Dolar neden yükseldi? Yine devredeler… Türkiye’yi anlaşmaya zorluyolar

Haber7 / Fuat Öner

Dün günü 7.0739'da tamamlayan kur bu sabaha 7.07'de yatay başladı, daha sonra yükselişini hızlandırarak 7.16'yı aştı. Dolardaki yükselişi ve ekonomiye etkilerini Haber7'ye değerlendiren uzmanlar dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

SPEKÜLATÖRLER DEVREDE

Dolardaki ani yükselişin nedeni Haber7'ye değerlendiren Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kerem Alkin, Uluslararası finans çevrelerindeki bir grup spekülatörler Türkiyeyi her ne olursa olsun IMF veya Amerikan Merkez Bankası İle (Fed) bir kredi veya swap anlaşması yapmaya yönlendirmek istiyor.

"TÜRKİYE'DE DÖVİZ SIKINTISI VAR GİBİ BİR HAVA OLUŞTURULUYOR"

Bu çerçevede de ortada buna yönelik kanıt olmamasına rağmen Türkiye sanki bir döviz sıkıntısıyla karşı karşıyaymış gibi bir değerlendirme üzerinden bir ortam oluşturuluyor ve bu oluşturulan ortam nedeniyle de bir kur fiyatlandırılması yapılıyor." dedi.

KURDA SERT DÜŞÜŞLER OLACAK

Biz bunu defalarca yaşamış bir ekonomiyiz diyen Alkin "Bunlar denedikten sonra da işler normalize olduğunda, virüsle mücadele başarıya ulaştığında ve dünya ekonomisi açıldığında ise bu kadar yükselen kurların sonra çok sert bir şekilde geri geldiğine de şahit olacağız.

Unutmayalım 2018 de ABD  yönetiminin kur saldırısında; kur yine buraları test etti sonra 5,2 liraya kadar geri geldiğini yani 2 lira ve ciddi kayıplar olduğuna da şahit olduk . Şu an yaşanan süreci böyle gerektiğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı. 

YATIRIMCILAR GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDEN ÇIKIYOR

Doların tüm dünyada değer kazandığına dikkat çeken SETA Ekonomi Araştırmacısı Doç. Dr. Mevlüt Tatlıyer ise "Bu koronavirüs sürecinde dolarda dünya genelinde bir yükseliş söz konusu. Bunun arka planında yatırımcıların gelişmekte olan ülkelerden çıkması ve dolara dönmesi var. belirsizlik ve kriz dönemlerinde yatırımcılar güvenli limanlara dönmek ister. Bu da altın ve dolardır. Altında da ciddi bir yükseliş yaşandığını gördük.

TL dolar karşısında yüzde 20 değer kaybetti bu ciddi bir yükseliş ‘-evet’ ama bu kadar ciddi bir krizde, gelişmekte olan ülkelerden inanılmaz bir çıkış olduğu dönemde çok anormal bir durum değil. Türkiye bu noktada diğer gelişmekte olan ülkelere göre negatif de ayrışmıyor. Hatta Türkiye bazı ülkelerden daha iyi durumda, daha ciddi düşüşlerin yaşandığı ülkeler var. Mesela Brezilya reali yılbaşından bu yana yüzde 41 değer yitirdi. Rus rubesinde değer kaybı ise yüzde 21 seviyesinde, Güney Kore Won'unda yüzde 6,  Arjantin Pesosu’nda yüzde 21, Güney Afrika Rand'ı yüzde 34" dedi.

DOLAR DAHA FAZLA YÜKSELİR Mİ?

