Sanal POS'lar banka tekelinden çıkıyor

Yeni yasal düzenleme ile banka dışı kurumlar da sanal POS verebilecek

BDDK tarafından hazırlanan 20 Haziran 2013 tarihinde Bakanlar Kurulu’nda kabul edilen 6943 Sayılı Kanun ile banka dışında kanundaki şartları sağlayan aracı kurumlara da sanal POS sağlama hakkı verildi.

Uygulama gün sayıyor, 2015 Haziran ayının sonunda hayata geçecek. Yeni düzenleme ile Sanal POS almak isteyen kurumların artık bankalar dışında da alternatifleri olacak.

Ayrıca geçmişte bankaların kara listesine girmiş, durumu düzelmesine rağmen mağduriyeti devam eden müşteriler de yararlanacak.

Sanal POS uygulamasının tüm ayrıntılarını, Türkiye’de birkaç banka dışında bütün bankalarına güvenlik altyapı hizmeti sunan Asseco SEE Grup Yöneticisi Burak Kutlu, Haber7'den Hakan Göksel'e anlattı.

NE ZAMAN BAŞLIYOR?

Türkiye’de sanal POS uygulamasıyla ilgili yasal düzenlemeler hangi aşamada ve ne zaman faaliyete geçecek?

BDDK tarafından taslağı hazırlanan 6943 Sayılı Ödeme Ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun 20 Haziran 2013 tarihinde Bakanlar Kurulu’nda kabul edilerek yürürlüğe girdi. Bu uygulama ile POS alanında sıradışı bir adım atılıyor. Sanal POS’lar bankaların tekelinden çıkarılıyor.

Bankalar tarafından sağlanan sanal POS olarak bildiğimiz e-ödeme sistemleri 2000 yılından beri zaten anlaşmalı e-ticaret firmaları tarafından kullanılıyordu. 2013 yılında çıkarılan yasa ile elektronik ödeme ve ödeme kuruluşlarının faaliyetleri yeni bir düzenlemeye kavuştu.

Yeni düzenleme ile “Ödeme Kuruluşları” olarak bilinen ve ödemeye aracılık yapan kuruluşlar artık müşterilerine kendi sanal POS’larını verebilecek. Bu hizmet karşılığında firmadan bir hizmet bedeli ve komisyon alınacak. İnternet üzerinden ödemeye aracılık yapacak bizim gibi firmalar, lisans almadan bu faaliyette bulunamayacak.

HANGİ ŞARTLAR ARANIYOR?

Sanal POS alanında faaliyet gösterecek aracı firmalarda hangi şartlar aranıyor? 

Yasal düzenlemelerde ödemeye aracılık yapacak ödeme kuruluşu için 2 milyon TL. ödenmiş sermaye şartı aranıyor. E-para lisansı almak isteyenler için bu miktar 5 milyon lira olarak belirlendi. Asseco SEE olarak bizler sadece ödeme kuruluşu olarak faaliyet göstereceğiz. E-para alanına girmek gibi bir düşüncemiz yok.

Bankalarda olduğu gibi bu ödeme kuruluşları da BDDK tarafından çok ciddi denetimlere tabi tutulacak. Hatta bu denetim faaliyetleri için banka benzeri bir yapı planlanıyor.

Sanal POS’ta aracılık yapacak Ödeme Kuruluşları için hangi yeterlilikler aranıyor? 

Öncelikle Sanal POS uygulamalarına aracılık eden ödeme kuruluşunun, sanal POS sistemi teknik altyapısı konusunda yeterlilik sahibi olması şartı aranıyor. Bu konuda biz Asseco SEE olarak zaten birçok bankaya sanal POS altyapısını sağlıyoruz. Bunların yanı sıra, ödeme kurumlarında, e-ticaret sürecindeki işlemlerin güvenliği, çağrı merkezi, müşteri yönetim sistemleri gibi konularda da yeterlilik aranıyor.

BANKALARDAN BAĞIMSIZ POS'LAR

Kullanacağınız Sanal POS’lar bankaların kullandıklarından mı olacak, yoksa farklı mı olacak?

Asseco SEE bünyesinde NestPay Ödeme Hizmetleri adında bir şirket kuruldu ve sanal POS ile ilgili tüm faaliyetler bu isim altında sürdürülecek. Bankaların POS’ları dışında ayrı bir POS ile hizmet vereceğiz. Bağımsız bir biçimde banka ile müşteri arasında ayrı bir yapı gibi faaliyet göstereceğiz. Kullanacağımız Sanal POS’un marka adı Paratika olacak.

Sanal POS’un suiistimal edilmesini önlemek için ne gibi hazırlığınız var?

