2014'te 75 milyar lira ciro yapacaklar

AA muhabirine AVM sektörünü değerlendiren Belgü, sektörde 15 milyar doları yabancı sermaye olmak üzere bugüne kadar 45 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildiğini ifade ederek, 2012'de sağlanan istihdam 360 bin iken 2013 itibariyle bu rakamın 385 bin kişiye ulaştığını söyledi.

Belgü, 2012 ile karşılaştırıldığında metrekare başına cironun 513 liradan 551 liraya çıktığını ve 2012 sonu itibariyle bu rakamın 50 milyar lira olduğunu vurgulayarak, toplam cironun 2013 sonu itibariyle 60 milyar liraya ulaşacağının tahmin edildiğini kaydetti.

Belli noktalarda, şehrin belli kısımlarında AVM'lerin yoğunlaştığı ve bundan sıkıntı duyulduğunun gözlemlendiğini anlatan Belgü, "Ancak uzun vadede bu projelerin yatırımcılarına ve Türkiye ekonomisine pozitif değer yaratacağını düşünüyoruz. Belli bölgelerde yoğunlukların artması bundan sonra yapılacak yatırımlarda haliyle daha hassas düşünülmesini gerektiriyor. Yakın gelecekte yoğun yerleşim merkezleri ve iş merkezlerinin bulunduğu bölgelerde metraj olarak küçük semt AVM'leri ve tematik projeler oluşacak" ifadesini kullandı.

Belgü, 2013'ün AVM sektörü açısından son birkaç yılda olduğu gibi büyüme trendinin sürdüğü bir yıl olduğuna vurgu yaparak, bu yıl açılan 27 yeni AVM ile Türkiye'deki toplam AVM sayısının 333'e, toplam kiralanabilir alanın ise 9,2 milyon metre kareye ulaştığını dile getirdi.

AVM ziyaretçi sayısının 2012'de 1,5 milyar olduğunu, bu rakamın 2013 sonuna kadar 1,6 milyara ulaşacağını tahmin ettiklerini anlatan Belgü, "2012 yılı için AVM ziyaretçilerinin yüzde 63'ünün ziyaretinde alışveriş yaptığını görüyoruz. Ziyaret sırasında yapılan ortalama alışveriş tutarı ise 105 lira. 2013 yılı endeksinde en yüksek artışlar ayakkabı-çanta kategorisinde gerçekleşti. Bu durum 2011 ve 2012'de de aynıydı. Giyim ve teknoloji alışverişi 2013'te çok alışverişin yapıldığı diğer kategoriler" değerlendirmesinde bulundu.

- "Geçici bir süre de olsa sektör gezi olaylarından olumsuz etkilendi"

Belgü, tüketim alışkanlıklarının yılbaşı, sevgililer günü, bayram gibi özel günlerde artış gösterdiğine işaret ederek, "Perakendecinin ve AVM içerisindeki markaların özel günler öncesindeki indirim ve hediye kampanyaları tüketim eğilimlerine olumlu yansıyor. Yılbaşı alışverişinde tüketimi yönlendiren temel faktör perakendecinin tüketiciye sunduğu avantajlardır" dedi.

AVM sektörünün de tüm ekonomide olduğu gibi geçici bir süre de olsa gezi olaylarından olumsuz etkilendiğini hatırlatan Belgü, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sektörümüz son yıllarda büyük bir hızla gelişti. Gerek büyük şehirlerde gerekse Anadolu'da kent ile bütünleşen, halkı tarafından benimsenen, yarattığı istihdam ve kayıtlı ekonomiye geçişte önemli yer alan AVM'ler hayata geçti. AYD olarak inanıyoruz ki, ancak yöre halkı tarafından benimsenen, çevre ve doğaya uygun projeler başarılı olabiliyor. Son 5 yıla baktığımızda 2009' da 214, 2010'da 240, 2011'de 274, 2012'de 306 ve 2013'te 333 AVM açıldı. Metrekare başına düşen cirolar artıyor ve yeni açılan AVM'ler de kendi ziyaretçilerini oluşturuyor."

Belgü, son yıllarda Arap ve yakın komşu ülkelerden gelen turistler için "AVM'lerin Alışveriş Destinasyonu" olduğunu ifade ederek, İstanbul Shopping Fest gibi sektörün tamamına yönelik etkinlik dönemlerinde alışveriş turizminin daha da canlandığını söyledi.

Festival sırasında sadece 23 günde yabancı kredi kartlarıyla yapılan alışveriş tutarının 450 milyon lira olduğunu ve yabancıların alışveriş oranının da bir önceki döneme göre yüzde 11 artış kaydettiğini anlatan Belgü, yabancı turistlerin Türkiye'de giderek daha fazla alışveriş yaptığını, hatta Türkiye'ye alışveriş için geldiğini dile getirdi.

Belgü, AVM'lerin yabancılara daha iyi hizmet verebilmek için gerekli çalışmaları yaptığını hatırlatarak, "AVM'ler özellike yoğun olarak alışveriş yapan Arap, Rus, İranlı, hatta Çinli turistler için bu bölgelerin dilin bilen personel istihdam ediyor. Ayrıca bazı AVM'ler otellerden AVM'ye tur organize ederek, özel otobüs servisleriyle yabancı ziyaretçi sayısını daha da artırıyor" şeklinde konuştu.

- " 2014'te açılacak AVM'lerin yatırım değeri ortalama 7 milyar dolar"

Hulusi Belgü, 2014'te Türkiye bütününde açılmasını beklenen AVM sayısının 35 ve bu AVM'lerin toplam kiralanabilir alanının 1 milyon 500 bin metre kare olacağını belirterek, "AVM'lerde 2013 yılında gerçekleşeceğini tahmin ettiğimiz 60 milyarlık toplam cironun da 2014'te 75 milyar lira civarında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Kısacası AVM sektörü 2014'te de büyümeye ve Türkiye ekonomisine kayıtlı olarak değer katmaya devam edecek. Cirosal olarak baktığımızda sektör 2013'te ortalama yüzde 20 büyüdü, 2014'te sektördeki ciro artışının bu oranda olacağını öngörüyoruz" ifadesini kullandı.

Belgü, 2014'te tematik, karma kullanımlı, sosyal ve kültürel alanlara daha fazla yer veren ve mimari açıdan daha çok ışık alan AVM'ler beklediklerini ifade ederek, 2014'te açılacak AVM'lerin yatırım değerinin ortalama 7 milyar dolar olduğunu kaydetti.

Dünyanın önemli ticari gayrimenkul yatırımcıları arasında önde gelen Blackstone'nun bu yıl Türkiye'de büyük bir portföy edinmiş olmasının 2014'te yeni global oyuncuların Türkiye pazarına girebileceğine işaret ettiğine dikkati çeken Belgü, sözlerini şöyle tamamladı:

"Son yıllarda Türkiye gayrimenkul pazarı global yatırımcıların ilgi alanı içerisinde. Ancak bu yatırımcıların Türkiye'de yatırım yapabilmeleri için organize perakendenin büyümesine engel teşkil edebilecek 'yasal düzenlemeler' konusunda çok dikkatli davranılması gerekir. Serbest rekabeti ve marka ekonomisinin gelişmesini engelleyici düzenlemeler global yatırımcıyı ürkütecektir. Henüz yüzde 45'ler seviyesinde olan organize perakendede kayıtdışılığın önüne geçilmesi için markaların başarılı olması, bu başarılarını yurtdışına taşıması şarttır. Markaların başarılı olması için de paralel gelişim gösterdiği AVM'lerin başarılı olması ve sektörün büyümeye devam etmesi gerekir."