2 bin 300 yıllık tarih: Uzuncaburç Antik Kenti

Helenistik dönemin günümüze kadar korunmuş yapılarından Mersin'deki Uzuncaburç Antik Kenti, özel olarak hazırlanan proje çerçevesinde 2 bin 300 yıllık tarihini yansıtacak şekilde restore edilecek. Silifke ilçesinin 30 kilometre kuzeyinde yer alan antik kent, bugünlere kadar korunan sütunlu caddesi, tapınakları, anıtsal çeşmeleri ve tiyatrosuyla yılın her döneminde tarih meraklılarının ilgisini çekiyor.

Helenistik Çağ'da Olba (Ura) Krallığı'nın ibadet yeri olan antik kent, ziyaretçilerini ilk olarak 7 metre yüksekliğindeki "Tören Kapısı" ile karşılıyor. Kapının ardından tarihi çeşmesi görülen antik kentte, geniş bir avluda yer alan ve 36 büyük sütunla çevrili olan Zeus Tapınağı'na ulaşılıyor. Uzuncaburç'ta, yaklaşık 1900 yıl önce Roma İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş olan 3 bin kişi kapasiteli antik tiyatro da yer alıyor.

Bizans döneminin ardından 1071'de Türklerin Anadolu'ya girmesiyle Türk çağının başladığı antik kente, şehrin sembolü yüksek burçtan dolayı "Uzuncaburç" adı veriliyor. Arkeolojik çalışmaları Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit Aydınoğlu başkanlığındaki ekip tarafından antik kent için hazırlanan, Kültür ve Turizm Bakanlığınca da kabul edilerek 2021 yatırım programına alınan restorasyon ve rölöve çalışmalarının bu yıl başlaması planlanıyor.

Uzuncaburç'taki tarihi tiyatroyu merkeze alan çalışmalarda antik kentin özgün halinin korunarak turizme kazandırılması hedefleniyor.

BÖLGEDEKİ 11 EVİN KAMULAŞTIRILMASI YAPILDI

Mersin Valisi Ali İhsan Su, anti kentteki incelemelerinin ardından AA muhabirine yaptığı açıklamada, Uzuncaburç'un kentin en önemli turizm destinasyonlarından biri olduğunu söyledi.Restorasyon çalışmalarının arkeolojik eserlerin projelendirilmesiyle başladığını belirten Su, "Antik tiyatro, Temenos Duvarı ve Helenistik Kule'nin projeleri hazırlandı. Çalışmalar bu yıl antik tiyatronun restorasyonuyla başlayacak. Bölgede 11 ev var, bu evlerin kamulaştırılması da yapıldı. Restorasyon çalışmalarının ardından evleri turizme kazandıracağız. Bunlar, misafirlerin ihtiyaçlarına göre butik otel, kafe, sergi evi gibi amaçlarla projelendirilecek." dedi.

Su, bölgedeki kazılarda yaklaşık 1 kilometre uzunluğunda Roma yolunun ortaya çıkarıldığını da vurgulayarak, şöyle konuştu  "Uzuncaburç için çok özel bir destinasyon projesi yapıyoruz. Buraya gelenler hem antik kenti ziyaret edecek hem bungalov evlerden yararlanacak. Aynı zamanda Roma yolunda trekking yapıp, Narlıkuyu'ya inebilecekler. Proje bittiği zaman buranın turizm cazibesini inşallah çok daha iyi bir noktaya getirmiş olacağız. Çalışmalarımız hızla devam ediyor. Çevre düzenlemesi dahil tüm çalışmaları en kısa sürede tamamlayıp, misafirlerimizin hizmetine sunacağız."

"ANADOLU'NUN YEREL HALKLARINDAN İTİBAREN YERLEŞİM GÖRDÜĞÜNÜ DÜŞÜNÜYORUZ"

Kazı başkanı Aydınoğlu ise Uzuncaburç'un, Helenistik dönemin en önemli kentlerinden biri olduğunu vurguladı.Antik kentin, dönemi için kutsal alanları barındırdığını aktaran Aydınoğlu, "Antik kentteki Zeus Tapınağı, Zeus olarak adlandırılan tanrıya atfedilen ve tüm bölgenin dini merkezi olarak işlem gören çok büyük bir yapı. Temenos diye adlandırılan etrafındaki duvarı, tapınağı, anıtsal giriş kapısıyla birlikte belki de Helenistik dönemin antik dünyadaki en büyük yapılarından biri.  Bu nedenle Uzuncaburç'u bir dini merkez ve bölgeni başkenti olarak tanımlayabiliriz." ifadesini kullandı.

Aydınoğlu, Uzuncaburç'un çevresiyle güçlü bir etkileşiminin olduğuna dikkati çekerek şöyle devam etti "Uzuncaburç, çevresine çok hakim bir antik kent. Başkent olmasından kaynaklı olarak tüm çevreyle, Erdemli ve Silifke ilçeleriyle iletişimi var. Sahil yollarının tamamının buraya bağlandığı görülebilir. Birçok yolla buraya ulaşabilirsiniz ki bu durum, antik kent döneminde de günümüzde de böyledir. Çevresinde kırsal yerleşimler, kaleler, kuleler var. Bu, başkenti korumak ve kollamak içindir. Tarımsal alanda da baktığımızda bölgedeki antik çiftliklerin tamamı antik kent etrafına yayılmıştır."

Tarihi yerin ev sahipliği yaptığı antik tiyatroya da değinen Aydınoğlu, "Uzuncaburç'taki antik tiyatro, bizler için çok önemli. Son yıllarda burada arkeolojik kazılar yaptık. 3 bin kişilik kapasiteye sahip, çok iyi korunmuş bir antik tiyatro. Sahne binası iki katlı bir yapı. Deprem nedeniyle üst yapısı çökmüş ancak toprak altından olduğu gibi çıkardık. Burasının restorasyonuyla ilgili proje başlatıldı, kuruldan geçti. Hem restorasyon hem güçlendirme çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığımızın destekleriyle bu yıl içerisinde başlamayı planlıyoruz." ifadesini kullandı.

Aydınoğlu, bölgede milattan önce 3. ve 2. yüzyıla tarihlenen yapılar olduğuna dikkati çekerek, "Özetle 2 bin 300 yıl öncesine uzanan bir mimari yapılanma söz konusu." dedi.

"Uzuncaburç'un yapılaşma anlamında Anadolu'nun yerel halklarından itibaren yerleşim gördüğünü düşünüyoruz." diyen Aydınoğlu, bölgedeki kültürel yapıyla ilgili araştırmaların sürdüğünü ifade etti.Antik kenti çevreleyen duvarlarda bugüne kadar ulaşmış önemli bir yazıtın da olduğunu vurgulayan Aydınoğlu, "Antik kenti çevreleyen duvardaki yazıtta, Büyük İskender'in generallerinden 1. Seleukos Nikator'un buraya geldiği ve Zeus Tapınağı'nın çatısını onarttığı yazıyor. Bu yazı bize buranın en azından milattan önce 3. yüzyılda kutsal olduğunu kanıtlıyor. Bu olay bizim için çok önemli." diye konuştu.