Ödeme kuruluşları, alışverişlerde güvenliği sağlama konusunda yasal otoritelerce sorumlu tutuluyor. Bu süreçte önemli sorumluluklarımız var. Örneğin, “sahtecilik” ve “alışverişi inkar” gibi durumları denetleyecek yazılımlarımız var.

BANKA POS'UNDAN FARKI NE?

Neticede bankalar da müşterilerine Sanal POS veriyor, sizi onlardan ayıran nedir?

Bankalar tarafında sanal alışverişte bir zarar söz konusu olduğunda Sanal POS’u sağlayan şube, bu zararı gelir gider dengesine işliyor. Bu nedenle sorunlu müşteriyle uğraşmak ve ona POS vermek istemiyor. Çünkü bu işler banka tarafından yapıldığında şubeler durumdan mağdur olabiliyor. Bu konuda aracı ödeme kuruluşların sağlayacağı en büyük kolaylıklardan biri, bankalara daha önce başvuru yapmış, ancak uygun görülmemiş, sanal POS alamayan firmalar, ödeme kuruluşları tarafından tekrar değerlendirmeye alınabilecek.

Sizin vereceğiniz Sanal POS’un avantajı ne olacak?

Asseco SEE ödeme kuruluşu olarak özel bir hizmet sunacak ve başvuru daha kısa sürede sonuçlandırılacak. Sanal POS verme kriterleri kesinlikle bankalardan daha ağır olmayacak. Komisyon oranı olarak bankalarla dengeli bir strateji izlenecek. Bankaların yanı sıra, sektöre yeni girecek ödeme kuruluşları da düşünüldüğünde, zaten rekabet yoğun olacağından; komisyon oranlarının çok yüksek olması da beklenemez. Rekabet edecek olan ödeme kuruluşlarının tamamı keyfi hareket edemeyecek, çünkü regülasyona tabi tutulacak.

POS UYGULAMASI BANKALARDAN FARKLI MI?

Bankaların POS uygulamasından ne farkınız olacak?

Sanal POS talep eden bir firma olarak taksitli satışlarda bankalara hesap açmanız ve kira ödemeniz gerekiyor. Ayrıca müşterilerin ellerinde değişik bankaların kartları olduğundan, kaç banka varsa, hepsiyle mutabakat imzalaması ve bankalara farklı farklı komisyon ödenmesi gerekiyor.

Bizim sunduğumuz sistem ise satış noktasındaki tek bir POS’tan bütün kartlara taksit olanağı sunacak. Ayrıca hizmet karşılığında farklı komisyon ödenmesi de söz konusu olmayacak. Banka, ilgili kartına taksit uygulaması başlattığında bu avantaj otomatik olarak bizim sanal POS’umuz Paratika’ya da yansıyacak.

Diğer taraftan önemli bir husus daha var. Bankalar POS’lar üzerinden firmalara sunduğu taksit ve kampanyalarını belli bir ciro yapan firmaları kapsayacak şekilde düzenliyor. Paratika’da böyle bir sınırlama olmayacak. Ödeme kuruluşu olarak firmaların ciro ya da öz sermaye gibi büyüklüklerine bakmadan, büyük de olsa küçük de olsa tüm firmalara bu olanağı sunacağız. Elbette taksitli ve peşin sanal POS kullanımlarında komisyonları farklı olacak. Harcamalarda banka kartlarında hem para puanın birikmesine hem de bu para puanların harcanmasına da olanak verilecek. Uygulama, yasal süreç dolar dolmaz tüm Türkiye’de hayata geçirilecek.

Yasalarda Sanal POS üzerinden yapılan ödemelerin hesaplarda tutulma sürelerine ilişkin nasıl bir düzenleme var?

BDDK’nın yapmış olduğu yasal düzenlemede, Sanal POS’taki riske karşılık; “risk karşılığı miktar” ve “havuz hesap” şeklinde uygulamalar var. Her iki hesaptaki para belli bir blokaj süresine tabii tutuluyor ve bu süreden önce hesaptaki para kullanılamıyor.

Hesaptaki bu para işletilebiliyor mu? Örneğin faiz geliri söz konusu mu ve bunun taksimi nasıl gerçekleşiyor?

Süreç şöyle işliyor: Sanal POS için, Assec SEE gibi firmalar bankalara koruma hesabı açıyor. Alışverişlerde kullanılan para bu hesaplarda birikiyor. Ne malını satan iş yeri ne de hizmet sunan ödeme kuruluşu hesaptaki bu para üzerinden faiz gibi herhangi bir gelir sağlıyor. Blokaj süresi çok kısa değil. Mesela bankalarda daha yüksek komisyon karşılığı “ertesi gün ödeme” uygulaması var. Sanal POS’larda bu uygulama olmayacak.

Uygulama ne zaman faaliyete geçecek? 

