Türkiye'deki ilk fabrikasını Zorlu ile kuracak

Zorlu Enerji Grubu Başkanı Sinan Ak, ABD merkezli güneş panel firması First Solar'ın Türkiye'de ve bölgedeki potansiyelin farkında olduğunu belirterek, "Panel distribütörü olarak 'Size 26 ülkeyi verelim, bin megavatın üzerinde bir kapasiteye ulaşabileceğinizi öngörüyoruz. Ulaşın, gelin ve birlikte Türkiye'ye fabrikayı kuralım' dediler. Yıllık üretim güçlerini bu tür yeni açılımlarla 10 bin megavata çıkarmayı hedefleyen First Solar ile bu hafta ABD'de Türkiye'de kurulması planlanan panel fabrikası konusunu da görüşeceğiz." dedi.

Ak, Zorlu Enerji Grubunun gelecek yatırımlarına ve yurt dışı projelerine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Ak, mart ayındaki Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) güneş ihalesine katılmadıklarını ve bunun ABD'li ortaklarıyla yaptıkları anlaşmaya bağlı olarak teknik bir sebepten kaynaklandığını belirterek, First Solar'ın panellerini 26 ülkede dağıtmak üzere bir sözleşme imzaladıklarını hatırlattı.

First Solar'ın ilk defa kendi panellerini satma yetkisini başka bir şirkete verdiğini ifade eden Ak, şöyle konuştu:

"Firma geçen sene Kasım'da Seri 4 dedikleri ürünü kaldırma ve Seri 6'ya geçme kararı aldı. Bunlar ince film, aynı televizyon paneli gibi paneller. Bu kararla, 0,72 santimetre kare olan paneli 2,2 metrekareye çıkartıyorlar, böylece fiyatlar da ucuzladı. Televizyon dünyasındaki gelişmeler buradaki ince film teknolojisine yansıdı ve onlar da paneli büyütebilme imkanına kavuştu. Şimdi bu fabrikaların yatırımını kendi tesislerine yapıyorlar. Dediler ki, 'bizim şu an itibarıyla insan kaynağımız sınırlı ve bunu ilk etapta kendi tesislerimizi değiştirme ve yenilemede kullanmak zorundayız, en az iki sene boyunca. First Solar Türkiye'yi ve bölgeyi ciddi bir potansiyel olarak görüyor. Panel distribütörümüz olarak 'Size 26 ülkeyi verelim, bin megavatın üzerinde bir kapasiteye ulaşabileceğinizi öngörüyoruz. Ulaşın, gelin ve birlikte Türkiye'ye fabrikayı kuralım' dediler. Yıllık üretim güçlerini 3 binden 6 bin megavatlara, sonrasında da bu tür yeni açılımlarla 10 bin megavata çıkarmayı hedefleyen First Solar ile bu hafta ABD'de Türkiye'de kurulması planlanan panel fabrikası konusunu da görüşeceğiz."

Yeni modelle firmanın kilovatsaat başına 1,78 dolar/cent civarındaki rakamları hayal olmaktan çıkarmayı planladığını aktaran Ak, "First Solar, YEKA ihalesinden sonra Türkiye'ye fabrika ve güneş santrali kurmaktan kesinlikle vazgeçmedi. Sadece teknolojik değişiklikten dolayı First Solar ile yapmış olduğumuz anlaşma neticesinde bunu biraz erteledik." diye konuştu.

"PİYASADA PANEL YOK, 2020'YE SİPARİŞ ALINIYOR"

Güneş enerjisinde panel pazarının potansiyeline bakıldığında, Türkiye'de mutlaka fabrika kurulması gerektiğini vurgulayan Ak, "Şu anda piyasada panel yok. First Solar diyor ki 'biz 2018, 2019'u sattık, isterseniz 2020'ye panel verelim'. Amerika'daki talep artışı ve Çin ürünlerine anti-damping gelecek olması, Çin'deki inanılmaz potansiyel oluşu ve Hindistan'ın gelişiyle bu kapasiteler yetmemeye başladı." dedi.

Ak, First Solar ile yaptıkları sözleşme kapsamında 5 yıllık distribütörlük hakları bulunduğunu da belirterek, "İlk yıl 300 megavatlık panel sattık, gelecek yıl için 400 megavatlık hedefimiz var. İlk yurt dışı satışı Ukrayna'ya gerçekleştirdik. Kazakistan'da 50 megavatlık panel için görüşüyoruz. Romanya'ya bakıyoruz, Arnavutluk da var. Firma bu süreci tamamen bize bıraktı." ifadelerini kullandı.

"YATIRIMDA YURTDIŞI HEDEFLENİYOR"

Ak, Pakistan'da daha önce yaptıkları 50 megavatlık rüzgar enerjisi santralinden sonra şimdi de güneş enerjisinde çalışmaya başladıklarını aktardı. Pakistan'da 300 megavatlık güneş yatırımı için lisans aldıklarını anımsatan Ak, bunun ilk 100 megavatlık kısmını Asya Kalkınma Bankası (ADB), Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ve Eco Ticaret ve Kalkınma Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla finanse ettiklerini söyledi.

