Hangi belediyeler el değiştirdi? Sürprizlerle dolu seçim
Türkiye 2029’a kadar görev alacak yerel yöneticileri belirlemek için dün sandık başına giderken çok sayıda il ve ilçede yönetim değişti.
ABONE OLCHP, 9 Eylül 1992’de yeniden açılmasının ardından en yüksek oy oranına ulaştı. Bazı analistler CHP’nin dünkü başarısını yorumlarken 1989 seçiminde SHP’nin aldığı sonuçla benzerlik kurdu. 26 Mart 1989 seçiminde SHP; İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere 39 ilin belediye başkanlıklarını kazanmıştı. Bu seçimden yüzde 28.7 oyla birinci çıkan SHP’yi o dönem yüzde 25 ile DYP ve yüzde 21 ile ANAP takip etmişti.
İTTİFAKTA KAYIP
Cumhur İttifakı’nda AK Parti’nin oy oranı 5 yıl önceye göre 10 puana yakın azalarak yüzde 40 civarında kaldı. MHP ise 2019’da yüzde 7.31 olan oy oranından 3 puana yakın kayıpla karşılaştı. İYİ Parti, 5 yıl önce yüzde 7.45 olan oyunu yüzde 3’ler düzeyine düşürdü. 2019 seçiminde İstanbul’da aday çıkarmayan ve Türkiye genelinde yüzde 4.24 oy alan HDP’nin halefi DEM Parti ise yüzde 6’ya yakın oy aldı. Sandıktan sürpriz bir başarı çıkaran Yeniden Refah Partisi yüzde 5’i aşan oy oranıyla iki belediye kazandı. 1 milyon 610 bin genç seçmenin ilk kez oy kullandığı seçime katılım oranı yüzde 77 civarında kaldı. 54 milyon dolayında kayıtlı seçmenin olduğu 2019 seçiminde katılım oranı yüzde 84.66 olmuştu.
11 BÜYÜKŞEHİR AK PARTİ’DE
AK Parti, 2019’dan beri 45 olan idaresindeki belediye sayısını 24’e düşürdü. AK Parti, 11 büyükşehir ve 13 şehirde başkanlıkları kazandı. AK Parti, uzun yıllardır iddialı olduğu Bursa, Balıkesir ve Denizli ve Şanlıurfa’yı kaybederken, MHP de elindeki tek büyükşehir olan Manisa’da kazanamadı. MHP’nin yönetimindeki belediye sayısı 11’den 8’e indi. CHP ile MHP’li aday arasında çekişmeli geçen Kırklareli’deki sayım ise sabah saatlerine kadar devam etti. Sivas’ta BBP ile yarışı önde tamamladı.. 30 büyükşehir ve 29 ilde işbirliği yapan Cumhur İttifakı, Mersin ve Manisa’da MHP’nin adayları, kalan 28 büyükşehirde AK Parti adaylarıyla yarışa girdi.
CHP’DE 15 BÜYÜKŞEHİR
CHP ise 21 olan belediye sayısını 15’i büyükşehir olmak üzere 36’ya çıkardı. Üç büyükşehirden İstanbul, Ankara’da oylarını artırarak seçimi kazanan CHP, kalesi İzmir’de 10 puana yakın kayba karşın seçimi kazanmayı başardı. CHP, üç büyükşehire, Manisa, Bursa, Balıkesir, Denizli gibi büyükşehirleri eklerken, 2019’da kazandığı Antalya, Adana, Mersin, Aydın, Tekirdağ ve Eskişehir’de sandıktan yeniden başarıyla çıktı.
CHP aday krizi yaşadığı Hatay’da ise AK Parti seçimi kazandı.
CHP, Kastamonu, Zonguldak, Giresun, Adıyaman, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Amasya, Kilis, Kırıkkale ve Burdur’da sürpriz yükselişlerle kazanan parti oldu.
BİR YILDA 12 PUAN ARTIRDI
Partilerin oyları, geçen yıl yapılan genel seçime göre bile önemli değişiklik gösterdi. 14 Mayıs 2023’teki milletvekili seçiminde yüzde 25.8 oy alan CHP, 12 puan civarı artışla oy oranını yüzde 37’nin üstüne çıkardı. Geçen yıl İYİ Parti, Saadet, Gelecek ve DEVA Partilerinin dahil olduğu Millet İttifakı’nın toplam oy oranı yüzde 35 civarındaydı. Cumhur İttifakı ise 14 Mayıs milletvekili seçiminde yüzde 49.50 oy almıştı. 2023’te AK Parti’nin oy oranı yüzde 36.3, MHP’nin yüzde 10.3 olmuştu. AK Parti ve MHP’nin dünkü toplam oyu ise yüzde 40’lar düzeyinde oldu. Gece ilerleyen saatlerde AK Parti’nin oy oranı yüzde 36’ya yakınken MHP’nin oy oranı yüzde 4.9’da aldı.