Yasal olarak aracı kurumların başvurusu için süre 27 Haziran’da bitiyor. Faaliyet izninin çıkmasının ardından uygulama da başlanmış olacak.

Müşterilerinize e-ticaret sitesi gibi çözümler ya da farklı hizmetler de sunacak mısınız? Sanal POS uygulaması ile ne kadarlık bir pazar payı hedefliyorsunuz?

Asseco SEE Sanal POS hizmetinin yanı sıra “kredi kartı ile güvenli ödeme” ve “tek tıkla ödeme” gibi hizmetler de sunacak. Güvenli e-ödeme sistemleri alanında 15 yılı aşkın süre için oluşturduğumuz bilgi birikimini, başarıyı ve güveni Paratika markasıyla da yakalamayı hedefliyoruz.

BAŞVURU İÇİN NE YAPMAK GEREKİYOR?

Sanal POS başvurusu yapmak isteyen firma başvuru yaparken hangi aşamaları izleyecek? Hem firmanın hem de aracı kurumun alışverişteki sorumlulukları ne olacak?

Sanal POS için başvuran müşterilerimizden 6493 sayılı kanunda yer alan başvuru belgeleri talep edilecek. Ayrıca başvurular web üzerinden de alınabilecek. Diğer taraftan Sanal POS’un kötü niyetli kullanılması durumlarında sorumluluk bizim gibi aracı firmalar üzerinde olacak ve bu nedenle müşterilerin sanal POS üzerinden yaptığı işlemler yazılımlar aracılığıyla sürekli denetlenecek. Bu denetim sorumluluğu da ödeme kuruluşunda olacak.

Sitede satılan ürünlerin kontrolü de ödeme kuruluşu tarafından yapılacak. Satışı yasak olan ürünlerin sanal POS üzerinden satışının önlenmesi süreci yine yazılımlar aracılığıyla yapılacak. Bunların dışında; Tüketici Kanunu’ndaki ‘malın iadesine ilişkin süreç’ e-ticarette de işleyecek. Satış sözleşmesi herhangi bir durumda feshedilirse, müşteri parasını ödeme kuruluşundan alıp, kendi müşterisine ödeyecek. 

TAKSİT SINIRLAMASI OLACAK MI?

Yakın dönemde ekonomi yönetimi tarafından cep telefonu gibi bazı ürünlere taksit sınırlaması gelmişti. Bu uygulamaların dışında bir durum söz konusu olacak mı?

Taksit kısıtlaması normal banka POS’larında olduğu gibi; ödeme kuruluşları için de geçerli herhangi bir muafiyet, ayrıcalık ya da boşluk söz konusu değil. Peşin ödemelerde ücret farkı gibi uygulamalar da aynen kullanılacak. Farklı kartlar da olsa komisyon alınmayacak.

Neticede bütün bankalara altyapı hizmeti sunuyorsunuz? Bu alanda faaliyet göstermek için başvuru yapmadan bankaların nabzını yokladınız mı?

Hem Türkiye’de hem yurtdışında çok sayıda bankaya farklı alanlarda çözüm ve hizmetler sunuyoruz. Bu anlamda, bankalarla sürekli iletişim ve bilgi alışverişi içindeyiz. Bu konuda aldığımız geri beslemelerin olumlu yönde olduğunu söyleyebilirim.

Aynı sistemi ya da altyapıyı kullanmak sistem üzerindeki yükü artırmayacak mı? Örneğin ileride aynı sistem üzerinde gecikme ya da sorun oluşması gibi bir durum söz konusu olamaz mı?

Asseco SEE tarafından hazırlanmış yazılım, şu an birçok banka tarafından kullanılıyor. Sunduğumuz güvenli e-ödeme sistemi üzerinde ayda yaklaşık 18 milyon banka işlemi gerçekleşiyor. Ama mevcut sistemin kat kat fazlasını yapacak potansiyeli var. Sunduğumuz çözüm, bir günde eş zamanlı olarak 1,5 milyon işlem gerçekleştirebiliyor.

Bu hizmeti kaç kişilik bir ekiple gerçekleştireceksiniz? Operasyon tarafında ne kadar personel çalışacak?

Operasyon aşamasında şu anda sadece pazarlama birimi olarak çekirdek bir kadro kuruldu. Yazılım ve çağrı merkezi birimlerimiz zaten uzun yıllardır vardı. Bu nedenle, bir ekip kurmak bizim için zor olmadı. Asseco SEE olarak Türkiye’de 180’den fazla, tüm Asseco Grup bünyesinde ise 18 binden fazla çalışanımız var. Güvenli e-ödeme sistemleri alanında ise 15 yılı aşkın bilgi birikimine ve deneyime sahibiz.

Hakan.Goksel@haber7.com