Rusya'nın kararına Erdoğan'dan ilk yorum! 'Türkiye için tehdit mi?' sorusuna yanıt
Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan krizle ilgili açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, olası savaş sonrası muhtemel tehditlere karşı tedbirlerin alındığını ve Rusya'nın kararının 'Kabul edilemez' olduğunu belirtti.
ABONE OLSon dakika haberi: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nden Senegal'e giderken uçakta, Kanal 7 Ankara Temsilcisi Mehmet Acet'in de aralarında olduğu gazetecilerin sorularını cevapladı.
RUSYA'NIN KARARI SONRASI İLK AÇIKLAMA
SORU: Ukrayna ile ilgili soracağım. Şimdiye kadar uluslararası diplomaside bir başarı kazanılamadı. Kriz yumuşatılamadı, giderek de geriliyor. Amerika’dan gelen açıklamalarda da sanki “yarın sabah ya da öbür gün saldıracak” tarzında provokatif ifadeler var. Avrupalı liderlerin girişimlerinden de bir sonuç çıkmadı. Türkiye’nin, sizin başlattığınız bir süreç var. O ne aşamada? Buradan diplomasinin hala bir şansı var mı?
Şu an itibarıyla Amerika’nın açıklamaları ve özellikle bu Münih Konferansındaki gariplikler, hepsi nereye çalıştı, nereye çalışıyor belli değil. Bana göre Münih Konferansı da zaten sadece bir NATO Zirvesi olmaktan öteye geçmedi. Biz bu krizde en başından beri tansiyonun düşürülmesi için samimi bir gayret sergiledik. Krizin çözümüne ilişkin mesajlarımızı net bir şekilde ortaya koyduk. Son gelişmeler üzerine Dışişleri Bakanlığımızın yaptığı açıklamada da Rusya’nın sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıma kararının Minsk Anlaşmaları’na aykırı olduğu belirtildi. Bu kararın Ukrayna’nın siyasi birliğinin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık ihlali anlamına geldiği vurgulandı. Biz Rusya’nın bu kararını kabul edilmez olarak değerlendiriyoruz. Taraflara sağduyu ve uluslararası hukuka riayet çağrımızı yineliyoruz.
OLASI SAVAŞ SONRASI TEDBİR PAKETİ HAZIR
SORU: Ukrayna’da bir savaş çıkarsa bunu bir şekilde Karadeniz’in istikrarsızlaşması olarak görebiliriz. Doğu Akdeniz gibi… Batı daha çok Karadeniz’e yoğunlaşacak. Türkiye için yeni tür tehditler endişesi taşıyor muyuz? Karadeniz’e bu kadar krizin yoğunlaşması bizim için ne tür yeni tehditler oluşturur?
Biz aynı zamanda Karadeniz ülkesiyiz. Karadeniz ülkesi olmamız nedeniyle birçok tedbir paketinin oluşturulması şart. Biz de bu tedbirlerimizi zaten alıyoruz, aldık. Bu şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. Karadeniz ülkesi olmanın bize yüklediği sorumlulukları bir kenara bırakamayız. Bu anlayışla yolumuza devam edeceğiz.
BM ZİRVESİ İÇİN YEŞİL IŞIK
SORU: Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeleri, artı Türkiye ve Almanya ile bir ortak zirve yapılabileceğini söylemesine nasıl yaklaşıyorsunuz?
Böyle bir teklif eğer uygulama alanı bulursa biz tabi ki böyle bir teklifin içerisinde de yer alırız. Bunu zaten daha önce de ifade ettim. Bana göre olması gereken de budur. Sayın Zelensky’nin bu teklifi, olumlu bir yaklaşımdır. Bu olumlu yaklaşımı eğer gerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeleri, gerekse diğer ülkeler kabul ederse biz de bu buluşmada yerimizi alırız.
'TÜRKİYE SÖMÜRMEK İÇİN GELMEZ!'
SORU: Üç ülkeyi kapsayan Afrika gezinizin ilk ayağı tamamlandı. Buradaki gözlemleriniz, beklentileriniz nelerdir?