Söz konusu projenin inşaatına başladıklarını ifade eden Ak, "En kısa sürede de bitirmeye çalışıyoruz. Pakistan bildiğimiz bir yer, yatırım ortamı çok değişti. Bundan 10 sene önceki duruma göre, Pakistan bugün gerçekten yatırım yapılabilir bir ülke. Çin inanılmaz yatırım yapıyor Pakistan'a. Çok uzun bir otoyol yaptılar burada. Aynı zamanda Çin bin 500 megavatlık kömür santrali yatırımı gerçekleştiriyor. Pakistan büyüyor. Aynı Türkiye'nin 2000'li yıllarının başındaki gibi bir potansiyel var. Hükümet de iyi. Tekrar kazanılacak diye düşünüyoruz." dedi.

"DUBAİ'DEKİ ŞİRKET İÇİN TEKLİF KARŞI TARAFDAN GELDİ"

Asya Kalkınma Bankası ile Dubai'de bir şirket kurmak için çalışmaya başladıklarını ve bu şirkete Pakistan'daki tüm varlıklarını koyduklarını vurgulayan Ak, şöyle devam etti:

"Asya Kalkınma Bankası'nın, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile kurduğu fon üzerinden ortak olacağı şekilde Dubai'de bir şirket kuracağız. Enteresan bir yapı oluşturuyoruz orada. Bunu yaparsak finansman ve projeler oradan gelecek. Biz de bu işlerin izinleri, süreçleri ve yatırım tarafında kalan kısımlarını yapacağız. Gelecek ay sonlarında Japonya'ya gideceğiz. Orada Japon kurumun yetkilileriyle de görüşeceğiz. ADB'nin merkezi Manila'da ve Japonlarla bir öngörüşme yaptık zaten. Sonrasında da birlikte yola çıkacağız inşallah. Buna bir yıllık bir süreç diyebiliriz. ADB'den bize bu yönde bir teklif geldi. Kazakistan'dan Bangladeş'e, Endonezya'dan Pakistan'a kadar olan bölgede Afganistan da dahil olmak üzere, güneş, jeotermal ve rüzgar santrali yatırımları yapmak istiyoruz."

"OSMANLI ŞİRKETİYLE KUDÜS'TE GÜNEŞ SANTRALİ PLANLANIYOR"

Ak, aslında Osmanlı'dan kalma bir şirket olan ve Batı Şeria'nın yüzde 30'unda elektrik dağıtımı yapan Kudüs Elektrik Şirketiyle de (Jerusalem Electric Company) 30 megavatlık bir güneş santrali kurmayı planladıklarını söyledi.

Buradaki yatırım için Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve IFC ile finansman için işbirliği yapacaklarını belirten Ak, "Şu anda Filistin'in elektrik üretiminin tamamını İsrail karşılıyor. Batı Şeria, toplamda bin megavat tüketim yapıyor. Kendi üretimi hiç yok. Bizim dışımızda başka bir şirket de bölgede 400 megavat seviyesinde bir kombine doğalgaz çevrim santrali yapmaya çalışıyor. Bu, Filistinli bir şirket ama gazı İsrail'den alacaklar. Batı Şeria'da ilk olarak Filistin'in mutlak hakimiyetinin olduğu bölgeden başlıyoruz, ama zamanla diğer bölgelere de yatırım yapmak istiyoruz. Bu bölgelerde aynı zamanda İsrail de yatırım yapmak istiyor. Burada yatırım yaparak İsrail'e elektrik satmak istiyor. Sonuçta orada belli bir görüşme olacak. Bunlar olurken Türk hükümetinin de desteği çok önemli ve faydalı olacak diye düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

"ELEKTRİK DAĞITIMINA 360 MİLYON LİRA YATIRIM"

Zorlu Enerji Grubu Başkanı Ak, yurtiçindeki enerji yatırımlarında ise hedeflerinin değişmediğini ve pazar payında yüzde 5'e doğru ilerlediklerini söyledi.

Dağıtım tarafında Osmangazi Elektrik Dağıtım AŞ'yi 360 milyon dolara satın alarak sektörde yeni bir adım attıklarını ifade eden Ak, "Hizmet bölgelerimizde elektrik dağıyımına 2020'ye kadar 360 milyon lira yatırım yapacacağız." dedi.

Ak, daha sonrasında yüzde 10 pazar payına ulaşmayı hedeflediklerini belirterek, "Dağıtım şu anda yüzde 4 zaten. Yüzde bir de ticaret eklersek yüzde 5'i dağıtımda yakalamış oluyoruz ama üretimimiz o kadar değil. Üretimde de gelecek iki yıl içerisinde yapmayı düşündüğümüz santraller var, bunları gerçekleştirdiğimiz taktirde üretim de yüzde 5'e yaklaşacak. Bunu tamamladıktan sonra yeni hedefler ortaya koyacağız. 'Yüzde 10 neden olmasın' diyoruz, çünkü sektörde bundan sonra değişik birleşme ve satın almalar olacak. Sektör çok fazla yatırımcı olduğu için dağıldı. Biraz toparlanacak diye düşünüyorum. Biz de o süreçte durumumuza, mali olanaklara ve fırsatlara bakacağız." diye konuştu.

Türkiye'de çatılara kurulacak güneş paneli bakımından da ciddi potansiyel olduğunu belirten Ak, "Bu konuda bir düzenleme gelecek. Bu işin basitleşmesi lazım. Çatılar olacak, inşallah önü açılacak ama yerli üretimi beklemek çok da doğru değil. Türkiye'nin önünü açsanız, 20 bin, 30 bin megavata kadar çıkabilir. Şu an engel olan regülasyon. Bu işin stratejisinin daha iyi açıklanması bekleniyor ki, insanlar da ona göre hareket edebilsin Ben Türkiye'nin güneş enerjisinde bir hub olabileceğini düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.