Doların yukarı yönlü gidebileceği pek fazla alan olmadığının altını çizen Tatlıyer "Bu çok özel bir dönemde ortaya çıkan, yatırımcıların risk iştahının inanılmaz düşük olduğu bir dönem. Bu noktada şunu belirtmek lazım; yatırımcılar kriz dönemlerinde riskten kaçınır ama para da kazanmak ister. Bu noktada ABD’de ve Avrupa’da faizler bu kadar düşükken, hasbelkader belirli bir düzeyde getiri vaat eden gelişmekte olan  ülkelere yatırımcılar ilk fırsatta geri dönmek isteyecektir. Bu da yine TL’nin değerinin artacağı anlamına geliyor. Kısacası salgın ne zaman hafifler ve ekonomide ne zaman gevşeme dönemine girilirse; işte o zaman biz Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere para girişinin olacağını ve kurun aynı şekilde değer kaybedeceğini göreceğiz. Kısacası dolar nasıl hızlı çıktıysa o şekilde geri inecek diyebiliriz." yorumunda bulundu.

DOLAR ÇIKTIĞI GİBİ GERİ DÜŞECEK

Dolardaki bu yükselişe rağmen enflasyonun düşeceğini belirten Tatlıyer "Şunu da belirtmek de fayda var; Türkiye ekstradan bir dış ticaret açığı vermiyor . Zaten 2019’da cari fazla verdik , bu yılda büyük orada cari fazla vereceğiz. Bu durumda bizim yurtdışından ekstra bir döviz talebimiz olmamış olacak . Bunun harici kamu borcu çok düşük düzeyde, yüksek düzeyde bir dış borç var ama Türkiye’de bankalarda yüksek düzeyde bir dolar rezervi var . Borç kısmında da ben bir sıkıntı olacağını sanmıyorum, 2018 yılında çok fazla dillendirilen bu neden hiç bir şekilde gerçekleşmedi ki bu zamanda ise finansal olarak daha güçlüyüz.  Kurdaki artışın arka planında sadece koronavirüs krizi var ve bu salgın hafiflediğinde kur eski haline gelecektir. Bu kur artışı enflasyon üzerinde yukarı yönlü bir etkiye neden olacak ama bu kriz döneminde talep çok azaldığı, petrol ve emtia fiyatları ciddi şekilde düştüğü için ki bunlar enflasyon üzerinde daha güçlü etkiye sahip. Bundan dolayı biz bu sene enflasyonun yine düştüğünü göreceğiz." şeklinde konuştu.

İSLAM MEMİŞ: GÖZLER MERKEZ BANKASI'NDA

Dolardaki yükselişe değerlendiren Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş ise  "Covid-19 salgını bütün dünya ekonomilerinde daralmaya neden oldu, bu bütün ekonomik verileri olumsuz yönde etkiledi.Büyüme rakamları, işsizlik rakamları, istihdam ve Turizm gelirleri gibi bütün veriler olumsuz yönde. Bu süreçte dolar bütün dünyada rezerv para birimi oldu yani insanlarda ciddi bir dolar talebi oldu. Bu dolar talebinin artması gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde doların değer kazanmasına neden oldu. Bu süreçte Türkiye’yi yönde ayrıştıran nokta ise Türkiye’nin döviz borcu oldu. Koronavirüs salgını ile birlikte de Türkiye’nin daha çok döviz ihtiyacı olduğu bir dönemden geçiyoruz.Bu süreç Doların dünyada değer kazandığı bir döneme denk geldi. " dedi.


Merkez Bankası Başkanı Murat Uyasal'ın geçen hafta yaptığı swap anlaşması görüşmelerini hatırlatan Memiş "Ancak o günden bu güne bir gelişme olmadı. Bir anlaşma sürecinin olmaması piyasalarda tedirginliği artırdı ve dolar kuru 2 yıl aradan sonra 7 TL’nin üzerine çıktı. Dolar bugün 7,16 TL seviyesine kadar yükseldi. Şimdi dolar kurundaki yönü Merkez Bankası belirleyecek. Merkez Bankası’ndan Swap anlaşması ile ilgili bir haber akışı gelirse dolarda 7’nin altına bir gerileme gelebilir. Önümüzdeki günlerde swap anlaşması ile ilgili bir haber akışı gelmezse dolar biraz daha yukarı tırmanabilir. " ifadelerini kullandı.