Öncelikle bu ziyarette bize eşlik ettiğiniz için size teşekkür ediyorum. Biz Türkiye olarak kazan-kazan anlayışıyla Afrika’nın kalkınmasına katkı sunmaya, karşılıklı ticaret hacmimizi artırarak hep beraber kazanmaya yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Bu turumuzun ilk noktası olan Kongo Demokratik Cumhuriyeti 2,3 milyon kilometrekarelik yüz ölçümü ve 90 milyon gibi bir nüfus ile çok büyük bir ülke. Ciddi manada zengin yeraltı kaynaklarına sahipler. Birçok üründe zenginlikleri var. Bakırdan tutun elmasa varıncaya kadar, ciddi manada yeraltı metal zenginlikleri mevcut. Bütün bunlara rağmen acaba niçin bugüne kadar Kongo Demokratik Cumhuriyeti bir sıçramaya sahip olamadı? İşte bunlar maalesef Afrika’nın kara bahtı, kaderi. Batı’nın Afrika’yı nasıl soyup soğana çevirdiğini hep bilirdik duyardık. Ama bunu bir de gelip yerinde görünce insan o zaman kahroluyor. Burada bütün yol güzergahlarında gördüğümüz insanların hali bize bir sinyal veriyor. Tablo çok açık net ortada. Batı, burayla ilgili bugüne kadar herhangi olumlu bir şey yapamaz mıydı? Bunlar buraya yıllardır gelirler giderler. Acaba var mı bir destekleri? Yok. Bizim Afrika’ya verdiğimiz ehemmiyetin ne kadar önemli olduğu günbegün ortaya çıkıyor. Mesela Albayrak Grubu’nun Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde temizlik işini aldığını öğrenince doğrusu çok sevindim. Albayrak’ın bu işi hiçbir yerde görülmeyen bir şekilde ve süratle başaracağına inanıyorum. Niye? İstanbul’da biz bu işi Albayrak’la başardık da onun için. Ben tabi Cumhurbaşkanıyla görüşmemde de “Türk şirketleri sömürmek için gelmezler, kazan-kazan esasına göre burada sizlerle iş yaparlar. Bir yıl içinde buranın nasıl temizlendiğini, buradaki değişimi göreceksiniz” dedim. O da mutlu oldu. Bunlar kitabı yazılacak çok çok önemli değişimler. Ben bu bakımdan burayı önemsiyorum. Afrika’nın tam ortasında devasa bir ülke olan Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin inşallah bir sıçrama yapacağına inanıyorum. Dolayısıyla bizim burayla ilişkilerimizi geliştirmemiz lazım. İş adamlarımızı buraya sevk etmek, buradaki yatırımları geliştirmek suretiyle inşallah farklı adımları atarız.
SORU: Gine-Bissau’da büyükelçiliği yakında açacağınızı belirttiniz. Afrika’da 54 ülke var, Türkiye’nin Afrika’da 1923’ten 2002’ye kadar 12 elçiliği varmış. Sizin döneminizle birlikte 31 yeni elçilik açılarak 43 elçiliğe ulaşılmış. Arada açılmayan elçilikler var. Yeni elçilikler açılacak mı? 54’te 54 gibi bir hedef koyuyor musunuz? Elçilikler açılıyor ama çalışmalarını nasıl buluyorsunuz?
Bir defa elçiliklerin açılması demek, sizin o ülkede varlığınızın ispatı demektir. Eğer siz bir ülkede var olmak istiyorsanız, orada sizin elçiliğinizin olması lazım. Elçilik varsa siz orada varsınız, elçilik yoksa yoksunuz. Bazı ülkelerde mesela yanındaki veya bir ilerisindeki komşu ülkelerden görevlendirilmiş elçiler var. Ama bizzat o ülkede bizim büyükelçimizin olması, futboldaki tabirle adam adama markaj demektir. Bunu yapmamız lazım. Şimdi biz Afrika’daki büyükelçilik sayımızı 43’e çıkarmak suretiyle bunu başardık. Geldiğimizde 12 taneydi. Tabi böyle yürümesi mümkün değildi. Şimdi ise farklı bir Türkiye var. Dünya bizi bu noktada gıptayla izliyor. “Bunlar gerçekten çılgın Türkler” diyorlar. Bütün buralara girmemiz, buralarda bu adımları atmamız gerekiyordu. Mesela Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde Sayın Tshisekedi’ye dedik ki “Bize iki dönümlük bir yer vermişsiniz ama iki dönüme büyükelçilik bize uymaz. Onun için 10 dönüm falan bir yer bize verin.” Şimdi 10 dönümlük bir yeri bize verdiler. Nehrin kenarında güzel bir yer dediler. Hemen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızdan bir heyet, Dışişleri Bakanlığımızdan bir ekiple beraber gelip buraya bakacaklar, zemin etütlerini yapacaklar, ondan sonra nihai kararımızı vereceğiz ve süratle de buradaki büyükelçilik binasının inşasına inşallah başlayacağız. Senegal de böyle oldu. Orası da 10 bin metrekare. Onun yeri de çok güzel. Tepede görkemli bir yer. Oradan bütün ummana bakıyorsunuz.
SORU: Sıkça yaptığınız Afrika gezileriniz Batı basınında sık sık haber konusu oluyor. Bunlar “Türkiye’nin Afrika’daki yükselişi” başlıklarıyla veriliyor. Bu konuda Afrika’ya Batı’nın yaklaşımı ile Türkiye’nin yaklaşımı arasındaki farklılıkları nasıl değerlendirirsiniz? Batının yaklaşımı ile Türkiye’nin yaklaşımı konusunda görüştüğünüz Afrikalı liderlerden nasıl geri dönüşler alıyorsunuz?
