Kariye Müzesi tarihi ve hakkında bilinmeyenler

Hz. İsa ve Hz. Meryem’in hayatlarının resmedildiği Kariye Müzesi, Ortaçağ resim sanatının zirveye ulaştığı çok kıymetli ibadethanelerinden biridir. Hz. Meryem’in Hz. İsa’yı dünyaya getirişinden ölümüne kadar resmedildiği kilisenin 6. Yy’de inşa edildiği devam eden yüzyıllarda farklı genişletildiği ve onarımlar geçirerek günümüze kadar ulaştığı bilinmektedir. İnşa edildiği dönemde Hz. İsa’ya adanan ve Hristiyanlar için büyük bir öneme sahip olan Kariye, surların dışın dışında yer aldığı için şehrin ötesinde anlamına gelen Chora Manastırı olarak anılmıştır. 

KARİYE MÜZESİ HAKKINDA BİLGİ

Kariye, kilise olarak kullanıldığı dönemlerde önemli bir ibadethane olmasının yanında  içinde bulunan fresk ve mozaiklerle de günümüze ulaşan kıymetli kültürel miraslardandır. Tüm kilisede Hz. İsa’nın yaşamına ait kesitleri canlandıran mozaiklerden meydana gelmektedir. Bu durum sanat tarihçileri tarafından Ortaçağ Sanatının çok ötesinde-üstünde bir durum olarak değerlendirilmektedir. Hristiyan inancına göre Hz. İsa’nın gerçekleştirdiği mucizeleri, doğumu, yaşamı ve ölümü kilisenin narteks (giriş), naos (ana mekan), apsis ve neflerde resmedilmektedir. 

Kariye (Chora), İmparator Justinianus tarafından inşa ettirilen bir şapelin (küçük kilise) yerine kilise ve manastır olarak yeniden inşa edilir. Zaman içinde inşa edilen diğer yapılar tahrip olup yıkılsa da kilise gördüğü restorasyonlarla günümüze kadar ulaşır. Kariye surların dışında, şehrin uzak bir noktasında kalsa da Bizans döneminin önemli dini tören ve merasimlerin yapıldığı kilise olarak kullanılmıştır. Burayı ziyaret etmek Ortodokslara göre hala çok kıymetlidir. 

1204 yılında Avrupa’dan Doğu'ya doğru gelen Haçlıların, güzergahlarını değiştirerek İstanbul’u yönelmeleri ve 57 yıl boyunca  İstanbul’un Haçlılar tarafından tahrip edilmesi kilisenin atıl kalmasına neden olur. 1261 yılında İstanbul, Haçlıların elinden kurtulup tekrar Bizansların eline geçtiğinde de eski ihtişamına kavuşamaz ve zaman içinde önemini yitirir. Osmanlı Devleti’nin 1453 yılında İstanbul’u fethetmesini ardından camiye dönüştürülmeyen kiliselerden olan Kariye, Hristiyanların ibadet etmesine müsaade edilir. 

KARİYE MÜZESİ NE ZAMAN CAMİ OLDU? 

Fatih Sultan Mehmet’in oğlu II. Beyazıt padişah olunca İstanbul’da ayakta kalan birçok kiliseyi camiye dönüştürür. Chora Manastırı da 1511 yılında cami olarak kullanılmaya başlar ve bu durum 1945 yılına kadar devam eder. 1945 yılında Bakanlar Kurulunun aldığı kararla müzeye dönüştürülür. 20 Ağustos 2020’de alınan son kararla restorasyonun bitmesinin ardından cami olarak ibadete açılacağı bildirilir.

KARİYE MÜZESİ NEREDE? 

Kariye Müzesi, Karagümrük semtinde Edirnekapı surlarının dışında yer almaktadır.