Çallı'nın kayıp İnönü portresi CHP'de çıktı

Abdullah Kılıç'ın haberi

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün araya girmesiyle yeni yerine taşınma hazırlığı yapan İstanbul Resim Heykel Müzesi’ne bir iyi haber daha geldi. Müzeye ait olan ünlü ressam İbrahim Çallı’nın 70 yıldır aranan İsmet İnönü portesi, CHP Eyüp İlçe Binası’nda ortaya çıktı.

CHP’liler resmin değerinden de arandığından da habersiz. 6 milyon lira değerindeki eserin buraya nasıl geldiğiniyse kimse bilmiyor.

1940’lı yıllarda İstanbul Resim Heykel Müzesi’nden bir sergi için alınan ancak daha sonra geri dönmeyen ‘İnönü Portresi’ CHP Eyüp İlçe Başkanı Levent Karakoç’un makam odasında asılı.

Eserin, Resim Heykel Müzesi’nin envanterine kayıtlı olduğunu bir gazeteden öğrenen Karakoç, “Ben 45 yaşındayım. Kendimi bildim bileli de CHP’liyim. Bu resim de çok uzun yıllardır burada asılı. Nereden geldiği konusunda hiçbir bilgim yok. Bunun bir müzeye ait olduğunu ilk kez sizden duyuyorum” dedi.

Karakoç, eserle ilgili bugüne kadar herhangi bir talebin de gelmediğini söyledi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yalçın Karayağız’ın en az 5-6 milyon TL değer biçtiği tablonun tarihi önemi ve değeri bilinmediği için güvenlik açısından herhangi bir önlem alınmamış. Karakoç, “Kapılarımız gayet sağlam, güvenlik kameralarımız çalışıyor. Ama resim ile ilgili özel bir önlemimiz yok” dedi.

CHP’den istenecek

Rektör Prof. Dr. Yalçın Karayağız ise gelişmelerden memnun. 1940’lı yıllarda bir sergi için müzeden gönderilen tablodan o gün bugündür bir haber alınamadığını söyleyen Karayağız, şunları söyledi: “Eserimizin orada olduğu konusunda duyumlar alıyorduk.

Taşınma telaşımız yüzünden gidip eseri yerinde göremedim. Şimdi tablonun yerini kesin olarak öğrenmiş olduk. Bayramdan sonra CHP Genel Başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu ile temasa geçip eserimizi geri isteyeceğim. Sayın Kılıçdaroğlu’nun bu tür konulara hassasiyetini biliyorum. Bizi kırmayacağına, zorluk çıkarmayacağına inanıyorum.”

Kayıp eserleri artık özel ekip arayacak

Osman Hamdi Bey’in ‘Silah Tacirleri’ resmi müzenin envanterine kayıtlı ama müzede yok.

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yalçın Karayağız’dan öğrendiğimize göre müzenin envanterinde olup bugün yerinde olmayan 500’e yakın çok değerli tablolar var. Karayağız, “Bunların bir kısmının yerini biliyoruz, bir kısmının da nerede olduğu belli değil. Ama yeni yerimize taşındıktan sonra bir ekip kurup eserlerimizi bulacağız. Dedektif gibi çalışacak olan bu ekibimiz müze müze, koleksiyon koleksiyon gezecek” diyor.

Kayıplar kamu binalarında

Karayağız’ın bahsettiği 500’e yakın eserin çoğu devlet kurumlarında. Bir kısmı Kültür Bakanlığı’nda ve bu bakanlığa bağlı müzelerde. Yine Türkiye’nin yurtdışındaki elçiliklerinde de çok sayıda tablo mevcut. Müzede olmayan eserlerin en meşhuru Osman Hamdi Bey’in ‘Silah Tacirleri’ adlı resmi. Bu tablo Ankara Resim Heykel Müzesi’nde bulunuyor. Müze yönetimi ‘Silah Tacirleri’ni en son 40 yıl önce istemiş, AnkaraResim Heykel Müzesi’nden eseri alamamış. Karayağız, yeniden bir girişimde daha bulunacaklarını anlatıyor.

Çalınanlar da var

Yine Karayağız’ın anlattıklarına göre geçmişte müzeden çalınan eserler de var. 1984’te üniversitede açılan bir sergiden Fikret Mualla’nın bir resmi ile ünlü Rus ressam İlia Repin’e ait Tolstoy tablosu çalınmış. O zaman ki üniversite yönetimi “Bir sürü Fikret Mualla var, zaten İlia Repin de çok tanınmış bir ressam değil” diyerek bu resimlerin peşine düşmemiş. Bugün İlia Repin, dünya müzayedelerinde eserlerien çok para eden Rus ressamı. Karayağız, bugüne kadar ortaya çıkmayan iki tablonun da özel koleksiyonlarda olabileceğinden şüpheleniyor. 

Müzenin koleksiyonunda yok yok!

İsmet İnönü portresinin de envanterinde kayıtlı olduğu Resim Heykel Müzesi’nin durumunu Radikal geçen hafta haberleştirmişti. Perişan halde olan müzeyi geçen ağustos ayında gezen Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, müzeye yeni bir mekân bulunmasını istemişti.

Müze şimdi 5 No’lu antrepoya taşınma telaşında. Müzenin koleksiyonunda Türk resim ve heykel sanatının en önemli sanatçılarının 12 bin eseri bulunuyor. Ancak paha biçilemez bu eserler şu an, sergilenemedikleri için depolarda duruyor.

Şeker Ahmed Ali Paşa, Süleyman Seyyid, Halil Paşa, Hüseyin Zekai Paşa, Hoca Ali Rıza, Osman Hamdi, Muallim Şevket, Ahmet Ziya Akbulut, İbrahim Çallı, Nazmi Ziya Güran, Namık İsmail, Hikmet Onat ve Feyhaman Duran müzede eserleri yer alan en ünlü isimler. Yine ressam Cihat Burak, Avni Arbaş, Altan Gürman, Ferruh Başağa, Adnan Çoker, Şükriye Dikmen, Neşet Günal, Neş’e Erdok ve Devrim Erbil’in birçok eseri de müze envanterinde yer alıyor. Koleksiyonun toplam bedeli 20 milyar TL’ye yakın. 

İbrahim Çallı kim?

1882’de doğan İbrahim Çallı, Türk resminin yapı taşlarından biri. 1960 yılında hayatını kaybeden Çallı’nın yüzlerce eseri bugün birçok müzenin koleksiyonunda yer alıyor.

Çallı’nın en bilinen eserleri arasında Cami Avlusu, Mevleviler, Dikiş Diken Kadın, Hatay, İstiklal Savaşı’nda Zeybekler, Türk Topçularının Mevzie Girişi, Nü, Balıkçı Kayığı, Çayır ve Keçiler, Manolyalar,Atatürk, İsmet İnönü ve Yahya Kemal Beyatlı portreleri bulunuyor.

Çallı, İnönü portresini 1939’da yapmış. Resmin 1940’lı yıllarda bir sergi için müzeden alındığı tahmin ediliyor. Eser, bu tarihten sonra bir daha müzeye dönmemiş. Nasıl geldiği belli olmasa da bugün CHP Eyüp İlçe Başkanı’nın makam odasını süsleyen İnönü poretesi, ilgiye muhtaç gözüküyor. Tablonun bazı yerlerinde ufak da olsa hasarlar oluşmuş. Bazı noktalarda çatlaklar mevcut.