Afrikalı liderlerin Türkiye’ye yönelik yaklaşımları günden güne daha olumlu bir hal alıyor. “Türkiye gerçekten kazan-kazan esasına göre ülkelerimize geliyor” diyorlar. Aslında tarih yeniden tekerrür etti. Nasıl tekerrür etti? Ecdadımız buralara geldiği zaman sömürge mantığıyla, anlayışıyla gelmedi. Tam aksine buraları inşa ve ihya etmek üzere geldi. Şimdi biz de inşa ve ihya etmek üzere geliyoruz. Kimlerle? İş adamlarımızla beraber. İş adamlarımıza diyoruz ki “Burada yatırım imkanları var. Bu yatırımlara girmelisiniz ama sömürmek için değil; hem siz kazanacaksınız hem de bu ülkeye kazandıracaksınız.” Sağ olsun iş adamlarımız da bu anlayışla işlerine devam ediyorlar. Gerçekten iş adamlarımız da buralarda çok ciddi alın teri döküyorlar; hem kazandırıyorlar hem de kazanıyorlar. Bu bizi de mutlu ediyor. Çünkü eseri görüyoruz. Bu eserlerle beraber o ülkelerin Türkiye’ye karşı bakışları daha olumlu hale geliyor.
İSRAİL CUMHURBAŞKANI HERZOG'UN TÜRKİYE ZİYARETİ
SORU: İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un ziyareti kesinleşti. Bu ziyaretten hem bölge genelinde hem Filistin özelinde aynı zamanda da Türkiye-İsrail ilişkileri bakımından neler bekliyorsunuz?
Sayın Herzog’un bu ziyaretini gerçekten biz de önemsiyoruz. Bu ziyaretle birlikte Türkiye-İsrail ilişkilerindeki atılan adım, bundan sonra diğer boyutlarda da görülebilir. Filistin sorununda özellikle bu yapılaşmalarla ilgili atılan adımlarda çözüm noktaları belki gündeme gelebilir. Temennimiz odur ki, bu ziyaretle birlikte bu işi güçlü kılacak adımları atalım. Burada bir diğer önemli konu, Türkiye-İsrail ilişkilerinde doğalgazdan tutun diğer birçok konuya varıncaya kadar adımların atılmasıdır. Bir ara bu adımları atma noktasına gelmiştik fakat o zamanki İsrail Başbakanı’nın bu işe olumsuz bakışıyla o süreci devam ettiremedik. Ama şu anda belki çok daha farklı gelişmeler olabilir. Temennimiz odur ki, Türkiye-İsrail arasında bu adımı atmak aramızdaki ilişkileri güçlü kılabilir ve böylece bölgeyi geleceğe yönelik bir barış havzasına dönüştürebiliriz.
SUUDİ ARABİSTAN İLE İLİŞKİLER
SORU: Körfez ülkeleriyle atılan yeni adımlar çerçevesinde Suudi Arabistan ile nasıl bir aşamadayız? Yakın tarihte bir temas, bir ziyaret söz konusu olabilir mi?
Biz elbette Suudi Arabistan’la da ilişkilerimizin geliştirilmesini istiyoruz. Dışişleri Bakanımız geçtiğimiz yıl Riyad’ı ziyaret etti. Mevkidaşıyla başka görüşmeler de yaptı. Kardeşim Kral Selman’la telefon görüşmelerimiz olmuştu. Hastalığımız çerçevesinde kendilerinden de geçmiş olsun mesajı aldık. Önümüzdeki dönemde olumlu diyalogumuzu devam ettirme ve ilişkilerimizi somut adımlarla ilerletme arzusundayız.
YUNANİSTAN'A PKK UYARISI
SORU: Yunanistan’daki Lavrion kampının terör örgütü PKK’ya eleman temini için harekete geçirildiğine ilişkin geçtiğimiz hafta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu açıklamalarda bulunmuştu. Aslında burası uzun yıllardır faaliyeti olan bir kamp ve Yunan makamları tarafından mülteci kampı statüsüne büründürülmüş durumda. Bununla ilgili bir adım atılıyor mu? Yunan makamlarıyla bir görüşme yapıldı mı?
Yaklaşık 7-8 aydır Lavrion kampına eleman aktararak orada eğitip, oradan da Irak üzerinden tekrar PKK’ya ve diğer taraflara sevk etmeye yönelik bir altyapı var. 7-8 ay öncesine kadar böyle bir şey söz konusu değildi. Biz isimleri tespit ettik. Dışişleri üzerinden, Yunanistan’a bu isimleri bildirdik. “Şu isimler sizin tarafa geçti, burada da PKK eğitimi alıyorlar, isim isim şunlardır” dedik. Bunun üzerine bir hareketlenme var. İkinci bir şey daha var; terör örgütünün kırsalda hareketsiz kalınca şehir içerisinde eylem yapmak konusunda bir atakları var. Bunu birkaç kez Suriye’den Nusaybin hattından, Kızıltepe hattından içeriye sevk etmek suretiyle yapmaya çalıştılar. Bu hatlar engellendi. Bunlar engellenince bu sefer Yunanistan üzerinden talimatlar vermeye başladılar. İki ayağı var. Hem adam eğitmek ve sevk etmek, hem de yurt içerisindeki terör örgütünün şehir içine hareketliliğini Lavrion kampı üzerinden sağlamak gibi iki hamleleri var. Bu iki hamlelerini de Yunanistan’a bildirdik.