geliştirmeye ve bulut altyapısı kurmaya ya da mevcut altyapıları iyileştirmeye zorladı.
Teknolojik ürünlerin artan kullanımıyla çiplere olan talep artış gösterirken, bu ürünlerin arzı beklenmedik talebi karşılamakta yetersiz kaldı.
Yarı İletken Endüstrisi Birliği (SIA) verilerine göre, küresel yarı iletken satışları 2020'de bir önceki yıla kıyasla yüzde 6,5 artarak 439 milyar dolara ulaştı. Bölgesel bazda geçen yıl ABD pazarına yapılan yarı iletken satışları yüzde 19,8 artarken, yarı iletkenler için en büyük pazar olan Çin'e satışlar yüzde 5 yükseldi.
Arz sıkıntısı ilk olarak otomotiv sektöründe hissedildi
Çip sektöründe küresel çapta yaşanan arz sıkıntısı, ilk olarak otomotiv sektöründe hissedildi. Deloitte raporuna göre, LCD ekranlardan araç içi sistemlere kadar her şeyi içeren otomotiv elektroniğinin, 2030'e kadar bir otomobilin üretim maliyetinin yüzde 45'ini oluşturacağı tahmin ediliyor. Bu elektroniklerde kullanılan yarı iletken tabanlı bileşenlerin maliyetinin 2020'de 475 dolara, 2030'da 600 dolara kadar çıkacağı öngörülüyor.