Madrid muhtırası dünya gündeminde: Erdoğan ustaca oynadı, evine zaferle dönüyor
Türkiye'nin, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine itirazından vazgeçmesi ve aldığı taahütler uluslararası basında da geniş yer buldu. Amerikan ve İngiliz gazeteleri; Türkiye'nin anlaşmayla fayda sağlandığına değindi.
ABONE OLABD'li düşünce kuruluşu Atlantic Council, Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine itirazlarından vazgeçmesi ve karşılığında aldığı taahhütlerle ilgili bir analiz yayımladı.
Atlantic Council uzmanları, "Türkiye, NATO'da el yükselterek ne kazandı?" başlıklı analizde, NATO'nun açık kapı politikasına atıfla "Kapı yeniden açıldı. İttifakın Madrid'deki zirvesi başlarken, haftalar süren gerilimin ardından Türkiye sonunda Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasıyla ilgili itirazından vazgeçti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Başkanı Joe Biden'la yüz yüze görüşecek" ifadeleri yer aldı.
"TÜRKİYE İÇİN BAŞARI"
Atlantic Council'ın Türkiye uzmanlarından Rich Outzen, Ankara'nın terörle ilgili endişelerinin NATO'nun gündemine getirmesinin kendisi açısından bir başarı olduğunu belirtti. "Türkiye'nin asıl hedefi ABD'den F-16 almak" iddiasına da değinen Outzen, Erdoğan'ın temel hedefinin bu olmadığı ve PKK'yla ilgili güvenlik kaygılarının samimi olduğu yorumunda bulundu.
"ERDOĞAN'IN USTACA OYUNU"
Atlantic Council Başkanı Fred Kempe ise; yaşananları "Erdoğan'ın ustaca oyunu" diye niteleyerek, "Erdoğan, güvenlik ve iç politikadaki çıkarları için mümkün olan en çok şeyi elde etmek için bu süreçte elini en üst düzeye kadar yükseltti" yorumunu yaptı.
"BEYAZ SARAY TAVİZ VERDİ"
Analizde görüşlerine yer verilen savunma uzmanı Chris Skaluba ise; Erdoğan'ın Biden'la birebir yapacağı görüşmeyi, "ABD yönetiminin otokrat liderlerle görüşmeme yönündeki tavrı düşünüldüğünde Beyaz Saray'ın 'büyük tavizi'" diye yorumladı. Skaluba, Biden'ın yakın zamanda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'la da buluşacağına dikkat çekerek; bu adımların Beyaz Saray'ın "saf ilkeler yerine pratik süreçlere öncelik verdiğini gösterdiğini" ifade etti.
THE ECONOMİST: ERDOĞAN EVE ZAFERLE DÖNÜYOR
İngiliz dergisi The Economist ise; Türkiye'nin vetoyu kaldırması ve karşılığına taahütler almasıyla sonuçlanan anlaşmayı "Erdoğan'ın zaferi" olarak yorumladı.
Analizin bir bölümünde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın futbolcu geçmişine gönderme yapılarak, "Türkiye Cumhurbaşkanı uluslararası siyasette istediğini alabilmek için profesyonel faul yapmaktan kaçınmıyor. Geçen ay İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliğine çelme takma girişimi de üstelik de Rusya böylesine bir tehdit ortamı yaratmışken, korkutucu olduğu kadar etkiliydi" denildi.
BBC: TÜRKİYE'NİN TALEPLERİNİ KABUL ETTİLER
İki İskandinav ülkesinin Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası NATO'ya katılmak için başvuru yaptığını hatırlatan BBC; "Şimdi iki ülke Türkiye'nin bazı taleplerini kabul etti" ifadesini kullandı.
NEWSWEEK: TÜRKİYE'DEN PUTİN'E DARBE
"Türkiye'den Putin'in NATO'nuın genişlemesini engelleme hamlesine darbe" başlığını atan Newsweek, Türkiye'nin veto kararında ısrar etmesi durumunda iki ülkenin birliğe giremeyeceğini hatırlattı. "Putin'in Ukrayna'yı işgali için öne sürdüğü birkaç nedenden biri de NATO'nun genişlemesini önleme arzusuydu" denilen haberde Bunun Finlandiya ve İsveç'i NATO'ya katılmak için başvuru yapmaya sevk ettiğinin altı çizildi.
Washington Post, "Türkiye salı günü, ittifakın büyümesinin önünü açtı" ifadesinin yer aldığı haberinde, Madrid'de gerçekleşen zirve için ise "son yıllardaki en önemli NATO zirvesi" yorumunda bulundu.
Politico bu gelişmeyi "Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik hedeflerinin önündeki engeli kaldırdı" başlığı ile okurlarına duyurdu.
İsrail gazetesi Haaretz de Türkiye-Finlandiya-İsveç arasında imzalanan 3'lü mutabakat anlaşması için "Türkiye istediğini aldı" başlığını kullandı.
İSVEÇ VE FİNLANDİYA'NIN TÜRKİYE'YE VERDİĞİ TAAHÜTLER ŞUNLAR
Terör örgütü PKK'ya desteği nedeniyle İsveç ve Finlandiya'ya tepki gösteren Türkiye, 4'lü görüşmeden istediğini aldı. İsveç ve Finlandiya'nın verdiği taahhütler şöyle:
- PKK ve uzantılarıyla mücadelede Türkiye'yle tam işbirliği.
- Terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede Türkiye'yle dayanışma sergilenmesi.
- PYD/YPG ve FETÖ'ye destek sağlamama taahhüdü.
- Savunma sanayii alanında ambargo kısıtlamalara gidilmemesi, işbirliğinin artırılması.
- İsveç ve Finlandiya’nın terörizmle mücadele ve savunma sanayii konularındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme taahhüdü.
- Terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele alanında istihbarat paylaşımına ilişkin yapılandırılmış işbirliği mekanizması tesisi.
- Terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili düzeyde ahdi düzenlemeler yapılması.
- PKK ve uzantılarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması.
- Türkiye’ye yönelik terör propagandasının engellenmesi.
- Finlandiya ve İsveç’in PESKO (AB Daimi Yapılandırılmış İşbirliği Süreci) dahil AB güvenlik mekanizmalarına en geniş şekilde katılımının desteklenmesi.
- Bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere Adalet, İstihbarat ve Güvenlik kurumlarının katılımıyla Daimi Ortak Mekanizma kurulması.
