Aspirin kullanmak koronavirüse iyi geliyor mu? 'Risk' uyarısı
Amerikalı bilim insanlarının geçtiğimiz günlerde yayınladığı yeni bir çalışma kan sulandırıcı etkisi bulunan Aspirin'in hastanede yatan corona virüs hastalarının ölüm riskini yaklaşık yüzde 50 azalttığını ortaya koydu. Çalışmanın dünyanın birçok yerinde duyulması Aspirin satışlarını artırdı. Peki, Aspirin gerçekten corona virüse karşı koruyor mu? Hangi zamanlarda Aspirin kullanılmalı?
ABONE OLMaryland Tıp Fakültesi'ndeki ABD'li bilim insanları yeni bir çalışma kapsamında 412 Covid-19 hastasının dörtte birine hastaneye yatırılışlarının ilk gününden itibaren günlük 80 miligram Aspirin verdi.
Anesthesia and Analgesia adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmanın sonuçlarına göre Aspirin verilen hastaların diğerlerine oranla yüzde 43 daha az yoğun bakıma alındığı, yüzde 40 da daha az ventilatöre ihtiyaç duyduğu belirlendi.
Bilim insanları bu çalışmadan yola çıkarak Aspirin kullanan Covid-19 hastalarının ölüm riskinin, almayanlara göre yüzde 47 azaldığını açıkladı. Peki, gerçekten aspirinin böyle bir etkisi var mı?
VİRÜSE KARŞI KORUMUYOR
Hürriyet gazetesinden Fulya Soybaş'ın haberine göre aspirin corona virüsten korumuyor. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi iç hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Yaşar Küçükardalı "Virüs kaynaklı ölümlerin önemli bir sebebi de vücuttaki damarların iç yüzeyini döşeyen hücrelerin, virüsten etkilenerek görevini yapamaz hale gelmesi ve dolayısıyla kanın pıhtılaşmasıdır. Kan pıhtıları küçük damarları, ince kılcal damarları tıkayabiliri. Bu damarlar tıkandığı zaman organlar beslenemez. Kalp krizi, akciğer, solunum yetmezliği, beyinde felce varan durumlar oluşabilir. O nedenle biz tüm corona virüs hastalarına, bu pıhtılaşma riskini ortaya koymak için D- Dimer testi yapıyoruz. Bu testin sonucu yüksek çıkarsa pıhtılaşma riski fazla demektir. Eğer böyle bir risk varsa ve hasta gözümüzün önündeyse yani yatan bir hastaysa pıhtının oluşmasını ve dolayısıyla komplikasyonları engellemek için Heparin iğne tedavisine başlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Ancak Küçükardalı, evde takip edilen hastalarda da benzer pıhtılaşma sorunu yaşanabileceği için test sonuçlarına göre günde bir kez 80-300 mg aralığında aspirin kullanılmasını önerdiklerini de belirtti.
Aspirinin corona virüse karşı koruyucu bir özelliği olmadığının altını çizen Küçükardalı, "Aspirin corona virüsten korunmak için değil, pıhtılaşmayı önlemek adına virüs pozitif hastala tarafından doktor gözetiminde alınabilir" dedi.
KONTROLSÜZ KULLANMAK BÜYÜK RİSK
Kontrolsüz Aspirin kulanımının mide, bağırsak, beyin kanamaları başta olmak üzere birçok başka rahatsızlığı tetikleyebileceğini belirten Prof. Dr. Küçükardalı, "Günümüzde hala birçok kişi kolay ulaşılabilir ve uvuz olmasından ötürü hekime danışmadan Aspirin kullanmaya devam ediyor. Bu son derece yanlış. Kulaktan dolma bilgilerle, kontrolsüz aldığınız ilaçlar sizi bambaşka bir hastalığın pençesine sürükleyebilir" dedi.
Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz da, "Aspirinin virüse dair bir etkisi olup olmadığı henüz kanıtlanmadı. Elimizde Aspirin kullanımasını önerecek bir veri henüz yok" dedi.
Klinik çalışmalar sonuçlandıktan sonra ancak net konuşmalarının mümkün olabileceğine değinen Prof. Dr. Yavuz, "Bu tarz bilimsel çalışmalar henüz hipotez aşamasındayken, basına yansıdığında birçok kişi 'kesin çözüm' gibi algılayıp kafasına göre ilaç kullanmaya başlıyor. Oysa bu oldukça tehlikeli. Kendi başlarına karar verip insanların Aspirin kullanması hayatlarına bile mal olabilir" diyerek özellikle Covid-19, influenza gibi viral enfeksiyonlarda Aspirin kullanılmasının karaciğer yetmezliği, beyin şişmesi gibi birçok rahatsızlığa neden olabileceğini vurguladı.