Twitter sazanlığı

Bir haberde üç hata yapılıyorsa buradaki kusurdan biraz fazlasıdır.

Bu hafta imla hatalarında ciddi bir artış var. İmlayla kalsa iyi…

HABERİ DOĞRULATIN

Sosyal medya ve etik konuları üzerinde daha önce birkaç kez yazmış olmanın ve sosyal medyadan haber takibi konusunda dikkat edilecek noktaları bu köşede aktarmanın gönül rahatlığıyla bu eleştirileri yapma hakkını kendimde görüyorum.

5 Ocak 2011 tarihli bu köşede ‘Yeni etik meseleler’ ara başlığıyla alıntıladığım bölümde şu ifadelere yer vermiştim: “Minnesota Üniversitesi'nden medya etiği ve hukuk profesörü Jane E. Kirtley, şu uyarıyı yapıyor: “Sosyal paylaşım ağları haber fikirleri açısından önemli kaynaklar olabilir, ancak hiçbir haber sadece internet üzerinden yapılmamalıdır. Kirtley'in en temel tavsiyesi de şu: Doğrulatın, doğrulatın, doğrulatın.”

İki ay önce bu konuya değinmiştim ki, sosyal medya ve habercilik konusunda tarihe geçecek bir örnek vaka yaşandı.

Bir ‘sosyal hacker’ habercilerin tembelliğini kullanarak, İbrahim Tatlıses olayıyla ilgili sahte mesajlarıyla haber olmayı başardı. Haber 7 de bu kervana katılmaktan geri durmadı ve  ‘Twitter hesabından anbean tweetledi” başlığıyla haber yayınladı.

Bu olaydan birkaç gün önce Savcı Zekeriya Öz’ün adıyla açılmış bir Twitter hesabı vardı. O hesaptan gündeme ilişkin Savcı Öz’ün ağzından açıklamalar yapılıyordu. Bir haberci için bulunmaz bir fırsat. Ama üstüne atlamak yerine hesabın gerçekliğini araştırdığımda, hesabın gerçek olmadığını gördüm. Hesap kısa süre içinde de kapatıldı zaten.

Aynı şüpheciliğin bu haberde de gösterilmesi gerekirdi. Haberi yayınlamadan önce en azından hastaneye ulaşarak bilgi alınmaya çalışılabilirdi. Ya da farklı kaynaklardan araştırılabilirdi. Haberi başka sitelerin yayınlamış olması, haberi meşrulaştırmaz.

Şu bir gerçek ki, insanların zaaflarını kullanarak popüler olmaya çalışan kişiler her zaman olacaktır. Siz uyanık olmadıkça onlar size ‘manyak mısınız’ diye bağıracaktır.

Birçok sitede bu haber yayınlanmasına rağmen haberin yalan olduğunu duyuran ve özür dileyen pek fazla olmadı.

Haber 7 olarak olayın yalan olduğunu duyurup okurlarımızdan özür diledik. Umarım bu, medyaya bir ders olur ve bir daha ‘Twitter sazanlığı’ yapılmaz.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BAŞKA BİR NOKTA

Bir de yeni moda, ünlülerin twitter mesajlarını olduğu gibi alıp haber adı altında yayınlamak. Örneğin, "Japonya felaketi Türkiye’yi ihya edecek" başlığıyla verilen Deniz Ülke Arıboğan’ın mesajları öncelikle imla açısından düzeltilmeli ve haber formatına sokulmalıydı. Mesajları olduğu gibi alıp yayınlayacaksak, editör ne iş yapacak. Bir de Arıboğan’ın olası senaryoları değerlendirdiği mesajlarını ‘Felaketten ihya olmak’ başlığıyla vermek de gazetecilik etiğine pek uygun değil. Neyse ki haberin başlığı ‘Japonya felaketi Türkiye’yi nasıl etkiler?’ şeklinde değişti.  

BİR HABERDE ÜÇ HATA

‘Almanya’da Türklere ait bina yakıldı’ başlıklı haberinin spotu şöyle:  “Almanya'nın başkenti Berlin'de Türklerin oturduğu binada yangın çıktı. Çıkan yangında 3 kişi hayatını kaybetti, 18 kişi yaralandı. Yangının çıkış sebebinin ilk bulgulara göre kundaklama olduğu belirlendi.”

Haberin ilk cümlesi ise “3 Türk vatandaşının yaralandığı yangının çıkış sebebinin ilk bulgulara göre kundaklama olduğu belirlendi.” Şimdi Başlıkta Türklere ait bina denilirken, spotta Türklerin oturduğu bina deniliyor. Spotta 3 ölü, 18 yaralı denilirken girişte 3 yaralı deniliyor. Ve haberin fotoğrafı ‘Son dakika’ olarak duruyor. Bir haberde bu kadar çok hata yapılması dikkatsizlikten biraz fazla bir kusur olarak değerlendirilebilir.

TEPKİ DEĞİL RAPOR DENGESİZ

Bir haberin başlığı ‘Rapora ‘dengesiz’ tepki’ olursa bu haberden ne anlarız? Herkes gibi ben de bir rapora verilen dengesizce bir tepki olduğunu düşünürüm. Editör yorum yaparak verilen tepkiyi ‘dengesizce’ görmüş ve bu başlığı kullanmış derim. Ancak hiç de öyle değil; Başbakan Erdoğan’ın AP raporunu dengesiz bulması bu başlıkla duyurulmuş. Aslında “Rapora ‘dengesiz’ tepkisi” olması gereken başlık ‘Rapora ‘dengesiz’ tepki’ olunca böyle bir ucube durum ortaya çıkmış.

İMLA HATALARI TAVAN YAPTI

Son bir haftadır gündem oldukça yoğun. Tabi bu haber trafiğini arttırıyor. Gündemin yoğunluğuna paralel olarak yapılan imla hatalarında da ciddi bir artış var. Bu hafta en fazla hatanın yapıldığı haftalardan biri. İmla hatalarını aşağıya sıralıyorum ama ondan önce değinmek istediğim iki başlık var.

“Fenerbahçe'den Tatlıses'e başsağlığı” haberini imla kategorisinde değerlendirmek yanlış olacaktır. Çünkü ortada bir başsağlığı mesajı yok, geçmiş olsun mesajı var.

Bir de “CANLI Fenerbahçe’nin konuğu G.Birliği” başlığı var ki sormayın gitsin. Maç Fenerbahçe ile Konya arasında oynanıyor ama başlık bu şekilde. Bu ikisi imla dışı kategoride yerini alsın.

10-16 MART HAFTASI İMLA HATALARI

MAHMEKE HIZLANSIN DEDİ (Ferhat Esnek)

Efsana cazcı Joe Morello öldü (Ferhat Esnek)

Avrasya Tünelinin geçeği güzergahlar (Ferhat Esnek)
Spot: Asya ile Avrupa yakasını denizin altından karayolu ile bağlayacak Avrasya Tüneli'nin Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) Raporu açıklandı. Rapora göre tünelin geçecği güzergahlar şöyle:

Sivasspor, Kayserispor'u mağlup etti (Ferhat Esnek)
Spot: Süper Lig'de kümede kalma mücadelesi veren Sivasspor, Avrupa hespaları yapan Kayserispor'u mağlup etti.

babası Ali Rıza Efendi'nin evi yenileniyor (Ferhat Esnek)

Osmanlı kıyafetleri abiyenin tahtından etti (Remziye Karakuş)

Kurtulmuş'un kayak keyfi / GALERİ (Remziye Karakuş)

Spot: HAS Parti Lideri Numan Kurtulmuş, genel seçimler öncesi yoğun temposuna bir gün ara verdi. Uludağ'da aileyle birlikte stres atan Kurtulmuş kar motoruyla kayak yaptı.

Hayrunnisa Gül ve Emine Erdoğan baş başa gidiyor  (Remziye Karakuş)
Spot: MTM tarafından hazırlanan medya raporu, eğlence, siyaset, iş dünyası, spor ve medya dünyasını ortaya koyarken, Hayrünnisa Gül ve Emine Erdoğan'ında medyada başa başa gittiğini ortaya koydu.

Almanya'da Türkler'e ait bina yakıldı (Remziye Karakuş)

Tsunaminin Sendai'ye vurduğu an Video (Osman Ateşli)
Spot: Japonya'daki depremde yeni ortaya amatör kamera çekimleri, dehşetin boyutlarını tekrar gözler önüne seriyor.

WSJ'den Türkiye için iyi bahis! (Osman Ateşli)
Spot: ABD'nin ünlü iş dünyası gazetesi Wall Street Journal 'Yükselen Piyasalarda Nasıl Oynanmalı' başlıklı bir analiz yayınladı. Yükselen piyasalarda tehlike sinyaller verdiği analizde 'iyi bahis' olan biçkaç ülke arasında Türkiye de sayıldı.

Japonya’da camdan atlayan tek kişi Türk(Osman Ateşli)
Spot: Japonya'daki 8.9'luk depremi Türkler de yaşadı. Büyük bir afeti yaşayan ülkede 'dünyanın neresinde olsak da kendimizi belli ederiz' dedirten bir olay yaşandı. Hem de bir kaç dakika için de aynı şeyi iki kez yaparak.

Endonezya'da sel: Binler kişi tahliye edildi (Ersin Çelik)

Kanli Gazi olaylarının 16. yılı / VİDEO (Ersin Çelik)

Erdoğan'ın 6 ay askerlik ve bedelli çıkışı (Ersin Çelik)
Spot: Kemal Kılıçdaroğlu, seçim öncesi vaatlerinde bedelli askerliğin çıkarılacağını ve zorunlu askerliğin de kademeli olarak 6 aya düşüreleceğini

G-8 ülkeleri Libya'ya yaptırımda hemfir değil (Ersin Çelik)

S.Zalim Üniversitesi'ne akademik alım (Kenan Biter) (S. Zaim olacak)

CHP'den VATSO Başkanı'na uyarı! (Kenan Biter)
Spot: CHP, Van’da kendisini birinci sıra adayı ilan eden ve afiş bastırıp mitin düzenleyen VATSO Başkanı Zahir Kandaşoğlu’nu uyardı.

Hürrem ve Pargalı İbrahim'in mektuba özel ilfi (Fatma Özdemir)

Gebze'deki kazada kayıp 2 kişiler bulundu (Fatma Özdemir)

Bedava akaryakıtte rekabet tam gaz (Hakan Göksel)

Tulumba tatlısı tarifi (Bilge Özbek)
Spot: Tatından vazgeçemediğimiz ve her yemeğin sonunda muhakkak yemek istediğimiz tatlılardan birtanesi.

 Kentbank davasında sürpirz talep (Yahya Gür)

İnternettiniz neden yavaşlıyor? (Shiftdelete)

Fenerbahçe Avrupa'da bur numara (Nusret Odabaş)

Twitter'da Tatlıses aldatmacası (İhsan Aydın)
Spot: Hastanede böyle bir kişinin olmadığı ve hasıbın sahte olduğu anlaşıldı.

Şivan Perver, Tatlıses'e salırıyı kınadı (Mehmet Can Belören)

4 saatte hastaneye yetişrildi ama.. (Mehmet Küçükkahveci)

İhsan AYDIN - Haber 7
OKUR TEMSİLCİSİ
ihsan.aydin@haber7.com
http://ihsanaydin.net/
http://twitter.com/iaydin